Quân đội Trung Quốc yếu vì tham nhũng?

Một cựu sĩ quan nói: “Việc đó đã trở thành vòng xoáy tội lỗi. Các sĩ quan bỏ tiền chạy cấp hàm đều tìm cách thu hồi vốn. Kiểu chạy tiền để thăng cấp này tràn lan khắp quân đội trong 10 năm qua”.

Phó Chính ủy Quân khu Chiết Giang Quách Chính Cương đang bị điều tra tham nhũng Ảnh: ĐA CHIỀU

Các vụ mua bán quân hàm ở Trung Quốc trong thập kỷ qua và “giá” không chính thức cho việc “chạy” hàm tướng phải tốn ít nhất 10 triệu nhân dân tệ (khoảng 1,6 triệu USD), còn muốn mua hàm đại tá thì tốn một nửa số tiền vừa nêu. Theo các sĩ quan đương chức và về hưu, ngay cả muốn làm “lính quèn” cũng chi 10.000 nhân dân tệ.

Trả lời phỏng vấn đài Phượng Hoàng (Hồng Kông) trong tuần này, thiếu tướng đã nghỉ hưu Dương Xuân Trường cho rằng nạn tham nhũng trong quân đội trở nên nghiêm trọng dưới thời Chủ tịch Hồ Cẩm Đào, người tiền nhiệm của đương kim Chủ tịch Tập Cận Bình. Ông Dương hé lộ bí mật “mà ai cũng biết” là các cấp hàm trong quân đội và công an đều có “bảng giá”.

Theo Nhân dân Nhật báo, trong tháng 1 và đầu tháng 3-2015, ít nhất 30 tướng lĩnh và sĩ quan bị bắt để điều tra tham nhũng. Những sĩ quan bị bắt đều thuộc các binh chủng hải quân, bộ binh và Đơn vị pháo số 2 (lực lượng đánh chặn hạt nhân của Trung Quốc ) và gồm một vị tướng có bố từng là phó chủ tịch Quân ủy Trung ương (CMC). Số sĩ quan cấp cao quân đội bị bắt giữ ngày càng nhiều kể từ khi ông Tập Cận Bình mở chiến dịch chống tham nhũng từ cuối năm 2012 càng làm dấy lên nghi hoặc về khả năng chiến đấu của một đạo quân chưa từng tham gia cuộc chiến nào 30 năm qua.

Hồi tháng 2, công ty tư vấn Rand Corp (Mỹ) công bố một báo cáo về Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), theo đó nhận định: “Người ta tin rằng các chức vụ, vị trí trong PLA đều có thể mua bằng tiền (và thường phải làm thế)”. Dẫu khó xác minh được tác động của nạn tham nhũng trong quân đội, báo cáo cho rằng tính chuyên nghiệp bị giảm sút và tác động xấu đến khả năng chiến đấu của PLA. Ngay cả Tân Hoa Xã cũng phải thừa nhận “nạn tham nhũng trong lực lượng vũ trang có thể đe dọa năng lực trên chiến trường”.

Sĩ quan có cấp bậc cao nhất bị buộc tội bán cấp hàm cho các sĩ quan là cựu Phó Chủ tịch CMC Từ Tài Hậu. Ông Từ và gia đình nhận hối lộ khoảng 40 triệu nhân dân tệ (6,4 triệu USD) từ cựu Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần PLA Cốc Tuấn Sơn. Trong tháng 3, truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin điều tra thêm 14 tướng tham nhũng nữa, trong đó đáng chú ý có Quách Chính Cương, Phó Chính ủy Quân khu Chiết Giang và là con trai của cựu Phó Chủ tịch CMC Quách Bá Hùng.

Trương Thái Minh, học giả về quân sự Trung Quốc thuộc Trường ĐH California (Mỹ), nhận xét: “Nếu không thể dựa vào một hệ thống nhân viên quân sự để tuyển chọn những sĩ quan xuất sắc nhất, đặc biệt là các vị trí chỉ huy chủ lực thì niềm tin và tôn trọng các chỉ huy bắt đầu bị xói mòn. Khi điều đó xảy ra, kỷ luật quân đội bắt đầu bị xem thường, từ đó đe dọa làm thối nát toàn bộ máy quân sự”.