Tổng thống Donald Trump vắng mặt, Mỹ trấn an ASEAN

Phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN - Mỹ ở Thái Lan hôm 4-11, ông O’Brien nhấn mạnh: "Bắc Kinh sử dụng hành động đe dọa để tìm cách ngăn cản các quốc gia ASEAN khai thác tài nguyên xa bờ, tiếp cận trữ lượng dầu mỏ và khí đốt trị giá đến 2.500 tỉ USD. Chiến thuật này đi ngược lại những quy định về sự tôn trọng, công bằng và luật pháp quốc tế".

Trong bài phát biểu dài 8 phút, ông O’Brien cũng trấn an các lãnh đạo ASEAN về cam kết vững chắc của Mỹ bằng lời nói và hành động đối với bạn bè, đồng minh và đối tác trong khu vực. Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ khẳng định Washington đã đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các nước ASEAN giữ vững chủ quyền thông qua những biện pháp hỗ trợ an ninh và tập trận hải quân chung.

Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien (giữa) tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Mỹ ở thủ đô Bangkok - Thái Lan hôm 4-11 Ảnh: Reuters

Trong động thái cho thấy Washington không nói suông, ông O’Brien đã thay mặt Tổng thống Donald Trump đọc thư mời lãnh đạo các nước ASEAN đến Mỹ dự hội nghị thượng đỉnh đặc biệt trong quý I/2020. "Đây sẽ là một cơ hội tuyệt vời để chúng ta tăng cường hợp tác sâu rộng trong nhiều vấn đề quan trọng đối với gần 1 tỉ người mà Mỹ và các nước ASEAN đại diện" - nội dung bức thư nêu rõ.

Ngoài ông O’Brien, Mỹ còn cử Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross dự Hội nghị Cấp cao ASEAN và các hội nghị cấp cao liên quan tại Thái Lan trong bối cảnh ông Donald Trump vắng mặt. Phát biểu tại một diễn đàn kinh doanh bên lề hội nghị hôm 4-11, ông Ross khẳng định Washington vẫn "gắn bó chặt chẽ" với châu Á ngay cả khi nhà lãnh đạo Mỹ quyết định ở nhà. Bộ trưởng Ross cũng bác bỏ những chỉ trích cho rằng Washington quay lưng với các đồng minh châu Á và khẳng định nước này sẽ tiếp tục thương thảo về thỏa thuận thương mại với các nước ở khu vực.

Để chứng minh cho những cam kết của Mỹ đối với khu vực, theo tờ South China Morning Post (Hồng Kông), ông Ross chỉ ra những con số phá kỷ lục về quan hệ kinh tế Mỹ và khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, từ thương mại hai chiều đến đầu tư trực tiếp nước ngoài. Quan chức này nói thêm rằng thương mại song phương giữa Mỹ và khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương tăng 6% lên mức kỷ lục 2.000 tỉ USD hồi năm ngoái, con số vượt xa kim ngạch thương mại Mỹ - châu Âu 1.500 tỉ USD và giữa Mỹ với khu vực Nam và Trung Mỹ (1.200 tỉ USD). Đáng chú ý, khu vực ASEAN là điểm đến hàng đầu về đầu tư của Mỹ ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Ngoài ra, ông Ross nhấn mạnh chính quyền ông Trump sẽ tiếp tục duy trì các giá trị quan trọng ở Ấn Độ - Thái Bình Dương, như tôn trọng chủ quyền của tất cả quốc gia, giải quyết tranh chấp bằng con đường hòa bình, một môi trường thương mại mở với các thỏa thuận minh bạch khuyến khích đầu tư và kết nối, đồng thời tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có tự do hàng hải và hàng không.