Những dự án ngớ ngẩn ở Mỹ

Thượng nghị sĩ Mỹ Tom Coburn hôm 21-10 công bố một báo cáo thường niên gọi là Wastebook, trong đó điểm mặt 100 dự án được xem là “ngớ ngẩn, không cần thiết và không quan trọng” trong năm 2014, gây lãng phí 25 tỉ USD tiền thuế của người dân.

Ở đâu cũng lãng phí

Theo tính toán của ông Coburn, chính phủ đã lãng phí ít nhất 91 tỉ USD trong những dự án được Wastebook “điểm mặt” kể từ khi nó được công bố lần đầu năm 2010. Riêng báo cáo mới nhất cho thấy hầu như cơ quan nào của Mỹ cũng có dự án gây lãng phí khiến ông Coburn không khỏi bức xúc: “Các chính khách ở Washington đang tập trung vào tương lai chính trị của họ hơn là tương lai đất nước. Trong lúc tình trạng quan liêu nghiêm trọng như hiện nay, cả những gì Washington không làm lẫn đang làm đều có vấn đề”.

Sư tử núi tập luyện trên máy đi bộ Ảnh: COLORADO PARKS & WILDLIFE

Báo cáo dài 182 trang này liệt kê những dự án lãng phí lớn nhỏ khác nhau tại các cơ quan chính phủ. Chẳng hạn, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) bị chỉ trích vì tài trợ cho việc sản xuất và phân phối rượu hoặc tham gia hoạt động nuôi bướm. Trong khi đó, Bộ An ninh Nội địa bị “soi” khi chi 48,6 triệu USD mua hàng ngàn chiếc xe chỉ để đắp chiếu trong bãi đậu xe của cơ quan này. Tuy nhiên, theo ông Coburn, sự lãng phí gây sốc thật sự đến từ Lầu Năm Góc khi chi 1 tỉ USD để phá hủy số lượng đạn dược trị giá 16 tỉ USD. Khoản tiền này đủ để trả lương cho 54.000 binh sĩ trong suốt 1 năm.

Không cần thiết

Nhiều dự án khác cũng khiến tác giả báo cáo đau đầu vì tính “ngớ ngẩn” hoặc “không cần thiết”. Ví dụ, sau khi nghiên cứu khả năng sử dụng máy chạy bộ của khỉ, chuột, bò và dê, Tổ chức Khoa học quốc gia Mỹ (NSF) quyết định tìm đến đối tượng mới là sư tử núi để kiểm tra kỹ năng tương tự. Kết quả là sư tử núi có thể đi bộ trên máy chạy bộ sau khóa huấn luyện kéo dài 8 tháng và tốn hết 856.000 USD. NSF còn được “vinh danh” khi chi 171.361 USD để nghiên cứu dự  án nghiên cứu thói quen cờ bạc của khỉ hoặc dành 202.000 USD để tìm hiểu tại sao từ điển bách khoa toàn thư trực tuyến Wikipedia lại có thành kiến với giới tính.

Viện Y tế quốc gia (NIH) cũng có tên trong báo cáo Wastebook khi phung phí gần 1,6 triệu USD để phát triển trò chơi video hướng dẫn cha mẹ cho con cái ăn rau quả. Bên cạnh đó, chính phủ Mỹ bị xem là mê nghệ thuật quá mức bằng hành động tài trợ 70.000 USD cho một vở kịch về Lý Tiểu Long, 15.000 USD cho buổi nhạc kịch về chủ đề cần sa và trao tặng 10.000 USD để dựng vở nhạc kịch về một xác sống tìm kiếm tình yêu đích thực. Chưa hết, theo báo cáo, Bộ Nội vụ Mỹ rảnh đến mức trả tiền mời người... quan sát cỏ để xem chúng phát triển nhanh như thế nào trong lúc Bộ Ngoại giao “nướng” tiền vào nỗ lực xua tan suy nghĩ của người nước ngoài rằng người Mỹ thường “béo và thô lỗ”.

Qua 5 báo cáo Wastebook đã công bố, ông Coburn buộc phải thừa nhận: “Điều tôi học được là Washington sẽ không bao giờ thay đổi. Nhưng ngay cả khi các chính khách không ngừng chi tiêu ngớ ngẩn thì người đóng thuế cần phải có tiếng nói cuối cùng”. Hiện chưa rõ số phận của báo cáo sau khi ông Coburn về hưu trong năm nay. Dù vậy, thượng nghị sĩ này bày tỏ hy vọng những đồng nghiệp tại quốc hội sẽ xem việc chống lãng phí là nhiệm vụ của mình dù có khó khăn đến đâu.