Cử tri Thái Lan ngày 7-8 đã tham gia cuộc trưng cầu dân ý về bản dự thảo hiến pháp mới được cho là sẽ trao thêm quyền hành cho quân đội - thế lực nắm quyền sau khi tiến hành cuộc đảo chính năm 2014.
Quân đội nắm quyền lâu dài?
Với 94% số phiếu được kiểm, 61,4% cử tri ủng hộ dự thảo hiến pháp mới, so với 37,9% người phản đối - theo kết quả ban đầu từ Ủy ban Bầu cử Thái Lan. Kết quả đầy đủ sẽ được công bố ngày 10-8. Nếu được thông qua, đây sẽ là bản hiến pháp thứ 20 của Thái Lan kể từ năm 1932.
Hãng tin Reuters nhận định cuộc trưng cầu là phép thử trước công chúng đầu tiên đối với uy tín của chính quyền Thủ tướng Prayut Chan-o-cha, người lên nắm quyền sau cuộc đảo chính. Nhà lãnh đạo này ngày 7-8 tuyên bố sẽ không từ chức ngay cả khi người dân phản đối dự thảo hiến pháp mới và cuộc tổng tuyển cử vẫn sẽ diễn ra vào năm tới bất chấp kết quả cuộc trưng cầu.
Đến bỏ phiếu tại quận Phaya Thai ở thủ đô Bangkok, ông Prayut nhận định kết quả trưng cầu sẽ quyết định tương lai đất nước này, theo báo Bangkok Post.
Thủ tướng Prayut khẳng định hiến pháp mới là một phần của lộ trình nhằm đưa Thái Lan trở lại nền dân chủ trọn vẹn, ổn định và một kỷ nguyên chính trị sạch mới. Ngoài ra, chính phủ quân sự Thái Lan - tên gọi chính thức là Hội đồng Quốc gia vì Hòa bình và Trật tự (NCPO) - nhấn mạnh hiến pháp mới nhằm hàn gắn những rạn nứt về chính trị kéo dài hơn 1 thập kỷ qua, đe dọa đến tăng trưởng kinh tế, gây bất ổn xã hội và nhiều thương vong trong các vụ bạo lực.
Tuy nhiên, không ít nhà quan sát nghi ngờ tuyên bố này bởi họ đánh giá hiến pháp mới sẽ cho phép quân đội có thể duy trì quyền lực lâu dài mà không cần phải tiến hành đảo chính (Thái Lan chứng kiến 12 vụ đảo chính từ năm 1932). Một số quan chức cấp cao Thái Lan tiết lộ với Reuters rằng thông qua hiến pháp mới, quân đội muốn làm suy yếu các đảng phái chính trị cũng như bảo đảm cho mình vai trò giám sát sự phát triển kinh tế, chính trị đất nước.
Nội dung tranh cãi
Một số người tin rằng dự thảo hiến pháp mới còn có mục tiêu khác: làm suy yếu những đồng minh của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, nhân vật đã khuấy động chính trường đất nước kể từ khi bị lật đổ năm 2006.
Dù đang sống lưu vong, ông Thaksin vẫn có ảnh hưởng mạnh mẽ trong nước, nhất là tại các khu vực nông thôn ở miền Bắc. Ông Thaksin đánh giá bản dự thảo hiến pháp mới là “sự điên rồ” bởi nó sẽ mở đường cho quân đội được nắm quyền lâu dài.
Điều đáng chú ý là em gái ông Thaksin, cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra (người bị cấm hoạt động chính trị trong 5 năm hồi tháng 1-2015), cũng bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu lần này. “Tôi vui mừng vì có thể thực hiện quyền của một công dân Thái Lan” - bà nhấn mạnh.
Khoảng 200.000 cảnh sát đã được điều động bảo đảm an ninh cho cuộc bỏ phiếu. Các chính đảng lớn lên tiếng phản đối dự thảo hiến pháp mới nhưng không có dấu hiệu cho thấy sẽ xảy ra hành động chống đối hoặc gây rối nào.
NCPO bị chỉ trích vì cấm các cuộc tuần hành, chiến dịch vận động chống lại dự thảo hiến pháp mới. Phe đối lập cho rằng bước đi này nhằm bảo đảm người dân không biết nhiều về những điều khoản gây tranh cãi của dự thảo hiến pháp.
Một trong những nội dung như thế là thủ tướng Thái Lan sẽ được quốc hội chỉ định thay vì được bầu cử. Gây chia rẽ không kém là nội dung cho phép 250 ghế ở thượng viện hoàn toàn do chính quyền quân đội bổ nhiệm. Trước cuộc đảo chính, hơn một nửa số ghế thượng viện được bầu cử và số còn lại được chỉ định.
Ông Luc Stevens, quan chức đại diện Liên Hiệp Quốc ở Thái Lan, nhấn mạnh dù kết quả trưng cầu có ra sao, tổ chức này muốn thấy sẽ có thêm đối thoại giữa quân đội và các phe đối lập chính trị. “Sẽ không thể có hòa hợp nếu một phe kêu gọi: Hãy hòa hợp theo điều kiện của chúng tôi” - ông Stevens nhận định.
và quét mã QR
Bình luận (0)