Ván bài thuốc phiện trong cuộc chiến tranh Mỹ - Afghanistan

Đầu độc cả thế giới

“Mỹ là nước gián tiếp khuyến khích việc phát triển cây thuốc phiện ở Afghanistan”. Đó là nhận định của Alain Labrousse, một chuyên gia địa chính trị về ma túy, phụ trách cơ quan nghiên cứu trực thuộc Thủ tướng Pháp. Thật vậy, người Mỹ biết rất rõ nhưng đã nhắm mắt làm ngơ để chính quyền cũ của Afghanistan tăng sản lượng á phiện nhằm tạo nguồn tài chính chống Liên Xô trước đây. Bên cạnh đó, còn có sự hỗ trợ đắc lực của các cơ quan mật vụ Pakistan trong việc tổ chức buôn lậu thuốc phiện nhằm kiếm tiền tài trợ cho các chiến dịch chống Ấn Độ ở vùng Kashmir.

Trồng nhiều nhưng dân Afghanistan lại không tiêu thụ, thuốc phiện chỉ để xuất khẩu với giá từ 50 đến 70 USD/kg thuốc phiện và từ 1.500 đến 2.000 USD/kg heroin. Nhưng đến tháng 7-2000, Taliban chính thức ban hành lệnh cấm trồng á phiện, điều này làm giá thuốc phiện tăng vọt lên 500 USD/kg. Con số cuối cùng mà Liên Hiệp Quốc đưa ra: 82.000 héc-ta thuốc phiện ở Afghanistan giảm xuống còn 17 héc-ta. Thế nhưng, Alain Labrousse tỏ ra không tin và cho rằng còn sót ít nhất 12.000 héc-ta.

Taliban: “Ông thánh” không bị nguồn lợi ma túy quyến rũ?

Alain Labrousse phản bác nhận xét này. Theo ông, có hai lý do khiến Taliban chống ma túy. Trước hết, họ không có hệ thống riêng để xuất khẩu vì nguồn lợi do khâu phân phối đem lại mới đáng kể chứ không ở chỗ trồng trọt, bởi với thuế suất nông nghiệp 10%, Taliban chỉ thu được khoảng 100 triệu USD/năm. Trong khi đó, hy sinh nguồn thu này, Taliban có cơ hội cải thiện hình ảnh trong mắt chính quyền Mỹ, một chính quyền luôn lớn tiếng chống ma túy trên toàn cầu.

Nhưng thực tế cho thấy, cú tự quảng cáo này không đem lại kết quả gì...

Vũ khí tôn giáo và sức mạnh đồng tiền

Taliban nghiêm cấm thuốc phiện không chỉ bằng luật lệ hà khắc, họ đã đến tận các ngôi làng hẻo lánh để giải thích với nông dân rằng hạn hán sẽ nghiêm trọng hơn nếu tiếp tục trồng loại cây “báng bổ Hồi giáo” này. Nông dân cố gắng nghe theo bỏ qua mùa vụ 2000. Một lượng cực lớn sản phẩm đã được cất giấu đâu đó trên đất nước này trong khi giá cả lên vùn vụt.

Giờ đây cuộc chiến tranh có nguy cơ nổ ra. Ván bài thuốc phiện liệu có trở thành vũ khí ngầm đầy quyền lực trong cuộc đối đầu Mỹ - Afghanistan? Alain Labrousse phân tích: Mỹ không dại gì để không tiếp tục ngoảnh mặt làm ngơ cho hoạt động buôn lậu thuốc phiện tự do bành trướng. Taliban cũng sẽ nắm lấy vũ khí này bằng cách cho trồng lại - như họ vừa hăm dọa - để yên dân, vì đây là nguồn sống chính của hơn 40.000 gia đình ở các tỉnh Helmand vùng Đông Nam, Badakhchan vùng Đông và Nanjarhar ở Đông Bắc.

Thế nhưng, người dân Afghanistan sẽ không dễ dàng tin vào Taliban vì chính quyền này đã nhiều lần khẳng định đây là loại cây “báng bổ thánh thần”. Vì quyền lợi lâu dài của họ, họ sẽ nghiêng về phía chống lại Taliban nếu có điều kiện.

Alain Labrousse kết luận: Giữa tháng 10 là thời điểm cuối cùng để xuống giống. Người nông dân Taliban hiện rất nôn nóng. Nhìn cuộc chiến sắp nổ ra từ cây thuốc phiện, phải chăng vấn đề đang được soi sáng thêm: Ván bài sẽ được lật ngửa trước giữa tháng 10 với mong muốn của người dân Afghanistan rằng... Taliban phải thất thủ nhanh chóng, rút vào hang động để họ kịp chạy đua với thời vụ?

Và như vậy, Liên minh Phương Bắc lại có thêm một sức mạnh “ngầm” mới dù đến giờ phút này vẫn chưa có yếu tố nào cho phép kết luận Liên minh Phương Bắc đã từng bị hấp dẫn bởi kinh doanh ma túy. Chỉ có thế giới thiệt hại, sau cuộc xung đột Afghanistan làm kinh tế toàn cầu bị ảnh hưởng, lại phải đối mặt với nạn ma túy nghiêm trọng hơn.