Quan hệ Việt - Mỹ nhảy vọt

Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama từ ngày 23 đến 25-5 sẽ mở ra trang sử mới trong mối quan hệ Việt - Mỹ. Đó là nhận định của tờ The Wall Street Journal hôm 20-5. Theo tờ báo này, thời gian 3 ngày của chuyến thăm là “dài khác thường” đối với một tổng thống Mỹ, qua đó thể hiện sự quan tâm của Washington trong việc mở rộng quan hệ với Việt Nam.

Nâng cấp quan hệ

Ông Ben Rhodes, Phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, nhấn mạnh chuyến thăm của ông Obama là nhằm củng cố mối quan hệ Việt - Mỹ vốn đã đạt được những bước nhảy vọt kể từ khi bình thường hóa quan hệ và sẽ được nâng lên một tầm cao mới. “Chuyến thăm này là sự nâng cấp đáng kể trong mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam như là đối tác trong nhiều vấn đề” - ông Rhodes nhận định.

Theo tờ The Washington Times, hai nước từng là cựu thù nhưng ngày càng chia sẻ nhiều lợi ích chiến lược giữa lúc căng thẳng leo thang ở biển Đông do những hành động khiêu khích của Trung Quốc. Tờ báo dẫn lời các nhà phân tích cho rằng trong 6 tháng còn lại của nhiệm kỳ, Tổng thống Obama dự định nêu rõ vị trí trung tâm của Việt Nam trong chiến lược xoay trục sang châu Á - Thái Bình Dương.

Trong khi đó, trang tin International Business Times nhận định chuyến thăm của Tổng thống Obama là dấu hiệu mới nhất cho thấy sự thắt chặt quan hệ an ninh, kinh tế giữa Mỹ và Việt Nam - một trong những nền kinh tế đang phát triển nhanh nhất châu Á, có vai trò ngày càng quan trọng đối với chính trị khu vực.

Cũng với cách nhìn tương tự, tờ The New York Times chỉ ra chuyến thăm Việt Nam của ông Obama là “cơ hội để giúp củng cố không chỉ chính sách xoay trục của Mỹ mà còn làm sâu sắc hơn các mối quan hệ kinh tế và an ninh với một nước có vai trò ngày càng quan trọng trong khu vực”.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng hội đàm với Tổng thống Barack Obama hồi tháng 7-2015 ở WashingtonẢnh: AP

Những đối tác không thể thiếu

Ông Rhodes cho biết một nội dung thảo luận quan trọng trong chuyến thăm là vấn đề dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí mà Mỹ áp đặt lên Việt Nam hơn 3 thập kỷ qua.

Theo tờ The Wall Street Journal, chính quyền Tổng thống Obama đang cân nhắc nới lỏng hoặc dỡ bỏ lệnh cấm vận này trong bối cảnh ngày càng có nhiều tiếng nói ủng hộ trên chính trường Mỹ, như từ Thượng nghị sĩ John McCain. Theo các chuyên gia, một bước đi như thế sẽ giúp mở rộng và tăng cường hơn nữa quan hệ giữa hai nước. “Việt Nam và Mỹ hiện gần như là những đối tác không thể thiếu của nhau” - ông Jonathan London, giáo sư tại Trường ĐH Thành thị Hồng Kông, đánh giá.

Về hợp tác kinh tế, Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ là trọng tâm thảo luận. Nhiều chuyên gia cho rằng TPP là một chiến thuật về địa chính trị nhằm củng cố vị thế kinh tế của Mỹ tại châu Á để khắc chế việc Trung Quốc đang tìm cách gia tăng ảnh hưởng ở đây. Trang International Business Times nhận định một khi có hiệu lực, TPP có thể thúc đẩy kinh tế Việt Nam tăng trưởng trong vài năm tới.

Viện nghiên cứu Peterson tại Washington dự đoán TPP có thể giúp tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt mức 8,1% vào năm 2030, qua đó trở thành một trong những nước được hưởng lợi nhiều nhất từ hiệp định này. TPP đòi hỏi Việt Nam cải thiện các điều kiện lao động và tiêu chuẩn về môi trường. Do đó, tạp chí Forbes dẫn lời ông Oscar Mussons, cố vấn về thương mại quốc tế thuộc Hãng tư vấn Dezan Shira & Associates ở TP HCM, nhận định Tổng thống Obama có thể tận dụng chuyến thăm để thúc giục Việt Nam đi theo hướng này.

Mặc dù tranh chấp hàng hải không phải là trọng tâm của chuyến thăm nhưng ông Daniel Kritenbrink, Giám đốc phụ trách các vấn đề châu Á thuộc Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, tin rằng đây vẫn là một nội dung được hai bên quan tâm. Theo tờ The Washington Times, nhà lãnh đạo Mỹ sẽ tìm cách trấn an Việt Nam và những nước châu Á - Thái Bình Dương khác rằng Washington sẽ duy trì các cam kết đối với khu vực, bao gồm việc triển khai đến 60% tàu hải quân Mỹ tại đây.