Tổng thống Trump bồi thêm đòn, ép Trung Quốc tới cùng

Phát biểu tại đài tưởng niệm Lincoln ở thủ đô Washington hôm 3-5, Tổng thống Trump cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chỉ đồng ý thỏa thuận thương mại vì Mỹ áp đặt thuế quan ở mức tối thiểu.

"Chúng tôi sẽ xem xét những gì sẽ diễn ra. Họ đã nhận được lợi ích từ đất nước chúng ta. Bây giờ, họ phải mua và nếu họ không mua, chúng ta sẽ chấm dứt thỏa thuận. Rất đơn giản".

Nhiều chuyên gia nhận định khả năng mua hàng của Trung Quốc bị ảnh hưởng đáng kể do đại dịch Covid-19, dẫn đến sự sụt giảm kinh tế lần đầu tiên kể từ năm 1987 sau nhiều tháng phong tỏa.

Tổng thống Trump phát biểu tại đài tưởng niệm Lincoln ở thủ đô Washington hôm 3-5. Ảnh: Bloomberg

Tổng thống Trump và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc (trái) cầm bản sao thỏa thuận thương mại giai đoạn một đã ký. Ảnh: Bloomberg

Theo báo South China Morning Post (SCMP), thỏa thuận thương mại giai đoạn một giúp dỡ bỏ thuế quan đối với 155 tỉ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc, có hiệu lực vào cuối năm 2019, đồng thời giảm thuế đối với 120 tỉ USD hàng nhập khẩu khác xuống còn 7,5%. Tuy nhiên, Mỹ vẫn giữ mức thuế 25% đối với số hàng nhập khẩu Trung Quốc trị giá 250 tỉ USD.

Đổi lại, Trung Quốc cam kết mua ít nhất 200 tỉ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ, bao gồm khoảng 40 tỉ USD hàng nông sản, trong vòng 2 năm.

Cũng tại đài tưởng niệm Lincoln, Tổng thống Trump cáo buộc Trung Quốc "cố tình để virus SARS-CoV-2 lan ra ngoài biên giới", gây ra đại dịch khủng khiếp rồi tìm cách che đậy.

Washington đang đề ra một loạt biện pháp nhằm buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại do Covid-19 gây ra, bao gồm trừng phạt, hủy bỏ nghĩa vụ của Mỹ về các khoản nợ và công bố những chính sách thương mại mới.

Khi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ cận kề, đại dịch Covid-19 vốn khiến nền kinh tế Mỹ lâm vào tình trạng bế tắc cũng biến Trung Quốc trở thành vấn đề gây tranh cãi giữa Tổng thống Trump và người tranh vị trí ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ Joe Biden.

Hồi tháng 4, nhà lãnh đạo Mỹ phát động chiến dịch quảng cáo trên truyền hình, nói ông Biden "mềm yếu với Trung Quốc". Đáp lại, chiến dịch của ông Biden chỉ trích Tổng thống Trump thiếu sự chuẩn bị cho đại dịch.