Vất vả tháo gỡ bế tắc

Đã gần 3 tháng sau cuộc bầu cử hạ viện vào ngày 14-5 vừa qua, Thái Lan vẫn chưa thành lập được chính phủ mới. 

Hai đảng lớn nhất trong quốc hội mới là Tiến bước (MFP) và Vì nước Thái (Pheu Thai) liên minh thêm với 6 đảng nữa nhưng ứng cử viên thủ tướng của họ - thủ lĩnh Pita Limjaroenrat của đảng MFP - không đắc cử vì không giành được tối thiểu 376 phiếu trong số 500 ghế dân biểu ở hạ viện và 250 ghế trong thượng viện. 

Ứng viên này sau đó còn bị đa số dân biểu hạ viện ra nghị quyết không cho phép tái ứng cử nữa. Đảng MFP vì thế rút khỏi liên minh, nhường cho Pheu Thai quyền thành lập chính phủ. 

Pheu Thai hiện đã liên minh được với 8 đảng khác, trong đó có cả Bhumjaithai là đảng vốn đã cùng cầm quyền với đảng của giới quân sự trong thời gian vừa qua.

Tuy vậy, liên minh mới vẫn rất cần sự hậu thuẫn của các đảng khác trong hạ viện và các thành viên của thượng viện. Đáng chú ý, người dân chỉ bầu 500 thành viên hạ viện trong khi giới quân sự chỉ định 250 thành viên thượng viện và thủ tướng do lưỡng viện bầu. 

Đấy là chiêu thức được giới quân sự chuẩn bị để cho dù đảng của họ và đồng minh bị thất cử trong các cuộc bầu cử quốc hội thì họ vẫn có ảnh hưởng quyền lực mang tính quyết định.

Lãnh đạo đảng Bhumjaithai Anutin Charnvirakul (trái) và lãnh đạo đảng Pheu Thai Chonlanan Srikaew (phải) chào nhau sau cuộc họp báo về việc kết liên minh hôm 7-8 ở Bangkok Ảnh: REUTERS

Kết quả cuộc bầu cử quốc hội vừa qua ở Thái Lan cho thấy đa số cử tri ở đất nước này không muốn giới quân sự tiếp tục cầm quyền. 

Năm 2014, giới quân sự đã tiến hành đảo chính lật đổ chính phủ do đảng Pheu Thai nắm giữ. Bây giờ, Pheu Thai lại đang tìm cách thành lập chính phủ liên minh với 8 đảng khác. 

Với kết quả bầu cử quốc hội vừa rồi, đảng của giới quân sự và đồng minh không có bất cứ cơ hội tiếp tục cầm quyền nào nhưng họ sẽ không ngồi yên chấp nhận. Vì thế, triển vọng liên minh 9 đảng do Pheu Thai lãnh đạo nhận được những lá phiếu ủng hộ từ thượng viện trong cuộc bầu thủ tướng sắp tới là rất mong manh. 

Giới quân sự lần này có thể để Pheu Thai trở lại cầm quyền nhưng việc ấy không hoàn toàn đồng nghĩa họ để cho Pheu Thai yên ổn cầm quyền. 

Lịch sử đất nước này đến nay đã cho thấy bầu cử quốc hội không đóng vai trò quyết định đối với sự ổn định chính phủ và chính trị bằng ảnh hưởng của Hoàng gia và vị thế của giới quân sự.

Bế tắc về thành lập chính phủ mới ở Thái Lan còn khó tháo gỡ bởi vấn đề nhạy cảm khác nữa, đó là sửa đổi hay không sửa đổi luật hiện hành về trừng phạt những phát ngôn hay hành động phê phán và báng bổ Hoàng gia. 

Đảng MFP chủ trương sửa đổi luật ấy nên đã giành được tỉ lệ phiếu bầu cao nhất trong cuộc bầu cử quốc hội vừa qua. Nhưng cũng vì vậy mà liên minh 8 đảng do đảng này dẫn đầu không được một số đảng khác và đại đa số thành viên của thượng viện ủng hộ. 

Pheu Thai giờ phải cam kết không sửa đổi luật trên thì may ra mới có được ít nhất 376 phiếu bầu cho ứng viên thủ tướng của họ.

Qua đó mới thấy không chỉ việc thành lập chính phủ mới ở Thái Lan khó khăn và phức tạp mà cả việc chính phủ mới xoay xở để không bị đoản thọ cũng gian nan không kém.