Thổ dân Mỹ mua lại đất

Mệt mỏi vì chờ đợi chính phủ Mỹ tôn trọng những hiệp ước tồn tại hàng thế kỷ qua, các bộ lạc thổ dân đang tiến hành mua lại các vùng đất, nơi tổ tiên họ đã từng sinh sống và ủy thác cho liên bang.

Các bức tượng miêu tả những thị tộc khác nhau của bộ lạc Winnebago được xây dựng trên mảnh đất do bộ lạc này mua. Ảnh: AP

Bảo vệ đất, bảo vệ văn hóa

Các thổ dân Mỹ cho biết việc làm này sẽ giúp bảo vệ văn hóa và cách sống của họ qua việc giữ gìn các mảnh đất chôn cất người thân qua đời và những khu vực là nơi tổ chức các nghi thức thiêng liêng của họ. Ngoài ra, theo AP, họ cũng có đất để canh tác, trồng rừng và làm các việc khác để các bộ lạc tự lực cánh sinh.

Theo thông tin từ Cục Các vấn đề người da đỏ liên bang, trong khoảng thời gian từ năm 1998 đến 2007, các bộ lạc đã mua hơn 840.000 ha ở bang Rhode Island. Trong số các bộ lạc mua lại đất có Winnebago, với 700 ha ở bang Nebraska trong 5 năm qua và Pawnee, với 1.600 ha ở bang Oklahoma. Ủy thác cho liên bang sẽ tránh phải nộp thuế theo luật của bang và địa phương nhưng lệ thuộc vào luật liên bang.

Ba bộ lạc đã mua đất quanh địa điểm linh thiêng Bear Butte gần ngọn núi Black Hills ở bang South Dakota để giữ khu vực này không bị các tay lái mô tô xâm phạm khi hằng năm họ tập trung tại đây. Khoảng 17 bộ lạc ở các bang North và South Dakota, Nebraska, Wyoming, Montana, Oklahoma vẫn còn sử dụng ngọn núi này cho các buổi lễ của họ.

Emily Mũ Trắng, một thành viên bộ lạc Rosebud Sioux ở South Dakota, khẳng định đấu tranh bảo vệ vùng đất nói trên là lưu giữ văn hóa, truyền thống của họ. Mũ Trắng nhấn mạnh: “Tất cả điều đó đều liên kết với nhau. Anh có đất, tức là anh có mối quan hệ với nền văn hóa của mình”. Bên cạnh đó, tất cả mọi thành viên bộ lạc Rosebud Sioux đều nhận thức rằng nếu không có việc mua lại như nói trên, vùng đất của họ sẽ không được bảo vệ.

Làm lợi từ đất

Chính quyền Tổng thống Barack Obama đã đề xuất việc chi 2 tỉ USD để mua lại và hợp nhất đất của các bộ lạc đã bị chia năm xẻ bảy từ  các thế hệ trước. Chương trình này sẽ mua lại đất của những người trong bộ lạc và sau đó trả lại đất cho bộ lạc kiểm soát. 

Giờ đây, 562 bộ lạc được liên bang công nhận đã có hơn 55 triệu ha đất. Tuy nhiên, một số bang và chính quyền địa phương cho rằng chính quyền liên bang không có quyền lấy đất của bang.

Trong khi đó, bộ lạc White Earth sử dụng hàng trăm ha đất của mình để trồng lúa, làm nông trại. Các thành viên bộ lạc này hy vọng một ngày nào đó họ lại có thể tự lực cánh sinh. Bên cạnh đó, khoảng 30-40 bộ lạc kiếm đủ tiền từ các sòng bạc để mua đất nhưng họ cũng phải đóng góp vào các chương trình xã hội, giáo dục và chăm sóc y tế cho các thành viên bộ lạc.