“Mỹ không lừa phỉnh...”

Trong một phát biểu cởi mở nhất cho đến lúc này, ông Obama nói với tạp chí Atlantic rằng cả Iran và Israel đều hiểu rằng “quân sự là một phần trong những lựa chọn để giải quyết vấn đề Iran, cùng với các biện pháp trừng phạt và giải pháp ngoại giao”. Đó là mối đe dọa trực tiếp nhất mà ông đặt ra suốt những tháng leo thang căng thẳng với Iran về chương trình phát triển hạt nhân gây tranh cãi.

Phát biểu của ông dường như hướng nhiều vào Israel và những người ủng hộ nước này ở Mỹ hơn là ở Iran. “Tôi nghĩ Chính phủ Israel nhận ra rằng với tư cách tổng thống Mỹ, tôi không lừa gạt. Tôi cũng không đi đây đó để quảng cáo chính xác ý định của chúng tôi là gì. Nhưng cả hai chính quyền thừa nhận rằng khi Mỹ nói không thể chấp nhận Iran có vũ khí hạt nhân thì ai cũng biết điều chúng tôi muốn nói ở đây là gì” - ông phát biểu trong buổi nói chuyện với Ủy ban về Các vấn đề Mỹ- Israel (AIPAC) hôm chủ nhật tuần trước ở Nhà Trắng.

Trong khi đó, tại cuộc họp với Thủ tướng Canada Stephen Harper hôm 2-3, ba ngày trước khi ông gặp Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu  đã gọi tham vọng hạt nhân của Iran là “mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình và an ninh của thế giới và điều quan trọng là cộng đồng thế giới không thể để cho mối đe dọa đó thành hiện thực”. Ông nhấn mạnh: “Về phần Israel, như bất cứ quốc gia có chủ quyền nào khác, chúng tôi có quyền bảo vệ mình chống lại một nước đang kêu gọi và có hành động muốn hủy diệt chúng tôi”.

Thế nhưng Tổng thống Obama cố thuyết phục Thủ tướng Netanyahu hoãn bất cứ kế hoạch nào mà chính quyền của ông ấy có thể có để đơn phương tấn công các cơ sở hạt nhân Iran trong những tháng tới. Israel biết rõ một cuộc tấn công sớm nếu có sẽ không giành được sự ủng hộ của Mỹ. Ông Obama cảnh báo cuộc tấn công của Israel có thể lôi kéo Mỹ vào một cuộc xung đột và chạy đua vũ trang ở Trung Đông. Nó cũng nhanh chóng biến Iran thành một nạn nhân và vì vậy Tehran sẽ thu hút sự ủng hộ quốc tế, làm suy yếu thay vì tăng cường an ninh của Israel. “Vào thời điểm không có nhiều sự đồng tình với Iran và đồng minh thật sự của nước này là Syria đang lâm nguy, chúng ta có nên sao nhãng để Iran bất ngờ có thể tự biến mình thành nạn nhân? - ông Obama nói.

Các nhà lãnh đạo Israel nhiệt tình gợi ý rằng họ muốn biết những điều kiện rõ ràng hơn từ ông Obama về những gì Mỹ sẽ làm nếu Iran vượt qua cái ngưỡng từ năng lượng hạt nhân đến vũ khí hạt nhân. Cho đến nay, Mỹ vẫn nói rõ một Iran có vũ khí hạt nhân là không thể chấp nhận nhưng lại không cho biết Mỹ sẽ làm gì và lúc nào thì hành động.

Trong cuộc phỏng vấn của tạp chí Atlantic, ông Obama đi xa hơn những gì từng thể hiện trước đây, trong đó ông thẳng thừng đề cập khả năng dùng vũ lực. Ông cũng nói đến sự rối loạn kinh tế ở Iran và lặp lại rằng các biện pháp trừng phạt chống chế độ Iran đang bắt đầu gây đau đớn. Các giới chức Israel cũng đồng ý với ông Obama nhưng họ không tin rằng sự trừng phạt kinh tế có thể khiến cho giới lãnh đạo Iran thay đổi đường lối.