Mexico nổi nóng khi Mỹ muốn đưa quân sang chống băng đảng ma túy

Giới chức Mexico lo ngại động thái của Tổng thống Trump có thể làm phức tạp mối quan hệ hợp tác về an ninh và thương mại giữa 2 nước.

Các tay súng băng đảng ma túy Mexico đứng gần một xe tải bốc cháy trong một vụ đụng độ với quân đội Mexico ở Culiacan, bang Sinaloa. Ảnh: Reuters

"Mexico sẽ không bao giờ chấp nhận bất kỳ hành động nào vi phạm chủ quyền quốc gia của chúng tôi. Chúng tôi sẽ hành động một cách kiên quyết. Chúng tôi đã cho phía Mỹ biết lập trường của chúng tôi cũng như quyết tâm của chúng tôi đương đầu với tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia" - Bộ trưởng Ngoại giao Mexico Marcelo Ebrard viết trên trang Twitter.

Ngoài ra, Bộ Ngoại giao Mexico cho biết ông Ebrard sẽ liên lạc với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo để triệu tập một cuộc họp khẩn cấp thảo luận về đề tài có liên quan cao độ đến chương trình nghị sự song phương này.

Bộ Ngoại giao Mexico cũng cho biết họ hy vọng sẽ thảo luận về các biện pháp để giảm dòng người nhập cư bất hợp pháp qua biên giới Mỹ - Mexico, cũng như dòng chảy vũ khí và tiền liên quan đến buôn bán ma túy.

Trước đó, trả lời phỏng vấn hôm 26-11 (giờ địa phương), Tổng thống Trump khẳng định các băng đảng ma túy Mexico "sẽ được xác định" là khủng bố bởi vì "chúng ta đang mất 100.000 người mỗi năm cho những gì đang xảy ra và đang diễn ra khắp Mexico".

Thủy quân lục chiến Mexico tham gia thiêu hủy ma túy ở Acapulco. Ảnh: EPA

Tổng thống Mỹ lưu ý rằng ông đã đề nghị cử quân đội Mỹ giúp Mexico giải quyết tội phạm có tổ chức nhưng Tổng thống Mexico Andres Manuel Lopez Obrador từ chối.

"Tôi thực sự đã đề nghị ông ấy cho chúng tôi vào và dọn dẹp và ông ấy đã từ chối lời đề nghị đó. Thế nhưng đến một lúc nào đó, (một điều gì đó) phải được thực hiện" - ông Trump nhấn mạnh, trích dẫn những thiệt hại do ma túy gây ra cho những người nghiện ở Mỹ và gia đình họ.

Ông cho biết các tổng thống George W. Bush và Barack Obama đã xem xét việc xác định các trùm ma túy hoặc băng đảng Mexico là những kẻ khủng bố. "Khi họ nhận ra sự dính líu về kinh tế và thương mại của việc đó đối với mối quan hệ Mỹ - Mexico, họ đã lùi lại" - ông nói.

Tổng thống Trump nói thêm rằng chính phủ Mỹ đã tính toán về việc xác định khủng bố trong suốt 90 ngày qua. Tuy nhiên, ông không cho biết liệu ông có đang cân nhắc thực hiện hành động quân sự hay không, như tấn công bằng máy bay không người lái chống lại các băng đảng này.

Theo luật pháp Mỹ, một nhóm hoặc cá nhân nước ngoài hành động bạo lực đe dọa an ninh nước Mỹ có thể được xác định là khủng bố và là đối tượng chịu các biện pháp trừng phạt đặc biệt.

Bất kỳ cơ quan nào giao du với kẻ khủng bố được xác định đều phải chịu sự giám sát nghiêm ngặt và bị trừng phạt.

Danh sách tổ chức khủng bố nước ngoài của Mỹ hiện bao gồm: Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, al-Qaeda và Boko Haram ở Nigeria.

Ông Arturo Sarukhan, cựu đại sứ Mexico tại Mỹ, nhận định chỉ một sự xác định khủng bố cũng có thể phá vỡ sự hợp tác song phương trong việc đấu tranh chống tội phạm có tổ chức được xây dựng trong nhiều năm.

Thông tin trên chắc chắn sẽ làm sống lại mối lo ngại của người Mexico về sự tham gia của quân đội Mỹ trong việc chống lại nạn buôn bán ma túy trên đất của họ - một chủ đề rất nhạy cảm.