Tổng thống Trump gây mất niềm tin

Chính quyền của Tổng thống Trump rối tung khi chưa đầy 2 tuần ông đảm nhận cương vị ông chủ Nhà Trắng.

Kỷ lục đáng buồn

Đó là nhận xét của nhà báo kỳ cựu của tờ The Washington Post Carl Bernstein - người từng phanh phui vụ bê bối chính trị Watergate, buộc Tổng thống Mỹ Richard Nixon phải từ chức hồi năm 1974.

Các thách thức pháp lý nhằm vào ông Trump liên quan đến sắc lệnh cấm nhập cảnh đối với công dân từ 7 quốc gia Hồi giáo không ngừng lan rộng khi ít nhất 4 bang của Mỹ đã khởi kiện sắc lệnh gây phản đối rầm rộ cả trong lẫn ngoài nước này.

Theo đài CNN, đến ngày 31-1, có 42 đơn kiện nhắm vào ông Trump kể từ khi ông nhậm chức. Con số này hơn gấp nhiều lần so với 11 đơn kiện nhằm vào cựu Tổng thống Barack Obama trong suốt 11 ngày đầu tiên nhậm nhiệm sở, đa số xoáy vào gốc gác của vị tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ.

Washington đang mất niềm tin vào tân tổng thống, nhà báo Carl Bernstein phát biểu trên đài CNN hồi đầu tuần. Diễn biến càng tồi tệ hơn khi ông Trump cách chức quyền Bộ trưởng Bộ Tư pháp Sally Yates hôm 30-1 sau khi bà phản đối sắc lệnh cấm nhập cảnh - một quyết định được đánh giá là thiếu sáng suốt của vị tổng thống 70 tuổi.

Trong khi đó, sắc lệnh cấm nhập cư cũng chấm dứt “tuần trăng mật” của thị trường chứng khoán Mỹ, kéo theo những phản ứng tiêu cực của thị trường tài chính toàn cầu sau chút khởi sắc từ khi vị tân tổng thống vốn là một tỉ phú nhậm chức.

Chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones - thước đo cho toàn bộ thị trường nền kinh tế số 1 thế giới - giảm hơn 200 điểm ngay trong phiên giao dịch đầu tiên của tuần này và rớt khỏi mốc 20.000 điểm lịch sử mới đạt được lần đầu tiên trong 120 năm tồn tại của chỉ số này hôm 25-1.

Đây là lần đầu tiên thị trường chứng khoán chứng kiến phản ứng tiêu cực ở mức độ lớn như vậy với hành động của ông Trump. Nước Mỹ cũng chưa từng chứng kiến sự phản ứng mạnh mẽ của giới doanh nghiệp với sắc lệnh của vị tổng thống như lần này, theo GS Bill Klepper - Trường Columbia Business ở TP New York. Các giám đốc điều hành của những hãng công nghệ lớn như Apple, Google, Netflix... đều đồng loạt lên tiếng phản đối sắc lệnh tiềm ẩn nguy cơ gây hại lớn cho thung lũng Silicon này.

Theo kết quả khảo sát được Gallup công bố hôm 28-1, chỉ sau 8 ngày ông Trump đảm trách cương vị tổng thống, khoảng 51% người Mỹ không tán thành sự thể hiện của ông. Đây là kỷ lục chưa từng thấy trong lịch sử nước Mỹ khi các ông chủ Nhà Trắng khác phải mất hàng trăm ngày mới gây mất lòng tin tới mức này.

Lên tiếng ủng hộ các cuộc biểu tình trên toàn quốc phản đối sắc lệnh nhập cư mới, cựu Tổng thống Obama cho rằng những người dân đang thực hiện quyền Hiến pháp của họ để tập hợp, tổ chức và đưa ra tiếng nói đối với các quan chức được bầu của họ lắng nghe, chính xác là những gì người dân trông đợi khi mà những giá trị Mỹ bị đe dọa. Bên cạnh đó, chính các viên chức liên bang trong chính phủ Mỹ cũng đang bày tỏ sự phản đối với chính quyền mới.

Nụ cười của bé gái với khăn trùm đầu và bé trai đội mũ Do Thái trong cuộc biểu tình chống sắc lệnh nhập cư của ông Trump tạo nhiều cảm xúc Ảnh: CHICAGO TRIBUNE

Nội bộ chia rẽ

Không chỉ vấp phải sự phản đối từ phe Dân chủ, nội bộ Đảng Cộng hòa cũng nảy sinh những hồ nghi. Hai thượng nghị sĩ uy tín trong Đảng Cộng hòa là John McCain và Lindsey Graham lo ngại những điểm chưa rõ trong sắc lệnh nhập cư mới có thể châm ngòi sự trả đũa từ những phần tử cực đoan.

Nguồn tin của báo The Daily News tiết lộ người đứng đằng sau lệnh cấm nhập cảnh gây phẫn nộ này chính là ông Steve Bannon - cố vấn chính trị hàng đầu trong chiến dịch tranh cử của ông Trump. Việc vị cố vấn chiến lược này được ông Trump trao một ghế thường trực trong Hội đồng An ninh quốc gia (NSC) hồi đầu tuần trong khi tước bỏ tư cách thường trực của giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia (DNI) và chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ (JCS) hồi đầu tuần đã gây ra sự xáo trộn chưa từng có tiền lệ trong NSC.

Ông Bannon cùng với Chánh Văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus và người con rể của ông Trump, Jared Kushner, được cho là tạo nên một bộ máy khép kín và tác động đến nhiều quyết sách quan trọng của ông Trump. Một số phương tiện truyền thông Mỹ đã bóng gió rằng ông Bannon là người giật dây đằng sau ông chủ Nhà Trắng.

Viện dẫn sắc lệnh nhập cư mới nói trên cũng như quan ngại về việc ông Trump ủng hộ Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hay còn gọi là Brexit, Chủ tịch EU Donald Tusk hôm 31-1 đã tuyên bố tân tổng thống Mỹ chính là một trong những mối đe dọa đối với khối này, bên cạnh Nga, Trung Quốc và Hồi giáo cực đoan.

Tuyên bố trên được ông Tusk, vốn là cựu Thủ tướng Ba Lan, đề cập trong lá thư gửi đến những lãnh đạo các quốc gia thuộc EU trước thềm hội nghị ở Malta vào ngày 3-2 để thảo luận về tương lai của EU hậu Brexit. Cùng ngày, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres hối thúc ông Trump dỡ bỏ lệnh cấm cửa người nhập cư từ 7 quốc gia có phần lớn dân số theo đạo Hồi càng sớm càng tốt.

Trong khi đó, quốc hội Anh ngày 1-2 thông báo sẽ tranh luận vào ngày 20-2 tới đối với kiến nghị ngăn ông Donald Trump công du đến nước này khi số người ký tên vào đơn kiến nghị đã vượt quá hàng chục lần con số 100.000 chữ ký cần thiết để được các nhà lập pháp xem xét tranh luận. Đơn kiến nghị do một luật sư có tên Graham Guest đưa ra trên trang web của chính phủ và quốc hội Anh từ cuối tháng 11-2016 chỉ nhận được vài trăm người ủng hộ nhưng số chữ ký bất ngờ tăng vọt lên hơn 1,6 triệu sau sắc lệnh nhập cư mới của ông Trump.