Một nhiệm kỳ tổng thống định hình triều đại nhà Bush

Ông nhập viện từ ngày 22-4, chỉ 2 ngày sau tang lễ của người vợ 73 tuổi Barbara Bush. Ông bà gặp nhau khi ông mới 17, còn bà 16. Ông Bush "cha" ra đi để lại 5 người con, 17 người cháu, 8 người chắt. Hai người con trai ông đã ghi dấu ấn trên chính trường: Ông George W. Bush làm thống đốc bang Texas trước khi thắng cử liên tiếp 2 nhiệm kỳ tổng thống Mỹ (từ năm 2001-2009) và ông Jeb Bush từng làm thống đốc bang Florida.

Sinh ra trong một gia đình giàu có vào năm 1924 tại Milton, bang Massachusetts, ông Bush "cha" không phải là người đầu tiên bước chân vào chính trị. Người đó là cha ông, Prescott Sheldon Bush - một nhà đầu tư ngân hàng được bầu vào thượng viện Mỹ năm 1952. Tuy nhiên, ông George H. W. Bush mới là người viết nên chương quan trọng cho gia tộc.

Ông Bush “cha” nhảy dù xuống bảo tàng tổng thống của ông tại Trường ĐH Station ở Texas vào ngày 10-11-2007 Ảnh: AP

Cuộc đời ông Bush "cha" toàn tâm phục vụ cho đất nước. Ông từng làm phi công của Hải quân Mỹ trong Thế chiến thứ hai và đạt được thành công trong ngành dầu mỏ trước khi theo chân cha vào chính trường bằng nỗ lực chạy đua làm thượng nghị sĩ năm 1964 (nhưng thất bại). Hai năm sau, ông trở thành hạ nghị sĩ rồi lần lượt đảm nhận các vị trí giám đốc Cục Tình báo trung ương Mỹ (CIA), đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, đại diện ngoại giao của Mỹ tại Trung Quốc...

Ông làm cấp phó cho Tổng thống Ronald Reagan trong 2 nhiệm kỳ và là phó tổng thống đầu tiên được bầu làm tổng thống Mỹ kể từ thời ông Martin Van Buren vào năm 1836. Theo đài ABC, trên cương vị ông chủ Nhà Trắng, thành công lớn nhất của ông Bush "cha" là chính sách đối ngoại. Năm 1990, lãnh đạo Iraq là Saddam Hussein đưa quân sang Kuwait.

Ông Bush tập hợp một liên minh quốc tế (bao gồm Liên Xô) và được Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc ủy quyền sử dụng vũ lực nếu Iraq không rút quân. "Chiến dịch Bão táp sa mạc" với 6 tuần không kích suốt ngày đêm buộc lực lượng Iraq phải rời Kuwait và đem lại cho Bush "cha" tỉ lệ ủng hộ cao nhất mà chưa tổng thống Mỹ nào đạt được: 91%, vào tháng 3-1991.

Tiếc là thành công ngoại giao không lặp lại ở quê nhà. Nhiệm kỳ tổng thống của ông Bush "cha" gói gọn trong 4 năm khi ông bị đối thủ Bill Clinton của Đảng Dân chủ đánh bại trong lần tái tranh cử năm 1992. Kinh tế đi xuống, chương trình nghị sự trong nước hạn chế và hơn tất cả là thất hứa trong việc không tăng thuế góp phần khiến ông thất bại. Sau khi rời Nhà Trắng, ông cùng vợ chuyển đến Houston, bang Texas và sống cuộc đời tương đối trầm lắng.

"Triều đại" Bush thường được so sánh với gia tộc Kennedy bên Đảng Dân chủ. Dù vậy, lực lượng kế thừa của nhà Bush lừng lẫy đang bị đặt dấu chấm hỏi. Hai người con trai khác của ông Bush "cha" là Neil và Marvin ăn nên làm ra trên thương trường nhưng tỏ ra không mấy hứng thú với chính trường.

Còn Jeb Bush, tuy từng được kỳ vọng hơn cả George W. Bush nhưng lại sớm phải bỏ cuộc đua giành vị trí ứng viên tổng thống của Đảng Cộng hòa vào năm 2016. Lúc này, dư luận đang để ý đến con trai ông Jeb, George Prescott Bush, người trở thành Ủy viên Đất đai Texas vào năm 2014.