Nhiều nỗi lo từ cuộc bầu cử chủ tịch Hạ viện Mỹ

Đây là cuộc bỏ phiếu bầu chủ tịch Hạ viện Mỹ kéo dài nhất trong 164 năm, qua đó cho thấy sự rạn nứt mạnh mẽ trong nội bộ Đảng Cộng hòa (GOP) đang kiểm soát cơ quan này.

Không lâu sau khi có kết quả trên, các thành viên Hạ viện khóa mới đã tuyên thệ nhậm chức, khép lại tình trạng hỗn loạn tại đây từ ngày 3-1.

Trong bài phát biểu sau khi lên làm chủ tịch Hạ viện McCarthy công bố một loạt ưu tiên, như cắt giảm chi tiêu, vấn đề nhập cư… Ông cũng cam kết Hạ viện sẽ kiểm tra Tổng thống Joe Biden và các chính sách của ông chủ Nhà Trắng, người của Đảng Dân chủ.

Ở vị trí này, theo Reuters, ông McCarthy sẽ có quyền ngăn chặn chương trình lập pháp của ông Biden, buộc tiến hành bỏ phiếu cho các ưu tiên của GOP về kinh tế, năng lượng, nhập cư, cũng như thúc đẩy điều tra Tổng thống Biden, chính quyền và người nhà ông.

Ông Kevin McCarthy phát biểu sau khi được bầu làm Chủ tịch Hạ viện Mỹ hôm 7-1 Ảnh: REUTERS

Tình trạng bế tắc bị phá vỡ sau khi ông McCarthy chịu nhượng bộ phe cứng rắn trong nội bộ đảng về một số vấn đề, trong đó có chuyện một nghị sĩ có quyền kêu gọi bỏ phiếu loại chủ tịch Hạ viện.

Theo Reuters, động thái này không chỉ làm giảm đáng kể quyền lực của ông McCarthy mà còn làm dấy lên nghi ngờ về khả năng lãnh đạo của chính khách 57 tuổi này trong bối cảnh Hạ viện Mỹ sắp phải xử lý một loạt vấn đề quan trọng, như trần nợ công, cấp ngân sách cho chính phủ…

Trong thập kỷ qua, trong các lần thương thảo về chi tiêu quốc gia, các thành viên GOP thường xuyên đẩy chính phủ vào cảnh đóng cửa và đất nước đến bờ vực vỡ nợ.

Trước thềm cuộc bỏ phiếu, một số thành viên cứng rắn của GOP nghi ngờ ông McCarthy không sẵn sàng sử dụng những chiến thuật như thế khi thương thảo với Tổng thống Biden. Vì thế, những nhượng bộ của ông McCarthy được cho là sẽ cho phép họ dễ gây sức ép để ông McCarthy chấp nhận sử dụng chúng khi cần.

Trong khi đó, phía Đảng Dân chủ lo ngại hành động của ông McCarthy có thể dẫn đến việc cắt giảm ngân sách dành cho các chương trình xã hội. Ông Chuck Schumer, lãnh đạo Đảng Dân chủ tại Thượng viện, thậm chí cảnh báo kịch bản Hạ viện dưới thời ông McCarthy sẽ khiến chính phủ đóng cửa hoặc đất nước vỡ nợ.

 Sau cuộc bầu cử giữa kỳ hồi tháng 11-2022, GOP giành lại quyền kiểm soát Hạ viện nhưng với thế đa số khá mong manh (GOP nắm 222 ghế so với 213 ghế của Đảng Dân chủ) trong khi Đảng Dân chủ vẫn giữ được Thượng viện.