Lãnh chúa Afghanistan tháo chạy, Tổng thống Biden cảnh cáo Taliban

Giới chức địa phương ngày 14-8 thông báo các tay súng Taliban đã chiếm được TP Mazar-i-Sharif, thành trì cuối cùng ở miền Bắc của chính phủ Afghanistan, trong khi các lực lượng an ninh bỏ chạy qua biên giới với Uzbekistan.

Các quan chức địa phương cho biết lực lượng Taliban tiến vào thành phố hầu như không bị trở ngại nào, trong khi lực lượng an ninh tháo chạy trên đường cao tốc tới Uzbekistan. Những bức ảnh chưa được kiểm chứng trên mạng xã hội cho thấy các phương tiện quân đội Afghanistan và những người đàn ông mặc quân phục chen chúc trên cây cầu sắt ở cầu vượt Hairatan.

Theo Reuters, hành động tháo chạy của hai lãnh chúa Noor và Dostum cho thấy sự sụp đổ không chỉ của chính quyền trung ương ở Kabul trước quân nổi dậy, mà còn là sự sụp đổ của hàng ngũ những người Mujahideen luôn chiến đấu với Taliban.

Ảnh chụp ông Atta Mohammad Noor đầu năm 2018. Ảnh: Reuters

Cả ông Noor lẫn ông Dostum đều an toàn và đổ lỗi cho sự thất thủ của thành phố là một "âm mưu". Lãnh chúa Noor viết trên Twitter: "Bất chấp sự phản kháng kiên quyết của chúng tôi, thật đáng buồn, tất cả đều nằm trong tay Taliban, kết quả của một âm mưu lớn có tổ chức và hèn nhát. Họ đã ủ mưu gài bẫy tướng Dostum và tôi cũng vậy nhưng họ đã không thành công".

Tướng Abdul Rashid Dostum là vị tướng nổi tiếng của Liên minh phương Bắc khi xưa và từng giữ chức phó tổng thống, còn ông Ata Mohammad Noor là cựu tư lệnh liên minh và là tỉnh trưởng Balkh từ năm 2004 - 2018. Đây là hai nhân vật chỉ huy lực lượng hàng ngàn quân cố thủ Mazar-i-Sharif thời gian qua.

Lãnh chúa Noor, được cho là một trong những người đàn ông giàu nhất Afghanistan, liên tục phải đối mặt với cáo buộc tham nhũng, nhưng ông phủ nhận.

Trước khi lãnh chúa Noor và Dostum tháo chạy, ông Ismail Khan, người được cho là đã chống lại một cuộc tấn công của Taliban vào Herat đã bị bắt ngày 12-8.

Trực thăng đáp xuống căn cứ Nathan Smith ở TP.Kandahar. Ảnh: Reuters

Trước tình hình hiện nay ở Afghanistan, Tổng thống Mỹ Joe Biden thông báo đã điều động thêm 5.000 binh sĩ đến thủ đô Kabul để giúp việc rút quân và nhân viên ngoại giao khỏi Afghanistan được an toàn.

Một quan chức quốc phòng Mỹ cho biết trong số 5.000 binh sĩ mà Tổng thống Biden nhắc đến, có 4.000 người đã được công bố trước đó và 1.000 người mới được phê duyệt, thuộc Sư đoàn dù 82.

Ngoài ra, quân đội Mỹ cũng sẽ hỗ trợ sơ tán một số người Afghanistan trong một chương trình thị thực đặc biệt.

Tổng thống Biden ngày 14-8 cảnh báo Taliban rằng nếu người Mỹ bị đe dọa, Washington sẽ đáp trả quân sự mạnh mẽ và nhanh chóng. Mặt khác, ông tái khẳng định quân đội Mỹ sẽ không hiện diện tại Afghanistan mãi mãi.