Trung Quốc đặt lợi nhuận trên an toàn

Chưa đầy 2 tuần sau các vụ cháy nổ kinh hoàng tại nhà kho lưu trữ hóa chất ở TP Thiên Tân, một vụ tương tự đã xảy ra tại nhà máy hóa chất của Công ty Nhuận Hưng Hóa ở huyện Hoàn Đài, TP Truy Bác, tỉnh Sơn Đông - Trung Quốc đêm 22-8 khiến ít nhất 1 người thiệt mạng và 9 người bị thương.

Hiện trường vụ cháy nổ này chỉ cách khu vực dân cư khoảng 1 km. Khoảng 150 lính cứu hỏa và 20 xe chữa cháy được điều động đến hiện trường và dập tắt đám cháy sau 5 giờ. Giới chức trách cho biết không có bất kỳ hóa chất nào rò rỉ.

Theo Tân Hoa Xã, Công ty Nhuận Hưng Hóa có vốn điều lệ khoảng 31 triệu USD, chuyên sản xuất adiponitrile - một loại chất lỏng không màu có thể tạo ra chất độc nếu phản ứng với lửa. Trước vụ cháy nổ 2 ngày, một vụ cháy khác đã xảy ra tại nhà kho lớn ở TP Hợp Phì, tỉnh An Huy nhưng không gây thương vong.

Hiện trường vụ cháy nổ tại nhà máy hóa chất ở tỉnh Sơn Đông hôm 22-8. Ảnh: Reuters

Các con số thống kê cho thấy an toàn lao động nói chung tại Trung Quốc đã được cải thiện trong hơn 15 năm qua. Năm 2014, Trung Quốc ghi nhận 290.000 vụ tai nạn khiến 66.000 người thiệt mạng, giảm mạnh so với 1 triệu vụ làm 140.000 người chết trong năm 2002. Vấn đề là Bắc Kinh không cho biết chi tiết về số vụ tai nạn ở nơi làm việc cũng như vấn đề an toàn lao động có khá hơn hay không.

Tuy nhiên, theo hãng tin AP, một loạt vụ cháy nổ mới đây cho thấy Trung Quốc vẫn còn rất nhiều việc phải làm nếu muốn ngăn tái diễn những thảm họa tương tự, nhất là khi nhiều doanh nghiệp vẫn còn đặt lợi nhuận lên trên sự an toàn.

Tiết lộ mới đây về những vi phạm luật an toàn lao động của Công ty Tiếp vận quốc tế Thụy Hải khi lưu trữ hóa chất độc hại gần khu dân cư tại TP Thiên Tân càng khiến dư luận hoang mang. Sai phạm này là điển hình cho tình trạng bẻ cong những quy định an toàn lao động vì sự tiện lợi của doanh nghiệp ở Trung Quốc, thường có sự tiếp tay của quan chức chính quyền địa phương.

“Các công ty thường tận dụng mọi cơ hội để tiết kiệm chi phí về vấn đề an toàn lao động, trong khi các cơ quan chức năng khó thực thi những quy định liên quan. Theo văn hóa doanh nghiệp Trung Quốc, điều quan trọng nhất là cắt giảm chi phí và tối đa hóa lợi nhuận mà không quan tâm đầy đủ đến vấn đề an toàn lao động” - ông Zhong Shengjun, giáo sư về phòng chống cháy nổ công nghiệp tại Trường ĐH Đông Bắc ở TP Thẩm Dương, nhận định.

Theo Tân Hoa Xã, một trong những chủ sở hữu của Công ty Tiếp vận quốc tế Thụy Hải là ông Đổng Xã Hiên, con trai một cựu lãnh đạo công an TP Thiên Tân. Với mối quan hệ này, Đổng Xã Hiên giúp Công ty Thụy Hải “chạy” giấy phép cần thiết về lô hàng hóa chất. Nhà chức trách Thiên Tân cho biết lượng hóa chất độc hại sodium cyanide tại nhà kho vào thời điểm xảy ra cháy nổ cao gấp 70 lần mức cho phép. Điều đáng lo là nhà kho này chỉ là một trong nhiều nơi có chứa hóa chất độc hại nằm gần khu vực dân cư ở khắp Trung Quốc dù luật pháp không cho phép.

Theo báo The New York Times, nhiều nhà kho loại này nằm gần đường cao tốc và trường học, qua đó trở thành mối đe dọa lớn đối với tính mạng người dân. Tổ chức Hòa Bình Xanh cũng chỉ ra một số nhà kho lưu trữ hóa chất độc hại nằm gần khu dân cư ở các thành phố như Thượng Hải, Quảng Châu, Ninh Ba, Thanh Đảo...