Trợ thủ mới của quân đội Mỹ

Từ lâu, chó đã hỗ trợ con người rất nhiều trong các hoạt động dò tìm bom mìn. Khả năng đánh hơi tốt tưởng chừng chỉ có ở loài chó thì nay đã được phát hiện ở một số động vật khác như chuột, ong và gần đây nhất là voi.

Theo hãng tin AP, các nghiên cứu mới với sự tham gia của quân đội Mỹ tại Nam Phi cho thấy voi có khả năng phát hiện thuốc nổ vượt trội dựa vào việc đánh hơi mùi của nó. Khả năng đặc biệt này của loài voi được ghi nhận tại Angola sau khi chiến tranh khép lại năm 2002. Khi đó, một số con voi dường như tránh né được những vùng đất còn nhiều bom mìn, thu hút sự quan tâm của giới khoa học. Sau đó, hàng loạt cuộc nghiên cứu và thử nghiệm đã được tiến hành.

Một chú voi đang được huấn luyện đánh hơi nhận biết thuốc nổ Ảnh: AP

Gần Bela-Bela, thị trấn ở phía Bắc thủ đô Pretoria - Nam Phi, 3 chú voi tên Shan, Mussina và Chishuru đã phát hiện được 73 mẫu thuốc nổ TNT trong 74 lần được cho ngửi mùi. Trong những cuộc kiểm tra tương tự nhưng khó hơn bằng cách phân biệt những xô chứa TNT trộn với acetone, các chú voi chỉ chọn sai 18 trong số 502 xô. Đặc biệt, chúng đã xuất sắc xác định đúng toàn bộ 23 xô chứa thuốc nổ đặt bên cạnh hàng loạt xô chứa trà, thuốc tẩy, xà phòng và xăng.

Những phát hiện nêu trên không khiến ông George Wittemyer, phó giáo sư chuyên nghiên cứu về cá, động vật hoang dã và bảo tồn sinh học thuộc Trường ĐH Colorado (Mỹ), ngạc nhiên. Ông Wittemyer, người không tham gia chương trình ở Nam Phi nhưng đang nghiên cứu về voi tại Kenya, khẳng định: “Độ nhạy cảm về mùi của voi là không có đối thủ”.

Đồng tình với nhận định này, Sean Hensman, chủ trang trại nơi các chú voi nêu trên được huấn luyện, cho rằng khứu giác của voi tốt gấp 28.000 lần khứu giác con người. Chúng có thể đánh hơi được thuốc nổ ở khoảng cách 100 m.

Việc đưa voi đến những vùng đất nghi có chứa bom mìn là điều không thực tế. Thay vào đó, máy bay không người lái sẽ được sử dụng để thu thập mẫu đất cho voi đánh hơi và cảnh báo nếu phát hiện có dấu hiệu chất nổ. Ông Stephen Lee - nhà khoa học đứng đầu Văn phòng Nghiên cứu Quân đội Mỹ - nơi tài trợ chính cho cuộc nghiên cứu, nhận định một ưu điểm của loài voi là chúng có thể nhớ những gì được huấn luyện lâu hơn chó.

Theo ông Lee, một mục đích khác của cuộc thử nghiệm này là tái tạo khả năng đánh hơi chất nổ và tích hợp nó vào trong bộ cảm biến điện tử dùng để phát hiện những vật liệu nguy hiểm. Các nhà nghiên cứu đang nghĩ đến việc chế tạo một bộ cảm biến dựa trên cấu tạo của vòi voi để sử dụng trong thời gian tới.