Sự kiện ông Kim Jong-il qua đời: Tình báo Hàn Quốc, Mỹ thất bại

Nhà lãnh đạo CHDCND Triều Tiên Kim Jong-il qua đời trên một xe lửa lúc 8 giờ 30 phút ngày 17-12 (giờ địa phương). Nhưng trong 48 giờ sau đó, các quan chức Hàn Quốc vẫn không hay biết gì về sự kiện này. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Mỹ thừa nhận rằng họ chỉ biết tin tức trên sau khi giới truyền thông nhà nước Triều Tiên công bố vào hôm 19-12. 

Không phải lần đầu

Điều đáng nói là đây không phải là thất bại đầu tiên của Mỹ và các đồng minh trong việc thu thập thông tin tình báo về Bình Nhưỡng.  Trước đó, một nhà máy làm giàu uranium của Triều Tiên đã được xây dựng và hoạt động trong 1 năm rưỡi mới bị phát hiện. Thông tin về nhà máy này chỉ được biết đến sau khi các quan chức Triều Tiên giới thiệu nó với một nhà khoa học hạt nhân Mỹ vào cuối năm 2010.

Michael J. Green, một cựu cố vấn về châu Á dưới thời chính quyền Tổng thống George W. Bush, cho biết: “Mỗi khi chúng tôi lên những kịch bản ứng phó cho một cuộc tấn công có thể có của Triều Tiên, một trong những mục tiêu đầu tiên là nỗ lực tìm hiểu xem những gì đang xảy ra bên trong đất nước này”.

Như “người qua đường”

Tại nhiều nước, điều này có thể được thực hiện bằng cách chặn cuộc gọi điện thoại giữa các quan chức chính phủ hoặc giám sát bằng vệ tinh do thám. Thật ra, Mỹ đã dùng máy bay, vệ tinh do thám và các ăng - ten cực nhạy đặt dọc biên giới hai miền Triều Tiên (có khả năng thu được các tín hiệu điện tử) để thu thập thông tin về những gì xảy ra bên trong Bình Nhưỡng. Trong khi đó, giới tình báo Hàn Quốc thẩm vấn hàng ngàn người Triều Tiên chạy sang Seoul mỗi năm. Dù vậy, những nỗ lực này vẫn không mang lại hiệu quả.

Washington hôm 19-12 đã có cuộc tham vấn khẩn với các đồng minh nhưng không đề cập nhiều về cái chết của ông Kim Jong-il. Các quan chức cấp cao Mỹ thừa nhận họ giống như những người qua đường, chỉ biết đứng xem những gì xảy ra ở Bình Nhưỡng với hy vọng rằng những diễn biến mới sẽ không dẫn đến hành động gây hấn đối với Seoul.

Giới chức Mỹ đã hình dung một số kịch bản về chính trường Triều Tiên trong thời gian tới nhưng không kịch bản nào khiến họ yên tâm. Một số người cho rằng Kim Jong-un vẫn còn quá trẻ và chưa được thử thách nhiều để có thể kế nhiệm cha mình. Trong khi đó, một số người phỏng đoán rằng quyền lực thật sự sẽ do một số quan chức quân đội nắm giữ, trong đó có Jang Song-taek, em rể và là một người tin cẩn của ông Kim Jong-il khi còn sống.