Nhật Bản lên kế hoạch mua "tàu sân bay không thể chìm" cho Mỹ

Chính phủ Nhật Bản vừa thông báo mua hòn đảo Mageshima, nơi không có người sinh sống và nằm cách đảo chính Kyushu ở cực Nam Nhật Bản 34 km.

Phần lớn hòn đảo thuộc sở hữu của một công ty tư nhân ở Tokyo, đảo có 2 đường băng giao nhau chưa được lát đá nhưng đã bị hủy bỏ từ một dự án phát triển trước đây.

Chính phủ Nhật Bản cho biết sẽ sửa lại các đường băng và sử dụng để máy bay của Hải quân và Thủy quân lục chiến Mỹ thực hiện mô phỏng hạ cánh xuống tàu sân bay.

Đảo Mageshima nhìn từ trên cao vào ngày 26-7-2018. Ảnh: CNN

Khi các phương tiện đang được xây dựng, đảo có thể trở thành căn cứ lâu dài cho Lực lượng phòng vệ Nhật Bản trong giai đoạn Tokyo muốn tăng cường vị thế ở biển Hoa Đông, nơi tranh chấp với Trung Quốc về quần đảo Senkaku, còn được biết đến là đảo Điếu Ngư theo cách gọi của Trung Quốc.

Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết: "Việc mua đảo Mageshima là vô cùng quan trọng và đóng vai trò tăng cường chiến lược răn đe của liên minh Mỹ - Nhật cũng như khả năng phòng vệ của Nhật Bản".

Trải rộng các lực lượng của Mỹ

Thỏa thuận trị giá 146 triệu USD (gần 3.400 tỉ đồng) được đưa ra trong lúc quân đội Mỹ nhận được những lời kêu gọi gia tăng số lượng căn cứ chiến lược ở Đông Á khi đối đầu với sự phát triển kho tên lửa của Trung Quốc.

Đa số lực lượng không quân chiến đấu của Mỹ ở Nhật Bản được tập trung tại 6 căn cứ.

Các nghiên cứu gần đây, bao gồm một nghiên cứu từ Trung tâm nghiên cứu Mỹ của Đại học Sydney công bố hồi tháng 8, cho biết nguồn lực hiện tại của Mỹ dễ bị tấn công bởi tên lửa của Trung Quốc.

Một cách để làm suy yếu là trải rộng bính lính và khí tài Mỹ trên nhiều căn cứ hơn.

Máy bay quân đội Mỹ thực hiện luyện tập "bước đi của voi" tại căn cứ không quân Kadena ở Okinawa năm 2017. Ảnh: CNN

"Theo thời gian, sự đa dạng hóa căn cứ Mỹ và Nhật Bản (riêng hoặc chung) sẽ là một xu hướng. Liên minh sẽ uyển chuyển hơn nếu các căn cứ, khí tài quân sự được phân tán nhiều hơn" - ông Corey Wallace, nhà phân tích an ninh khu vực châu Á thuộc Đại học Freie ở Berlin, nói với đài CNN.

Theo lý thuyết, càng có nhiều căn cứ thì đối thủ càng cần nhiều tên lửa để lấn át mục tiêu và gia tăng lợi thế trong viễn cảnh của một cuộc chiến đấu.

Các căn cứ cố định được cho là trị giá hơn tàu sân bay vì chúng có thể chịu được số lượng rất lớn đạn dược. Một tàu sân bay vẫn có thể bị nhấn chìm bằng một tên lửa hay ngư lôi. Thiệt hại trong chiến đấu đối với căn cứ mặt đất có thể được sửa chữa nhanh hơn so với một cỗ máy chiến tranh phức hợp như tàu sân bay.

Nút thắt trong mối quan hệ quốc phòng Mỹ - Nhật

Căn cứ quân sự mới cũng là một tín hiệu tốt cho sự hợp tác quốc phòng Mỹ - Nhật, vốn khá căng thẳng trong những năm gần đây. Thứ nhất, các địa phương gây sức ép lên chính phủ Nhật Bản nhằm chuyển hoạt động quân sự Mỹ ra khỏi trung tâm dân cư. Thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc ép các đồng minh như Nhật Bản chia sẻ gánh nặng tài chính với những người nộp thuế của Mỹ.

Hồi tháng 2, cư dân đảo Okinawa trong một cuộc trưng cầu ý dân đã bỏ phiếu đề nghị Thủy quân lục chiến Mỹ di chuyển sân bay Futenma chuyển ra khỏi vùng đảo này. Tuy nhiên, chính phủ Nhật Bản vẫn tiếp tục các kế hoạch bằng việc đặt Futenma ở một nơi khác trên đảo Okinawa.

Máy bay radar E-2D Hawkeye và 4 máy bay F-35B Lightning bay qua biển Hoa Đông. Ảnh: CNN

Tương tự, chính phủ Nhật Bản được cho là sẽ đẩy lùi mọi thách thức đối với kế hoạch với đảo Mageshima đến từ đảo gần nhất là Tageshima, cách đó 14 km về phía Đông và từ bất cứ nơi nào mà có chính quyền quản lý.

Máy bay F/A-18E Super Hornet của Hải quân Mỹ bay qua đảo Iwo Jima Bắc vào năm 2016. Ảnh: CNN

Trong bức tranh quốc tế rộng lớn hơn, Nhật Bản đang có những bước đi để làm hài lòng Mỹ, đồng minh quan trọng nhất của nước này, ông Koh, nhà phân tích người Singapore cho biết.

"Ông Trump đang yêu cầu Nhật Bản trả nhiều tiền hơn. Việc mua đảo là một phần trong tổng thể kế hoạch chứng minh Nhật Bản sẵn sàng gánh vác thêm" - ông Koh nói và cho biết thêm vì đảo không có người ở nên cho phép chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe cân bằng giữa cam kết với liên minh cũng như các thành phần trong nước.

Cơ hội phô diễn năng lực mới

Ông Wallace cho biết đảo Mageshima sẽ đóng góp thêm cho sự hợp tác giữa quân đội Mỹ và Nhật Bản – đặc biệt bao gồm chiến đấu cơ tàng hình F-35.

Nhật Bản đã tuyên bố sẽ nâng cấp các chiến hạm chở trực thăng lớp Izumo để nhận chiến đấu cơ F-35B của Mỹ , những chiến đấu cơ này hiện đã bay khỏi các tàu tấn công đổ bộ của Mỹ, thực chất là tàu sân bay cỡ nhỏ. Nhật Bản cũng đang mua thêm vài chục máy bay cất cánh ngắn và hạ cánh thẳng đứng.

"Nhật Bản không có các phi công có kinh nghiệm hạ cánh loại máy bay cánh cố định xuống tàu sân bay. Tuy nhiên, phương tiện mới này có thể tạo cơ hội cho Nhật Bản làm quen với các thao tác cùng với Mỹ - không chỉ tập luyện với tàu sân bay của họ mà còn chia sẻ với phía Mỹ" – ông Wallace nói.