Trong bài phát biểu toàn quốc hôm 21-2, Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo nước này tạm dừng tham gia Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START) - hiệp ước kiểm soát vũ khí lớn cuối cùng giữa Nga và Mỹ. Hai siêu cường này hiện sở hữu 90% số đầu đạn hạt nhân trên thế giới.
Phản ứng sau phát biểu của ông Putin, từ thủ đô Warsaw - Ba Lan, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng Mỹ không tìm cách kiểm soát hoặc tiêu diệt Nga. Theo tổng thống Mỹ, ông Putin là người lựa chọn xung đột với Ukraine và cũng chỉ ông chủ Điện Kremlin có thể kết thúc giao tranh chỉ bằng một lời nói.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng cho rằng quyết định của Nga "thật đáng tiếc". Dù vậy, theo báo The Hill, ông Blinken cho hay Mỹ vẫn luôn sẵn sàng thảo luận với Nga về các giới hạn vũ khí chiến lược cũng như quan hệ song phương, bất kỳ lúc nào.
Một quan chức và 2 nhà phân tích Mỹ nhận định với hãng tin Reuters rằng phản ứng của Washington dường như cho thấy sự bình tĩnh đồng thời để ngỏ khả năng cho Moscow thay đổi quyết định.
Ông Daryl Kimball thuộc Hiệp hội Kiểm soát vũ khí (Mỹ) lập luận: "Với việc đình chỉ chứ không rút khỏi hiệp ước, Nga có vẻ định duy trì điều khoản trọng tâm của hiệp ước".
Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị tại Moscow hôm 22-2 Ảnh: REUTERS
Tuy nhiên, tuyên bố cứng rắn từ Điện Kremlin một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo rằng căng thẳng có thể vượt khỏi tầm kiểm soát. Bà Alicia Sanders-Zakre, điều phối viên chính sách và nghiên cứu của Chiến dịch quốc tế xóa bỏ vũ khí hạt nhân, đánh giá động thái của Tổng thống Putin là "nguy hiểm" khi căng thẳng đã ở mức cao nhất.
Một quan chức Mỹ cho rằng động thái của ông Putin có thể dẫn đến một cuộc đàm phán hai bên hoặc báo hiệu ý định rút khỏi hiệp ước một cách thực tế.
Theo cựu Giám đốc điều hành Viện Chính sách chiến lược Úc (ASPI) Peter Jennings, việc Nga đình chỉ New START là điều "không thể tránh khỏi" khi Tổng thống Putin đầu tư vào công nghệ vũ khí mới. Chuyên gia Jennings nhận định với kênh Sky News rằng thông điệp liên bang hôm 21-2 của Tổng thống Putin thực chất là lời tuyên bố Nga sẽ tiếp tục làm những gì họ muốn.
Trong động thái nhằm tránh leo thang căng thẳng, Bộ Ngoại giao Nga hôm 21-2 nhấn mạnh nước này sẽ tiếp tục tuân thủ các giới hạn về số lượng đầu đạn hạt nhân có thể triển khai theo hiệp ước bất chấp quyết định tạm dừng tham gia New START.
Bộ Ngoại giao Nga cũng đổ lỗi cho Mỹ là bên khiến Nga đưa ra quyết định trên khi cáo buộc Mỹ không tuân thủ các điều khoản của hiệp ước và cố làm suy yếu an ninh quốc gia của Nga. Dù vậy, Moscow không phản đối việc tham gia hiệp ước trở lại nếu chính sách của Mỹ đối với Nga thay đổi.
Giải thích trên Telegram, ông Dmitry Medvedev - Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga - cho rằng việc Nga dừng New START là phản ứng đáng lẽ đã được đưa ra từ lâu, trước việc Mỹ và NATO "tuyên chiến" với Nga. Ông Medvedev cũng kêu gọi đưa kho vũ khí hạt nhân của Anh và Pháp vào các thỏa thuận kiểm soát vũ khí trong tương lai giữa Nga và phương Tây.
Trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Nga leo thang, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác ngoại sự Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc hội kiến Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow hôm 22-2, vài ngày sau khi Mỹ cảnh báo Bắc Kinh không hỗ trợ cho Nga trong cuộc xung đột ở Ukraine.
Ông Vương Nghị trước đó nói với Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov rằng ông mong muốn đạt được các thỏa thuận mới trong chuyến thăm Moscow.
và quét mã QR
Bình luận (0)