Nobel Y học 2017 giải mã đồng hồ sinh học

Công bố giải thưởng mở màn mùa giải Nobel 2017 này, Ủy ban giải Nobel Y học của Viện Karolinska (Thụy Điển) giải thích 3 nhà khoa học nói trên được vinh danh vì khám phá về những cơ chế phân tử kiểm soát nhịp sinh học. Những công trình của họ giải thích làm thế nào động thực vật và con người điều chỉnh nhịp sinh học cho đồng bộ với những vòng quay của trái đất.

Trong nhiều năm, người ta biết được các sinh vật sống có chiếc đồng hồ sinh học giúp cơ thể biết trước và thích ứng với nhịp điệu bình thường trong ngày. Sử dụng ruồi giấm làm sinh vật mẫu, các nhà nghiên cứu đã tách được một gien điều khiển nhịp độ sinh học hằng ngày. Những sinh vật khác, bao gồm con người, cũng có đồng hồ sinh học hoạt động tương tự.

Từ trái sang: Ba nhà khoa học Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash và Michael W. Young Ảnh: EPA

Loại đồng hồ này điều chỉnh những chức năng như hành vi, giấc ngủ, thân nhiệt, lượng hormone, cơ chế trao đổi chất… Vì thế, hầu hết chúng ta đều có cảm giác lạ khi đồng hồ cơ thể lạc nhịp với môi trường bên ngoài, chẳng hạn tình trạng mệt mỏi sau chuyến bay dài qua nhiều múi giờ khác nhau. Ngoài ra, có những dấu hiệu cho thấy sự lệch nhau thường xuyên giữa lối sống và nhịp điệu của đồng hồ sinh học có liên quan tới sự gia tăng về nguy cơ nhiễm các bệnh khác nhau.

Một số chuyên gia đánh giá công trình được trao giải Nobel Y học năm nay nêu bật "tầm quan trọng của một giấc ngủ đúng giờ". Theo họ, trong kỷ nguyên công nghệ hiện đại, con người dễ dàng đi qua nhiều múi giờ và làm xáo trộn nhịp sinh học, dẫn đến những hậu quả mà con người chưa hiểu hết được.

Với giải Nobel Y học, 3 nhà khoa học trên sẽ chia nhau giải thưởng trị giá 1,1 triệu USD. Mùa giải Nobel tiếp tục với các giải Nobel: Vật lý (ngày 3-10), Hóa học (4-10), Văn chương (5-10).

Được mong chờ nhất, giải Nobel Hòa bình dự kiến công bố ngày 6-10. Một số chuyên gia dự đoán giải thưởng năm nay có thể vinh danh những nỗ lực chống hạt nhân trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Triều Tiên leo thang sau vụ thử hạt nhân thứ 6 của Bình Nhưỡng. Trong khi đó, giải Nobel Kinh tế được công bố ngày 9-10.