Xì-căng-đan HIV ở Uzbekistan

Theo một phim tài liệu được đăng tải trên website Ferghana.ru chuyên phát tin thời sự vùng Trung Á hôm 22-3, 147 em ở thành phố Namangan và khu vực Namangan thuộc Uzbekistan đã bị nhiễm HIV trong khoảng thời gian 2007-2008 do sự cẩu thả của các nhân viên y tế, trong đó có 20 em ở bệnh viện khu vực.

Ngoài ra, website nói trên cho biết thêm: “Tháng 1-2009, khi một cuộc điều tra hoàn tất, 14 em trong số đó đã chết”.

Sai phạm của nhân viên y tế

Trong phim tài liệu nêu trên, một loạt nhân vật, cả nam và nữ, được xác định là các nhân viên y tế, đã thú nhận và nói rằng họ đáng bị tuyên phạt những bản án nặng nề. Điều đáng chú ý là tất cả những người trả lời phỏng vấn này đều phát biểu trước micro mang logo của đài truyền hình quốc gia Uzbekistan.

Một trong các y tá liên quan đã nghẹn ngào thổ lộ: “Tôi ngàn lần xin lỗi. Tôi chẳng hề muốn một bác sĩ hay một y tá nào lặp lại những sai lầm này nữa”. Ngoài ra, phim tài liệu còn có những cuộc phỏng vấn công tố viên cũng như các bà mẹ của một số trẻ em bị nhiễm HIV.

Theo hãng tin AFP, website nói trên cho biết 12 bác sĩ và y tá tại bệnh viện ở thành phố Namangan và 9 người ở bệnh viện khu vực đã bị kết án từ 5 đến 8 năm tù giam vì có liên quan đến vụ này.

Website Ferghana.ru nêu cụ thể: “Đợt bộc phát như trên là do các thầy thuốc sử dụng các thiết bị y khoa nhiều lần mà không khử trùng, làm giả bản khai báo khử trùng và hủy bỏ các giấy tờ”.

Nhân viên y tế cho một trẻ em uống thuốc ở Uzbekistan. Ảnh: CAHR.INFO

Thêm vào đó, trong những năm gần đây, đã có mấy đợt bùng phát HIV ở trẻ em Trung Á do lây nhiễm ở bệnh viện.

Các bác sĩ ở khu vực này đôi lúc đã kê đơn thuốc truyền máu trong trường hợp mắc các bệnh thông thường. Những vụ việc tương tự ở Kazakhstan năm 2006 và ở Kyrgyzstan năm 2007 đã khiến hàng chục trẻ em bị lây nhiễm HIV.

Tài liệu đáng tin cậy

Hãng tin AP nhấn mạnh rằng các giới chức Uzbekistan, kể cả các công tố viên, đã không bình luận gì về phim tài liệu trên. Do đó, việc thẩm tra tính xác thực của phim tài liệu này là không thể. Nhưng một người từng sản xuất phim truyền hình Uzbekistan quả quyết nó đáng tin cậy.

Trong khi đó, Daniil Kislov, biên tập viên của website Ferghana.ru, khẳng định đợt bùng phát HIV kể trên đã được đề cập đầu tiên trong một phim tài liệu do các công tố viên Uzbekistan thực hiện cho đài truyền hình trung ương. Phim tài liệu này chưa bao giờ được phát sóng.

Kislov nói phim này được sản xuất vào tháng 1-2009. Sau khi nhà chức trách hủy bỏ kế hoạch phát sóng, website của anh có được băng video này từ một giới chức Bộ Y tế. Ông này yêu cầu giấu tên vì sợ bị ngược đãi. Tháng 10-2007, website Ferghana.ru đã đưa tin về sự bùng phát HIV ở Namangan, nhưng vào thời điểm đó, các giới chức đã phủ nhận điều này.

Alisher Komolov, một người từng làm việc cho kênh truyền hình quốc gia Yoshlar, nhận định: “Đây là một sản phẩm đích thực của đài truyền hình Uzbekistan. Cách trình bày, sự lựa chọn từ ngữ và giọng điệu có tính chất lên án nói lên điều đó”.