Hội nghị An ninh Munich tại Đức năm nay diễn ra trong bối cảnh châu Âu quan ngại về việc liệu nước Mỹ có trở nên cô lập khi tân Tổng thống Donald Trump chủ trương “Nước Mỹ trước tiên”. Họ cũng băn khoăn khi thấy ông Trump có những phát biểu, lập trường bị xem là thân Nga bất chấp cả châu Âu và Mỹ đang trừng phạt Moscow vì cuộc khủng hoảng Ukraine.
Chưa đủ thuyết phục
Đại diện cho chính quyền mới ở Washington, Phó Tổng thống Mike Pence hôm 18-2 có bài phát biểu nhằm trấn an các đồng minh châu Âu. Ông Pence tái khẳng định sự ủng hộ đối với NATO nhưng cảnh báo các nước thành viên cần phải tăng chi tiêu.
“Đây là lời hứa của Tổng thống Trump: Chúng tôi sẽ sát cánh với châu Âu hôm nay và từng ngày, cùng hợp tác với nhau trên cơ sở của những lý tưởng cao quý như tự do, dân chủ, công lý và pháp luật” - ông Pence nhấn mạnh.
Thủ tướng Đức Angela Merkel và Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tại Munich ngày 18-2 Ảnh: AP
Ông Pence nói Tổng thống Trump tin tưởng chỉ có sức mạnh mới bảo vệ được tự do nên sẽ tăng cường chi tiêu cho quân đội. Vấn đề là, theo ông Pence, nhiều nước châu Âu không đóng góp công bằng về quốc phòng, làm xói mòn nền tảng liên minh. Ngoài Mỹ, chỉ có 4 nước khác đáp ứng cam kết dành 2% tổng thu nhập quốc nội (GDP) cho quốc phòng đề ra năm 2014. Trước khi nhậm chức, ông Trump cảnh báo Mỹ có thể không duy trì cam kết bảo vệ các đồng minh NATO nào đóng góp không đủ về tài chính cho liên minh.
Phát biểu tại hội nghị một ngày trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis lên tiếng cảnh báo về “vòng cung bất ổn” ở rìa châu Âu, đồng thời khẳng định Mỹ sẽ cùng NATO đương đầu các mối đe dọa chung. Ông Jeffrey Rathke, thành viên cao cấp tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS - Mỹ), nhận định những thông điệp nói trên chưa đủ xua tan lo ngại. “Cả Mỹ và châu Âu đang đối mặt những thách thức nghiêm trọng đến nỗi cần có thêm những động thái giải thích, làm rõ từ Washington” - ông Rathke nói với AP.
Âu lo về Nga
Nỗi lo về chính quyền ông Trump còn đến từ những rắc rối nội bộ. Ngay cả thượng nghị sĩ John McCain, cũng là người Đảng Cộng hòa như ông Trump, đánh giá việc Cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn từ chức cho thấy chính quyền mới ở Mỹ đang trong tình trạng hỗn loạn. “Nhiều tuyên bố mà Tổng thống Trump đưa ra mâu thuẫn với chính bản thân ông. Vì thế, chúng ta phải làm quen với việc chứng kiến những gì tổng thống (Trump) làm trái với những gì ông ta nói” - ông McCain cảnh báo tại hội nghị hôm 17-2.
Lập trường của ông Trump đối với Nga cũng phủ bóng hội nghị. Chẳng hạn, các cơ quan tình báo châu Âu cảnh báo Nga đang tìm cách “gây bất ổn” để tác động đến bầu cử trên khắp châu Âu thông qua tấn công mạng, tung tin tức giả mạo, tuyên truyền hay tài trợ các đảng chính trị cánh hữu. Chưa hết, các nước châu Âu nằm dọc biên giới Nga cảm thấy bất an sau khi ông Trump đề xuất nới lỏng lệnh trừng phạt Moscow để đổi lấy một thỏa thuận cắt giảm vũ khí hạt nhân.
Trong nỗ lực xoa dịu nỗi lo trên, ông Pence nhấn mạnh tại hội nghị rằng Mỹ sẽ buộc Nga phải có trách nhiệm với những hành động của mình ngay cả khi chính quyền ông Trump đang tìm kiếm những lĩnh vực hợp tác mới với Moscow. Cứng rắn hơn, Bộ trưởng Mattis nói ông không tin việc hợp tác quân sự với Nga là điều có thể xảy ra, ít nhất là vào lúc này.
Dù vậy, theo Reuters, giới chức châu Âu cho rằng Mỹ cần phải làm nhiều hơn để thuyết phục họ tin rằng hai bên đứng cùng phía trong một loạt vấn đề an ninh. “Vẫn còn nhiều điều không chắc chắn. Chủ đề lớn tại Munich là nhìn về nước Mỹ để xem những diễn biến nào có thể xảy ra tiếp theo” - Ngoại trưởng Áo Sebastian Kurz nói với các phóng viên.
và quét mã QR
Bình luận (0)