Vì sao ông Trump thích công kích Amazon?

Không lâu sau khi ông Donald Trump vào Nhà Trắng, các quan chức bắt đầu nghe ông phàn nàn về Tập đoàn Thương mại điện tử Amazon. Vì thế, họ buộc phải sắp xếp các buổi họp tại Phòng Bầu dục với hy vọng ông chủ Nhà Trắng biết rõ mình đang nói gì.

Giận cá chém thớt

Ông Gary Cohn, khi đó còn là cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Trump, và các quan chức khác đã có những bài thuyết trình bằng PowerPoint để giải tỏa nghi ngại Amazon đang né tránh thuế, khiến các nhà bán lẻ truyền thống khắp nước đóng cửa và lợi dụng Cơ quan Dịch vụ Bưu chính Mỹ (USPS) để trục lợi. Nỗ lực này dường như vô vọng và ông Trump vẫn không ngừng "chĩa mũi dùi" vào mục tiêu ưa thích.

Tuy nhiên, theo tờ The Wall Street Journal, lý do ông Trump trút giận lên Amazon lại không liên quan gì nhiều đến công ty đang làm thay đổi mạnh mẽ ngành công nghiệp bán lẻ này. Thay vào đó, mục tiêu thật sự không ai khác ngoài tỉ phú Jeff Bezos, nhà sáng lập công ty và cũng là chủ sở hữu tờ báo nổi tiếng The Washington Post (WP). Theo những người thân cận với Nhà Trắng, tổng thống Mỹ cho rằng ông Bezos đứng sau việc tờ báo trên đăng tải những thông tin "trái tai gai mắt" nên trả đũa bằng cách công kích Amazon. Khi được hỏi về cáo buộc này, người phát ngôn WP cho biết từ khi mua lại tờ báo vào năm 2013 với giá 250 triệu USD, tỉ phú Bezoz chưa từng gợi ý viết tin bài gì. Tuy nhiên, thật khó để thuyết phục ông chủ Nhà Trắng chỉ với những phát biểu như thế.

Trên chiếc Không lực Một gần đây, các phóng viên lại nghe ông Trump càm ràm chuyện Amazon cạnh tranh không công bằng, nộp ít thuế và sử dụng tờ WP cho mục đích vận động hành lang. Không có gì lạ khi những lần trút giận gần đây nhất của ông Trump, thể hiện thông qua các thông điệp trên Twitter, lại trùng hợp với việc WP đăng những câu chuyện ông không thích. Nói chuyện với người quen, ông Trump thường phàn nàn ông Bezos đem tờ báo ra làm vũ khí chính trị để công kích mình và chính quyền. Một khi ông xác định ai là "kẻ thù", sự công kích sẽ theo sau - theo một nguồn tin.

Thế nhưng, ông Brad Stone, tác giả một quyển sách về sự trỗi dậy của Bezos và Amazon, lại không nghĩ thế. Theo tác giả này, việc sở hữu tờ báo không giúp ích gì cho những lợi ích, mục tiêu của tỉ phú này tại Washington. Chẳng hạn như Amazon đang cạnh tranh với các công ty khác để cung cấp dịch vụ đám mây cho Bộ Quốc phòng Mỹ trong một thỏa thuận trị giá 10 tỉ USD. Ngoài ra, công kích Amazon dường như là tính toán sai lầm của ông chủ Nhà Trắng bởi tập đoàn này là một trong những thương hiệu được tôn trọng nhất nước và có nhân viên ở hầu hết bang.

Nhiều khác biệt

Ngoài "cái gai" WP, khác biệt văn hóa có thể giúp lý giải phần nào mối quan hệ căng thẳng giữa 2 tỉ phú vốn sống trong những thế giới rất khác nhau. Ông Trump phất lên nhờ xây dựng cao ốc và làm việc với người lao động cổ cồn xanh trong thế giới thật. Trái lại, nhà sáng lập tập đoàn thương mại điện tử hàng đầu thế giới lại đam mê không gian, thích thử nghiệm robot và đi đầu trong lĩnh vực điện toán đám mây, nơi dữ liệu của nền kinh tế mới "sinh sống".

Theo WP, cuộc đối đầu cũng cho thấy sự khác biệt về phong cách cá nhân. Bất chấp bị ông chủ Nhà Trắng công kích mạnh mẽ, cả ông Bezos và Amazon đều giữ im lặng. Cả hai cũng có triết lý không giống nhau về cách tiếp cận đối với những rủi ro khó tránh trong công việc. Tỉ phú Bezos nhấn mạnh ông tránh làm những việc mà ông sẽ hối tiếc sau này. Trái lại, ông Trump khẳng định ngay cả khi hành vi của mình dẫn đến làn sóng chỉ trích, việc tỏ ra hối tiếc sẽ phát đi thông điệp về sự yếu đuối.

Tài chính cũng đóng vai trò trong mối bất hòa giữa 2 tỉ phú Trump và Bezos. Một số phụ tá và đồng minh của ông Trump cho rằng ông chủ Nhà Trắng lâu nay không ưa tỉ phú nào qua mặt ông trong danh sách người giàu nhất hành tinh. Trong nhiều năm qua, đích thân ông Trump vận động tạp chí Forbes tính giá trị tài sản của ông cao hơn. Dù vậy, trong danh sách mới nhất, ông Bezos lần đầu tiên lên vị trí dẫn đầu với số tài sản trị giá 112 tỉ USD. Trong khi đó, ông Trump rớt xuống vị trí 766 với khoản tài sản 3,1 tỉ USD, ít hơn 400 triệu USD so với năm trước đó.

Chưa hết, ông Trump được cho là chưa từng mua sắm trực tuyến và không sử dụng máy tính vì thế chưa bao giờ có được trải nghiệm thu hút người Mỹ chuyển từ cửa hàng truyền thống sang lướt web mua sắm. Đi xa hơn, mối quan hệ trên cũng nêu bật sự rạn nứt mạnh mẽ trong xã hội Mỹ, nhất là sự chia rẽ giữa kinh tế truyền thống và kinh tế số. Là kiến trúc sư trưởng của nền kinh tế số mới và biểu tượng của cuộc cách mạng công nghệ, ông Bezos bằng cách nào đó là sự tương phản rõ rệt với đương kim tổng thống Mỹ. 

Xem ra, cuộc đối đầu giữa 2 tỉ phú đặc biệt - nhà lãnh đạo nhiều quyền lực nhất thế giới và người giàu nhất hành tinh - còn lâu mới kết thúc.