Nga trả đũa Thổ Nhĩ Kỳ

Quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đang nóng lên sau khi 2 bên tiếp tục khẳng định mình không làm gì sai trong vụ máy bay ném bom Su-24 bị bắn hạ ở biên giới Syria hôm 24-11.

Tăng cường quân sự

Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ hôm 25-11 công bố một đoạn băng ghi âm cho thấy nước này đã cảnh báo các máy bay Nga không được tiếp cận không phận mình trước khi bắn hạ chiếc Su-24. Trái lại, viên phi công thoát nạn Konstantin Murakhtin quả quyết chiếc Su-24 không hề nhận được sự cảnh báo nào từ phía Thổ Nhĩ Kỳ trước khi bị bắn rơi.

Phi công Konstantin Murakhtin không để lộ mặt khi tiếp xúc với giới truyền thông hôm 25-11 Ảnh: RT

Trong động thái được xem là trả đũa, quân đội Nga hôm 25-11 đã mở những đợt không kích dữ dội vào các mục tiêu khủng bố tại khu vực chiếc Su-24 bị bắn hạ gần biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ. Hãng tin Anadolu (Thổ Nhĩ Kỳ) cho biết một đoàn xe gồm 20 chiếc chở hàng cứu trợ của nước này cho người tị nạn Syria bị trúng bom ở tỉnh Aleppo - Syria, gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, khiến 7 người thiệt mạng, 10 người bị thương nặng. Một số nhà hoạt động nước này cho rằng máy bay Nga đã thực hiện vụ không kích trên. Cũng theo hãng tin trên, Ankara hôm 25-11 đã điều thêm 20 xe tăng, cảnh sát và hiến binh cho lữ đoàn thiết giáp đóng ở phía Tây Thổ Nhĩ Kỳ giáp biên giới với Syria. Không quân Thổ Nhĩ Kỳ còn triển khai thêm 18 máy bay chiến đấu tới tuần tra tại biên giới giáp với Syria.

Bên cạnh đó, theo báo Kommersant ngày 26-11, Nga sẽ đưa thêm khoảng 10-12 chiến đấu cơ đến căn cứ không quân Hmeymim ở Latakia - Syria để làm nhiệm vụ hộ tống máy bay ném bom đang hoạt động tại đây. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga Sergei Shoigu tuyên bố từ nay, 24 máy bay ném bom ở Syria sẽ đều được hộ tống khi thực hiện các vụ không kích. Trước đây, máy bay ném bom Nga hoạt động ở Syria không được hộ tống vì thông tin tình báo xác nhận nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng không có hệ thống phòng không.

Trừng phạt kinh tế

Nhận định về phản ứng của Nga đối với vụ việc, báo Vzglyad cho rằng Điện Kremlin sẽ bằng mọi cách buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải xin lỗi để bảo đảm không lặp lại sự việc tương tự. Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev hôm 26-11 kêu gọi các biện pháp cứng rắn để đáp trả Ankara sau vụ Su-24. Phát biểu tại cuộc họp nội các, ông Medvedev cho biết các dự án hợp tác kinh tế, đầu tư với Thổ Nhĩ Kỳ sẽ bị hủy hoặc đóng băng. Cụ thể, theo Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế Nga Alexey Ulyukaev, các biện pháp trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt Turkish Stream từ Nga đến Thổ Nhĩ Kỳ và thỏa thuận Moscow xây dựng nhà máy điện hạt nhân Akkuyu tại tỉnh Mersin - Thổ Nhĩ Kỳ. Ngoài ra, các cơ quan chính phủ được giao nhiệm vụ đề xuất những biện pháp trả đũa trong vòng 2 ngày tới.

Bên cạnh đó, cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Thổ Nhĩ Kỳ dự định diễn ra ở TP St.Petersburg vào giữa tháng 12 đã bị hủy bỏ. Nhà chức trách Nga cũng tuyên bố sẽ siết chặt kiểm soát thực phẩm nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ vì vi phạm các quy định an toàn. Bộ trưởng Nông nghiệp Nga Alexander Tkachev cho biết 15% sản phẩm nông nghiệp và thực phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ không phù hợp với tiêu chuẩn Nga.

Vì thế, theo báo MK, Cơ quan Giám sát thú y và Kiểm dịch thực vật Liên bang Nga đã được lệnh tăng cường kiểm soát các mặt hàng nông sản nhập từ Thổ Nhĩ Kỳ, đồng thời ra lệnh kiểm tra bổ sung đối với hàng nhập khẩu trên biên giới Nga cũng như việc sản xuất trên đất Thổ Nhĩ Kỳ. Cơ quan trên đã quyết định hạn chế nhập khẩu thịt gia cầm từ một công ty của Thổ Nhĩ Kỳ kể từ ngày 1-12 tới đây với lý do phát hiện các loại vi khuẩn có thể gây bệnh cho người.

Tình hình càng nóng lên hơn khi Nga bắt đầu ngăn chặn các xe tải mang biển số Thổ Nhĩ Kỳ vào Nga qua ngả Gruzia. Báo chí Nga cho biết đây không phải là lệnh cấm vận như đã xảy ra với phương Tây nhưng các cửa khẩu đã thực hiện việc ngăn chặn sản phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Evgeniy Maltsev, giám đốc một công ty nhập khẩu trái cây nước ngoài, nhận định trong trường hợp áp đặt lệnh trừng phạt đối với nông sản Thổ Nhĩ Kỳ, Nga có thể thay thế bằng các mặt hàng từ châu Mỹ Latin, Ai Cập, Morocco và Nam Phi. Tuy nhiên, ông cảnh báo giá cả khi ấy sẽ tăng cao vì thời gian vận chuyển lâu hơn. “Thời gian chở hàng hóa từ Thổ Nhĩ Kỳ về Nga chỉ mất khoảng 1 tuần, còn từ Morocco mất 15-20 ngày, từ Mỹ Latin 30 ngày” - ông giải thích.