Số liệu thống kê cho thấy Nga không phải là điểm đến ưa thích hàng đầu đối với người tị nạn Syria. Theo kênh Al-Monitor ngày 14-12-2016, không nhiều người Syria đến Nga bởi họ có rất ít cơ hội được tị nạn ở nước này.
Chia làm 2 nhóm
Cơ quan Di trú Liên bang Nga cho biết tính đến tháng 4-2016 (số liệu được công bố mới nhất), nước này có 7.096 công dân Syria. Trong khi đó, công dân Syria ở Thổ Nhĩ Kỳ là 2,7 triệu người, Lebanon 1 triệu, Jordan 655.000, Đức 300.000 và Thụy Điển là 100.000 - theo dữ liệu của Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn (UNHCR).
Một năm trước, số công dân Syria ở Nga cao hơn, với 8.205 người. Riêng thị trấn Noginsk - cách Moscow khoảng 60 km, gần đây đã trở thành nơi có số dân Syria cao nhất ở Nga, với khoảng 2.000 người.
Anh Mohammad Al-Fallah, 32 tuổi, đến Noginsk từ Aleppo - Syria năm 2013. Như nhiều người khác, anh tìm đến thị trấn này để trốn tránh chiến tranh và nuôi hy vọng tìm được một tổ ấm cũng như sự an bình. Nhưng vì sao là Nga, là Noginsk mà không phải Moscow hay các thành phố lớn khác? Trả lời báo chí, Fallah thừa nhận: “Lý do thật đơn giản. Tôi đến đây để làm việc. Cách đây vài năm, một doanh nhân Syria đã mở nhà máy dệt ở Noginsk và mời gọi đồng hương đến làm việc”.
Thực ra, thoạt đầu, Fallah không muốn chuyển đến một nơi xa lạ trong khi không biết nói tiếng Nga và chẳng hề có ý tưởng sinh sống ở đây. Thế nhưng, tình hình ở Aleppo ngày càng xấu đi, thế là anh quyết định đến Noginsk.
Tổ chức nhân quyền Hỗ trợ Dân sự (Nga) chia người tị nạn Syria ở Nga làm 2 nhóm. Nhóm 1 gồm những người đã đến Nga trước chiến tranh nhưng khi cuộc chiến nổ ra, họ không thể trở về Syria. Nhóm 2 gồm những người Syria xin tị nạn sau chiến tranh.
“Theo truyền thống, rất ít người tị nạn Syria đến Nga. Hầu hết những trường hợp này có người thân, bạn bè tại Nga hoặc từng sống, làm việc ở đây, nghĩa là họ biết tiếng Nga và có ý định sống tại nước này” - bà Galina Negrustueva, cộng tác viên thông tin công cộng với UNHCR ở Moscow, nhấn mạnh.
Bà Negrustueva cho biết theo quy định, người Syria đến Nga phải có visa du lịch hoặc giấy mời từ công dân Nga. Trước khi visa hết hạn, họ phải đến gặp cơ quan di trú Nga để xin hợp pháp hóa chuyện ở lại.
Về lý thuyết, người tị nạn có thể nhận được quyền cư trú thường trực nhưng thực tế, ít ai có được cơ hội này. “Nga hầu như không cấp quyền cư trú thường trực cho bất cứ ai. Đó không phải thực tế phổ biến ở nước này” - bà Negrustueva khẳng định.
Chỉ cư trú tạm thời
Trong 20 năm qua, chỉ có 799 người được cấp quyền cư trú thường trực ở Nga. Người tị nạn có thể được phép cư trú tạm thời chỉ với thời hạn 1 năm. Sau 1 năm, khi quyền tạm trú hết hạn, họ phải xin kéo dài thêm 1 năm và tiếp tục làm như vậy từng năm sau đó.
Bản báo cáo gần đây “Người tị nạn Syria ở Nga” của Tổ chức Hỗ trợ Dân sự cho thấy từ năm 2011 đến 2015, 2.011 công dân Syria đã làm đơn xin cư trú thường trực ở Nga nhưng chỉ 1 người được cấp phép. Trong khi đó, những người tị nạn Syria xin cư trú tạm thời thành công hơn: 3.306/4.442 đơn đã được chấp nhận.
Trong nửa đầu năm 2016, Cơ quan Di trú Liên bang Nga đã không chấp nhận lá đơn xin cư trú thường trực nào và khước từ đơn xin cư trú tạm thời của 57 người tị nạn Syria. Trong hầu hết các trường hợp này, Cơ quan Di trú Liên bang Nga giải thích: “Tình hình ở Syria đang được cải thiện”.
Fallah, người đã đến Noginsk từ năm 2013, đã bị từ chối đơn xin cư trú tạm thời hồi đầu tháng 12-2016. Anh lo lắng: “Làm sao tôi có thể quay về Aleppo? Ở đó vẫn còn chiến tranh cơ mà? Không biết Bộ Ngoại giao Nga đề nghị như thế nào...”.
Vụ Thông tin và Báo chí - Bộ Ngoại giao Nga nói với kênh Al-Monitor rằng bộ này không đề nghị gì với Cơ quan Di trú Liên bang trực thuộc Bộ Nội vụ. “Chỉ Bộ Nội vụ là có quyền quyết định có cấp phép cư trú hay không. Quyết định được đưa ra dựa theo từng trường hợp cụ thể” - một vị đại diện Bộ Ngoại giao Nga xác nhận.
Trong khi đó, những người tị nạn không được phép cư trú ở Nga đã cố tìm những phương cách khác để hợp pháp hóa việc ở lại của họ. Một số người Syria chọn lựa cách kết hôn với công dân Nga (hầu hết là hôn nhân giả) hoặc vào học các trường đại học Nga. Tuy nhiên, số khác muốn rời khỏi Nga và chuyển đến các nước Liên minh châu Âu.
Theo báo cáo của Tổ chức Hỗ trợ Dân sự, trong năm 2015, khoảng 5.500 người tị nạn, hầu hết là công dân Syria, đã rời bỏ Nga đến Na Uy và khoảng 500 người chuyển đến Phần Lan. Tháng 11-2015, nhà chức trách Na Uy đã thay đổi các quy định vượt qua biên giới và bắt đầu trục xuất người tị nạn ngược về Nga. Từ đó, số người tị nạn từ Syria đến Nga đã giảm sút hẳn.
Các chuyên gia Nga đoan chắc rằng trong tương lai gần sẽ không xảy ra làn sóng người tị nạn Syria ồ ạt tràn vào nước này. “Việc ở lại Nga sẽ đóng sập cánh cửa vào châu Âu đối với người tị nạn Syria. Tôi nghĩ đó là nguyên nhân chính” - ông Vladimir Mukomel, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính trị dân tộc học và khu vực thuộc Viện Xã hội - Viện Hàn lâm Khoa học Nga, nhận định.
“Nga hiện không có chương trình nào tạo điều kiện cho người tị nạn hội nhập. Người tị nạn không được hưởng bất kỳ khoản trợ cấp xã hội nào ở đây. Thậm chí, không có cả những khóa học ngôn ngữ dành cho người tị nạn được nhà nước tài trợ” - bà Negrustueva băn khoăn.
Tích cực viện trợ nhân đạo
Để cân bằng chính sách trong nước đối với người tị nạn, nhà chức trách Nga đang tích cực đưa hàng cứu trợ nhân đạo đến cho người dân Syria ở nước này và các nước láng giềng Jordan, Lebanon.
Theo Vụ Thông tin và Báo chí - Bộ Ngoại giao Nga, năm 2016, Nga đã gửi 300.000 USD cho UNHCR để cứu trợ người tị nạn Syria và hơn 500.000 USD để phối hợp với Damascus giúp người tị nạn Syria ở nước này. Trong khoảng thời gian từ năm 2013-2015, Bộ Các Tình huống khẩn cấp Nga đã thực hiện 35 chuyến bay đến Syria, Jordan và Lebanon với hơn 600 tấn hàng viện trợ nhân đạo.
và quét mã QR
Bình luận (0)