Mỹ-ASEAN thúc đẩy thịnh vượng

Phát biểu tại phiên khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ tại khu nghỉ dưỡng Sunnylands, bang California ngày 15-2 (giờ địa phương), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh là một thành viên tích cực và trách nhiệm của ASEAN, Việt Nam đã nỗ lực đóng góp vì Cộng đồng ASEAN và sự phát triển thịnh vượng trong khu vực.

Hội nhập quốc tế sâu rộng

Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, trong giai đoạn tới, Việt Nam sẽ đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, đồng thời tích cực triển khai chính sách hội nhập quốc tế sâu rộng và tham gia liên kết kinh tế trên nhiều tầng nấc, trong đó Cộng đồng Kinh tế ASEAN, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) là những khuôn khổ then chốt.

Tổng thống Mỹ Barack Obama chủ trì Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - ASEAN Ảnh: REUTERS

Nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quan hệ ASEAN - Mỹ đối với hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị thời gian tới, 2 bên cần triển khai hiệu quả các chương trình hợp tác đã thỏa thuận, nhất là Kế hoạch hành động ASEAN - Mỹ giai đoạn 2016 - 2020, gia tăng hợp tác, đầu tư, chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp, tri thức, công nghệ giữa các doanh nghiệp ASEAN và Mỹ nhằm hỗ trợ ASEAN xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi cho đổi mới, sáng tạo, năng động, nâng cao năng lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin và phát triển bền vững.

Thủ tướng cũng đề xuất thành lập một Trung tâm ASEAN - Mỹ về hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ đặt tại Việt Nam nhằm phát huy tiềm năng sáng tạo cũng như sự kết nối của các doanh nghiệp ASEAN.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định cuộc gặp gỡ mang tính cột mốc trên đất Mỹ lần này thể hiện cam kết của cá nhân ông và cả nước Mỹ trong việc thúc đẩy quan hệ đối tác mạnh mẽ và lâu dài với 10 quốc gia Đông Nam Á. Thể hiện sự cảm kích vì lòng mến khách của ASEAN, ông chủ Nhà Trắng hy vọng có thể đáp lại bằng sự nồng ấm trong cuộc họp thượng đỉnh kéo dài 2 ngày này. Đó cũng là lý do cuộc họp thượng đỉnh lần đầu tiên giữa Mỹ và ASEAN tại xứ cờ hoa được chọn tổ chức ở Sunnylands ấm áp, thay vì Washington đang lạnh giá.

Tuyên bố chung về biển Đông

Biển Đông là trọng tâm thảo luận trong phiên họp ngày 16-2 (giờ địa phương) theo sau phiên họp đầu tiên với chủ đề “Thúc đẩy thịnh vượng khu vực dựa trên sự đổi mới và phát triển của doanh nghiệp”. Giới chức Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama sẽ phát đi thông điệp cứng rắn đến Trung Quốc rằng tranh chấp ở biển Đông phải được giải quyết hòa bình chứ không phải bằng sự hung hãn, ức hiếp. Điều này thể hiện rõ qua phát biểu của ông Obama tại lễ khai mạc: “Tại hội nghị thượng đỉnh này, chúng ta có thể nâng cao tầm nhìn chung về trật tự khu vực. Trong đó, các quy tắc và tiêu chuẩn quốc tế - như tự do đi lại trên biển - được ủng hộ và các tranh chấp được giải quyết bằng biện pháp hợp pháp, hòa bình”.

Tại cuộc họp báo diễn ra trước thềm hội nghị, cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Susan Rice cho biết các nhà lãnh đạo ASEAN - Mỹ sẽ ra tuyên bố chung đề cập tới tranh chấp ở biển Đông. “Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các đối tác ASEAN về tuyên bố này nhưng nó không chỉ tập trung vào biển Đông. Chúng tôi từng ra các tuyên bố trước đây và chúng tôi vẫn không ngừng giữ vững các cam kết chung về giải pháp hòa bình đối với tranh chấp và tự do thương mại và hàng hải”.

Nhà Trắng coi sự kiện lịch sử này là cơ hội để củng cố chiến lược xoay trục sang châu Á của ông Obama và khẳng định tầm quan trọng ngày càng lớn hơn của ASEAN. Tuy nhiên, theo báo giới phương Tây, mục tiêu cấp bách hơn là bảo đảm một mặt trận thống nhất chống các hoạt động xây dựng trái phép của Trung Quốc ở biển Đông.