Nghề nguy hiểm ở Iraq: Hớt tóc

Một quả bom xé toạc một tiệm cắt tóc nữ, làm vỡ nát những tấm kiếng dài bằng chiều dài tường và biến những poster về các kiểu tóc thành những mảnh giấy vụn. Tại một khu vực lân cận, các tay súng bắn loạn xạ vào một tiệm hớt tóc nam, giết hại chủ nhân và 3 bé trai chờ hớt tóc. Ở một tiệm khác, một người khách đeo mặt nạ ấn một mảnh giấy nhỏ vào lòng bàn tay của một thợ hớt tóc trong cơn sợ hãi. Tờ giấy viết: “Các thanh kiếm của chúng tôi phát tài nhờ cái cổ của những người thợ hớt tóc”.

Từ lâu phong trào nổi dậy ở Iraq chú trọng các mục tiêu như cảnh sát địa phương, các lãnh đạo chính quyền và vệ binh quốc gia như là một cách để gây bất ổn ở nước này, nhưng nay các dân quân mở rộng đối tượng mà họ “quan tâm”. Trong một động thái được một số người mô tả là một nỗ lực tương tự như Taliban ở Afghanistan trước đây, những kẻ cực đoan đã cảnh báo các thợ hớt tóc Iraq không được vi phạm quy định của Hồi giáo bằng cách tỉa hoặc cạo bỏ râu cằm. Họ nói rằng cắt tóc kiểu phương Tây hay cạo râu một cách “lả lướt” là các tội có thể bị phạt đến mức tử hình.

“Họ đến gặp tất cả các thợ hớt tóc” – Ali Mahmood, một thợ làm đầu 28 tuổi, nói. “Họ bảo những người thợ không được cạo râu, không để “pát” dài, không để tóc kiểu Mỹ. Họ nói hoặc tuân thủ không làm những điều trên hoặc... phải chết”.

Kể từ khi những lời đe dọa này xuất hiện cách đây một tháng, ít nhất 8 thợ hớt tóc đã bị giết và hơn một chục tiệm cắt, hớt tóc bị đánh bom. Các cuộc tấn công này củng cố thêm sự tranh cãi về tôn giáo khuấy động Iraq sau khi chế độ Saddam Hussein sụp đổ. Dù cuộc bầu cử tháng trước được thiết kế nhằm thành lập một chính phủ chuyển tiếp mới, câu hỏi liệu Iraq có trở thành một nhà nước thế tục (kiểu như thời Saddam), hay là một nước cộng hòa Hồi giáo vẫn chưa được giải đáp. Iraq sẽ đi theo hướng nào là chuyện của các nhà hoạch định hiến pháp mới. Tuy nhiên, khi phong trào nổi dậy vẫn tiếp diễn, chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan đã đan kết với việc chống đối sự chiếm đóng của Mỹ. Các thánh đường trở thành nơi hội họp, kho vũ khí và là nơi tuyển dụng những người nổi dậy mới.

Thợ hớt tóc không phải là mục tiêu đầu tiên khi những kẻ Hồi giáo cực đoan, vốn bị trấn áp dưới thời Saddam, khuếch trương vây cánh của họ. Dân quân Iraq đã đánh bom các tiệm rượu của người theo đạo Thiên Chúa và giết hại chủ nhân các tiệm này. Trong những trường hợp khác, phụ nữ không đeo mạng che mặt và mặc trang phục được coi là phù hợp theo luật Hồi giáo bị đe dọa và bị tấn công.

Những lời bàn tán về các cuộc tấn công của những kẻ Hồi giáo cực đoan và những lời đe dọa không dứt đã gây ra tâm lý sợ hãi nơi những thợ hớt tóc và làm đầu. Nhiều người quyết định bỏ nghề hay cắt tóc cho những khách hàng chọn lọc ở nơi bí mật trong nhà mình. Một số đã treo những tấm bảng lớn trên cửa sổ với những dòng chữ đại loại như: “Chúng tôi xin lỗi các khách hàng, nhưng chúng tôi không thể cạo râu cằm của quý vị bằng lưỡi dao”. Giới hớt tóc cho biết những lời đe dọa từ những người Hồi giáo cực đoan được chuyển đến họ trên những chiếc máy bay giấy hoặc được viết nguệch ngoạc phía sau tờ giấy bạc 250 dinar. Mệnh giá này tương đương giá 1 viên đạn.

Đối với đàn ông Iraq, một mái tóc hớt cao là một dấu hiệu biểu lộ nam tính tương tự như một bộ ria được tỉa tót cẩn thận và một người thợ chăm chỉ có thể kiếm nhiều tiền. Giờ đây thì một số người cho rằng làm như thế là liều lĩnh. Karam Mowafaq, thợ hớt tóc 27 tuổi, thổ lộ: “Tôi cảm thấy an toàn hơn khi sống dưới thời Saddam so với hiện nay. Người ta đe dọa giết tôi vì hành nghề của mình. Tôi đã từng kiếm được 50.000 dinar mỗi ngày, nhưng giờ thì kiếm chưa đầy 1/5 số đó”.