Nga trở lại châu Phi

Hãng AFP nhận xét: Qua chuyến công du của TT Medvedev, cả thế giới thấy rõ Nga đang nỗ lực tái khẳng định quyền lực của mình trong không gian ảnh hưởng của Liên Xô trước đây. Tại Ai Cập, Nga đã đề cao vai trò không thể thiếu của mình với tư cách thành viên nhóm bộ tứ về Trung Đông cùng Mỹ, Liên hiệp châu Âu (EU) và Liên Hiệp Quốc trong nhiệm vụ tìm giải pháp cho cuộc xung đột nóng bỏng từ nhiều thập kỷ nay. Chính vì vậy, tại Cairo, TT Medvedev đã tuyên bố Nga sẽ tổ chức một hội nghị quốc tế về hòa bình Trung Đông tại Moscow vào cuối năm nay.

Sau Ai Cập, TT Nga  đã tới Nigeria, Namibia và Angola để đàm phán cách thức mở rộng dấu ấn kinh tế của Nga ở châu Phi. Giới quan sát quốc tế cho rằng trong thời kỳ chiến tranh lạnh, châu Phi là chiến trường then chốt giữa Liên Xô và phương Tây để giành ảnh hưởng chính trị. Còn ngày nay, Nga và phương Tây giành quyền kiểm soát các nguồn dự trữ tài nguyên lớn khoáng sản và năng lượng chưa được khai thác của châu Phi. Chuyên gia lịch sử Apollon Davidson của Nga, nghiên cứu về châu Phi từ hàng chục năm nay, phân tích: “Nếu người Mỹ hiện đang hoạt động tích cực trong không gian "hậu Xô Viết" thì chẳng có gì đáng ngạc nhiên khi ban lãnh đạo Nga cũng muốn chứng tỏ Moscow có thể hoạt động tích cực không chỉ trong không gian này”.

Mục đích chính trong chuyến công du của TT Medvedev là phát đi một thông điệp nước Nga trở lại châu Phi với vai trò một đối tác nghiêm túc trên vũ đài chính trị toàn cầu. Đúng như đánh giá của ông Vladimir Shubin, Phó Giám đốc Học viện châu Phi thuộc Viện Hàn lâm khoa học Nga, cách tiếp cận tích cực hơn của nước Nga với châu Phi thể hiện vai trò trách nhiệm của Moscow đối với toàn thế giới trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.

Nếu trọng tâm chuyến thăm Ai Cập của TT Nga là tập trung vào vấn đề chính trị thì nhiệm vụ của ông trong sứ mạng ngoại giao tại ba nước Nigeria, Namibia và Angola là vấn đề hợp tác kinh tế. Tháp tùng TT Medvedev trong chuyến công du có khoảng 400 doanh nhân và chuyên gia kinh tế, đủ nói lên điều đó.
Các mối quan hệ của Moscow với các nước khách hàng Angola, Nigeria đã đột ngột bị gián đoạn sau khi Liên Xô trước đây sụp đổ, nay Nga bức thiết muốn khôi phục và nâng lên tầm cao mới với các nước bạn cũ giàu dầu mỏ, khí đốt, kim cương và urani.

Chính sách thực dụng với châu Phi đã được TT Medvedev khẳng định tại Namibia: “Chính sách hữu nghị của Nga ở châu Phi không phải là hoạt động từ thiện mà là phát triển kinh doanh, cần mang lại lợi nhuận nhưng tất nhiên phải bảo đảm lợi ích cho các đối tác”.

Hàng loạt hiệp định hợp tác kinh tế đã được ký kết trong chuyến thăm của TT Medvedev. Tại Ai Cập là hiệp định hợp tác chiến lược song phương trong 10 năm để cạnh tranh với kế hoạch  viện trợ của Mỹ cho Cairo 2 tỉ USD/năm. Tại Nigeria - nước có trữ lượng khí đốt lớn thứ 7 thế giới, là hợp đồng 2,5 tỉ USD về khai thác khí đốt giữa tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga và Công ty Dầu mỏ quốc gia Nigeria (NNPC). Hiện nay Nga đang vận động tham gia công trình xây dựng đường ống dẫn khí đốt xuyên Sahara để chuyển khí đốt từ Nigeria sang châu Âu rất được EU ủng hộ.

Bà Elenora Lebedeva, chuyên gia kinh tế của  Trung tâm Nghiên cứu các vấn đề phát triển và hiện đại hóa Moscow, nói: “Khác với thời Liên Xô trước đây, giờ đây lợi ích kinh doanh thuần túy đang đưa nước Nga trở lại châu Phi”.