Tổ tiên của hươu cao cổ từng là “tì hưu cổ ngắn” hung dữ?

Các nhà khoa học tại Trường ĐH Cape Town (Nam Phi) mới đây đã phát hiện một giống loài mới, được xem là tổ tiên của hươu cao cổ hiện nay. Loài này có tên gọi "Discokeryx xiezhi", sống cách đây 16,9 triệu năm. Thời đó, chúng thường lang thang ở khu vực ngày nay được xác định thuộc miền Bắc Trung Quốc.

Đáng chú ý, "Discokeryx xiezhi" được xem là tổ tiên của hươu cao cổ hiện đại nhưng có ngoại hình tương đối khác biệt. Chúng sở hữu chiếc cổ ngắn, có thân hình vạm vỡ, hộp sọ rất dày và tập tính loài cực kỳ hiếu chiến. Xiezhi trong tiếng Hoa có nghĩa là "tỳ hưu", là loài vật thần thoại có một sừng.

Dựa trên kích thước của các hóa thạch cho thấy "Discokeryx xiezhi" chỉ cao như một con cừu trưởng thành. Chiếc cổ của nó cũng chỉ tương đương các loài động vật có vú khác sống trên cạn với kích thước tương ứng. Đặc biệt, khớp đầu - cổ của loài vật này thuộc loại phức tạp hàng đầu của động vật có vú.

Diện mạo của "hươu cổ ngắn" (trước) và hươu cao cổ hiện nay (sau). Ảnh minh họa CNN

"Các đặc điểm trên rất lý tưởng để ‘Discokeryx xiezhi’ giao tranh với nhau bằng cách húc trực diện bằng đầu khi giành vị trí đầu đàn hoặc quyền giao phối với con cái" - các nhà nghiên cứu nhận định - "Chính sự cạnh tranh khốc liệt này đã thúc đẩy loài hươu cao cổ hiện đại tiến hóa với chiếc cổ dài và xương hộp sọ nhỏ hơn, nhằm hạn chế những cuộc chiến tay đôi có thể khiến chúng bỏ mạng".

Nhận định đó cũng phù hợp với một giả thuyết cổ xưa rằng trong lịch sử tiến hoá những con hươu cao cổ đực với chiếc cổ dài đã chiếm ưu thế trong các cuộc chiến giành con cái.

Cũng vì thế, theo thời gian, sự chọn lọc giống loài đã thúc đẩy những cá thể còn sót lại tiến hóa với chiếc cổ dài hơn và tập tính của chúng cũng dần thay đổi.

Nhận định trên khác với Charles Darwin khi cho rằng hươu cao cổ đã tiến hóa với chiếc cổ dài là do sự cạnh tranh về nguồn thức ăn. Nhà tự nhiên học nổi tiếng người Anh từng khẳng định hươu cao cổ đã nhận ra được lợi thế về chiều cao sẽ giúp chúng dễ dàng lấy thức ăn từ những tán lá cây nằm ngoài tầm với của loài động vật khác. Từ đó, hươu cao cổ ngày càng tiến hóa để có 4 chân và chiếc cổ dài hơn.

Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Trường ĐH Cape Town về loài "Discokeryx xiezhi" đã được công bố trên tạp chí Science hôm 2-6.