Trung Quốc: Nợ tăng báo động

Tốc độ tăng trưởng 7% của kinh tế Trung Quốc trong quý II/2015 cao hơn dự báo của các nhà phân tích. Tuy nhiên, có một thứ tăng mạnh hơn: nợ tư nhân. Theo số liệu của trang tin Bloomberg, dư nợ cho vay của các doanh nghiệp và hộ gia đình ở Trung Quốc tính đến cuối tháng 6 đã đạt mức kỷ lục 207% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), cao gần gấp đôi mức 125% năm 2008.

Điều đáng lo là các biện pháp kích thích kinh tế của Bắc Kinh trong 9 tháng qua - 4 lần hạ lãi suất, 3 lần giảm tỉ lệ dự trữ bắt buộc và thực thi cơ chế hoán đổi nợ nhằm giảm chi phí tài chính cho các cơ quan chính quyền địa phương - vừa không giúp giảm nợ vừa đe dọa đến sự ổn định tài chính của nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

Ngoài ra, theo thống kê, nợ xấu của Trung Quốc đã chạm kỷ lục 140 tỉ nhân dân tệ  (23 tỉ USD) trong quý I/2015 khi GDP tăng trưởng chậm lại. “Đây quả là vấn đề đáng báo động… Tỉ lệ nợ/GDP (của Trung Quốc) sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới” - ông Bo Zhuang, nhà kinh tế tại Công ty Nghiên cứu Trusted  Sources (Anh), lo ngại.

Dư nợ cho vay của các doanh nghiệp và hộ gia đình ở Trung Quốc đang tăng cao kỷ lụcẢnh: Reuters

Theo Bloomberg, Trung Quốc đã vay mượn nhiều chưa từng có sau khi xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và hiện vẫn đang chật vật trả nợ. Ông Ruchir Sharma, giám đốc phụ trách các thị trường mới nổi tại Công ty Quản lý đầu tư Morgan Stanley Investment Management (Mỹ), nhận định nợ tăng đã kìm hãm sự phát triển của Trung Quốc.

Dù vậy, theo bà Emma Dinsmore, Giám đốc điều hành của Công ty R-Squared Macro Management (Mỹ), ưu tiên ngắn hạn của Bắc Kinh hiện vẫn là bình ổn sự tăng trưởng. “Chính phủ có thể kiểm soát tốc độ vỡ nợ và tránh khủng hoảng tài chính do hoạt động cho vay - vay mượn được thực hiện bởi nhiều doanh nghiệp và ngân hàng quốc doanh… Tác động tiêu cực từ món nợ “khủng” sẽ được giảm thiểu miễn là thị trường còn tin tưởng vào khả năng kiểm soát của chính phủ” - chuyên gia này nhận định.

Niềm tin nói trên dường như là điều thị trường chứng khoán Trung Quốc đang thiếu bởi sự can thiệp mạnh mẽ của chính phủ cho đến giờ vẫn chưa đủ sức trấn an nhà đầu tư. Bằng chứng là các chỉ số chính của thị trường này cứ tăng vài ngày lại giảm vài ngày, bất chấp một loạt biện pháp hỗ trợ đã được thực thi, như cấm cổ đông lớn bán cổ phiếu, tạm ngưng các đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng…

Trong động thái mới nhất, theo Bloomberg, Bắc Kinh đã dành ra khoản tiền từ 2.500-3.000 tỉ nhân dân tệ (483 tỉ USD) cho Công ty Tài chính chứng khoán Trung Quốc (CSF) sử dụng để hỗ trợ thị trường chứng khoán khi cần. Theo một nguồn tin giấu tên, số tiền này được dùng để cung cấp hỗ trợ thanh khoản cho các công ty môi giới và để mua cổ phiếu, quỹ tương hỗ. Trước đó, tính đến ngày 13-7, một loạt ngân hàng lớn của nhà nước đều cung cấp cho CFS hạn ngạch tín dụng ít nhất 100 tỉ nhân dân tệ mỗi ngân hàng.

Ông Hao Hong, một chuyên gia của Công ty Tư vấn Bocom International Holdings Co (Hồng Kông), cho rằng khoản tiền mới nói trên có thể đủ để làm yên lòng 90 triệu nhà đầu tư chứng khoán cá nhân ở Trung Quốc. Nhà phân tích Zhang Qi của Công ty Chứng khoán Haitong (Trung Quốc) nhận định thông tin tích cực nói trên dù chưa được chính thức xác nhận nhưng cũng khích lệ thị trường chứng khoán.

Trong một tín hiệu lạc quan, hai chỉ số Shanghai Composite và Shenzen Composite đã lần lượt tăng 3,5% và 5% hôm 17-7. Dù vậy, vẫn còn 545 cổ phiếu bị ngưng giao dịch trong ngày này.