Hãng tin Reuters hồi năm 2016 đưa tin hơn 20 thi thể hiến tặng từng bị một công ty môi giới ở bang Arizona có tên Biological Resource Center (BRC) tự ý bán cho quân đội Mỹ sử dụng trong các thí nghiệm nổ bom mìn.
Sốc
Các thí nghiệm trên thi thể người của quân đội vốn là một phần trong chương trình bảo vệ binh lính Mỹ khỏi các thiết bị nổ, nhằm giảm thiểu tác hại do bom mìn ở các chiến trường Iraq và Afghanistan.
Để đo lường tác động, quân đội phải tiến hành nhiều cuộc thử nghiệm nổ. Ban đầu họ đã cân nhắc thử nghiệm trên hình nộm nhưng kết quả có phần hạn chế.
Hơn 100 thi thể đã được "huy động" vào thí nghiệm này của Lầu Năm Góc cùng các nhà nghiên cứu đến từ 9 trường đại học của Mỹ.
Bức ảnh của bà Doris Stauffer thời thiếu nữ. Khi bà qua đời ở tuổi 74, thi thể của bà lại bị sử dụng làm thí nghiệm trái ý nguyện Ảnh: REUTERS
Trong số các bộ phận thi thể do BRC bán cho quân đội có phần đầu và cột sống của 2 cụ ông tên là Conrad Patrick và Leon Small. Trong đơn tình nguyện hiến xác, cả 2 đều lựa chọn rõ ràng vào ô nói rằng họ không muốn thi thể sẽ bị dùng cho các thử nghiệm quân đội hoặc nổ bom mìn.
Tuy nhiên, sau khi 2 người qua đời, một nhân viên từ BRC đã gọi điện cho vợ của họ và thuyết phục gia đình sửa lại đơn hiến xác của người đã khuất để quân đội có thể dùng thi thể làm thí nghiệm.
Những cuộc gọi này tới vào thời điểm gia đình bối rối và đau buồn. "Tôi không hiểu họ muốn nói gì nhưng tôi đã trả lời "có" - bà Dona Patrick, góa phụ của ông Conrad Patrick, cho biết.
Thi thể hoặc các bộ phận thi thể của ít nhất 20 người hiến tặng từ BRC đã được dùng trái ý nguyện cho các thí nghiệm quân đội. Tuy nhiên, các bộ phận của 2 ông Small và Patrick may mắn "thoát nạn" vào phút chót.
Phía quân đội đã ngừng cuộc thử nghiệm khi hay tin về cuộc đột kích của cảnh sát vào trụ sở của BRC năm 2014 dẫn tới sự chấm dứt hoạt động của công ty này sau đó. Ông chủ công ty là Stephen Gore đã nhận tội lừa đảo.
Trong suốt hơn 1 thập kỷ tồn tại, BRC đã bán hơn 20.000 bộ phận từ khoảng 5.000 tử thi. Phần vai của 2 ông Small và Patrick đã bị công ty này bị bán cho một công ty đào tạo phẫu thuật ở bang Nevada. Cũng như thân nhân của nhiều nạn nhân khác, vợ ông Small và Patrick vô cùng sửng sốt khi biết BRC bán các thi thể người thân của họ hiến tặng để kiếm lời.
"Họ săn tìm những người nghèo khó, không có tiền, không bảo hiểm như chúng tôi" - bà Patrick ngậm ngùi.
Quân đội là nạn nhân
Trong khi đó, một gia đình khác ở Arizona cũng gặp cú sốc lớn. Họ đã xác định rõ ràng mong muốn được đóng góp cho nghiên cứu khoa học về Alzheimer’s khi ký tên hiến tặng thi thể người mẹ đã khuất - tên Doris Stauffer - nhưng thi thể của bà lại dùng trong thí nghiệm của quân đội về đánh giá mức tàn phá của bom mìn.
Thậm chí, khi ký tên vào đơn tự nguyện hiến tặng thi thể người mẹ già đã qua đời năm 2013 này, người con trai đã điền rõ ràng vào ô cấm sử dụng thi thể vào thí nghiệm y tế, an toàn giao thông hay phi y học. Được biết, BRC bán mỗi thi thể như của bà Stauffer với giá 5.893 USD.
Điều tra công bố cuối năm 2017 của Reuters ghi nhận 34 thi thể hoặc bộ phận thi thể được cung cấp cho quân đội thử nghiệm trái ý nguyện người hiến thay vì phục vụ mục đích y học. Trong số đó có 18 trường hợp trong đơn đồng thuận hiến xác không có bất cứ đề cập nào tới khả năng thí nghiệm quân sự.
Trong 16 trường hợp còn lại, các lựa chọn sử dụng thi thể có một lựa chọn cho phép các thí nghiệm quân đội cũng như thí nghiệm bạo lực khác. 12/16 gia đình phản đối lựa chọn này, 4 gia đình còn lại không đưa ra lựa chọn. Tuy nhiên, tất cả đều được đưa tới cho quân đội làm thí nghiệm.
Trong vụ việc liên quan tới BRC, người phát ngôn Lầu Năm Góc cho biết công ty này đã lừa đảo quân đội. Giới chức dự án thử nghiệm bom mìn của Lầu Năm Góc cũng cho rằng quân đội là nạn nhân của BRC.
Thực tế quân đội Mỹ có chính sách không sử dụng thi thể hoặc bộ phận người hiến xác vào thử nghiệm quân sự nếu không có sự đồng thuận của người hiến hoặc thân nhân. Các quan chức liên quan thừa nhận thời điểm đó họ đã tin tưởng vào cam đoan của bên môi giới.
Trường y bị lừa
Hồi năm 2004, một vụ việc được đưa lên trang nhất nhiều tờ báo Mỹ khi 7 thi thể hiến tặng cho ĐH Y Tulane ở New Orleans, bang Louisiana, bị bán cho quân đội sử dụng trong các thí nghiệm nổ mìn.
Hằng năm, Tulane nhận tới 150 thi thể hiến tặng nhưng nhu cầu cho các lớp học của trường chỉ khoảng 40-45 thi thể. Với hy vọng có thể "chia sẻ" số thi thể bị dư với những trường y khác có nhu cầu, họ đã bán lại cho công ty National Anatomical Service (Dịch vụ Giải phẫu quốc gia) tại New York, công ty chuyên phân phối thi thể trên cả nước với giá 1.000 USD/thi thể.
Theo AP, công ty nói trên đã bán 7 thi thể cho quân đội với giá khoảng 30.000 USD. Số thi thể đó được dùng trong thử nghiệm giày bảo hộ chống mìn tại căn cứ Sam Houston ở TP San Antonio, bang Texas. Phía Tulane cho biết họ đã phát hiện về việc quân đội sử dụng các thi thể này từ tháng 1-2003 và liền ngừng hợp đồng với National Anatomical Service.
Ông Michael Meyer, giáo sư triết học tại ĐH Santa Clara ở California - chuyên viết về vấn đề đạo đức liên quan tới các thi thể hiến tặng, cho rằng việc sử dụng của quân đội đối với các thi thể hiến tặng đáng phải đặt dấu chấm hỏi, bởi họ biết những người hiến xác không mong muốn sẽ bị đưa vào các cuộc thử nghiệm nổ bom mìn.
"Hãy tưởng tượng nếu mẹ bạn suốt đời chỉ mong khi về thế giới bên kia, thi thể của mình sẽ dành lại cho khoa học, thế rồi thi thể của bà lại bị dùng để thử nghiệm bom mìn. Tôi cho rằng điều đó thật đáng suy nghĩ, có một số vấn đề về đạo đức đối với sự dối trá ở đây" - ông Meyers nhận định.
Trong khi đó, báo The New York Times hồi năm 2017 đưa tin vụ việc ĐH New York từng chôn một số lượng không rõ xác hiến tặng cùng một nấm mồ. Trường này sau đó phải công khai xin lỗi và cho biết đã sửa đổi chính sách để bảo vệ tốt hơn ý nguyện của người hiến xác.
Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 21-1
Kỳ tới: Tử thi vào khách sạn 5 sao
và quét mã QR
Bình luận (0)