Sau khi phát hiện và báo cáo lên trên tình trạng một nhà máy chế biến thịt pha trộn phụ phẩm thịt với tỉ lệ lớn hơn mức cho phép vào thịt băm và xúc xích để bán cho người dùng gần 3 năm trước, thanh tra vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP) Daniel Gouveia Teixeira bất ngờ bị chuyển công tác sang nhà máy khác. Người điều động Teixeira sang nhà máy khác chính là cấp trên của ông.
“Gã điên”
Chuyện này xảy ra vào đầu năm 2014 tại bang Parana, một vùng đất nông nghiệp lớn của Brazil. Lúc đó, ông Teixeira - 36 tuổi, thanh tra vệ sinh ATTP của Bộ Nông nghiệp - được chỉ định làm công tác thanh tra ở nhà máy Peccin Agro Industrial Ltda.
Teixeira không phải là tay mơ. Ông từng làm công tác thanh tra vệ sinh ATTP 5 năm ở bang Santa Catarina trước khi đến bang Parana năm 2012. Chuyện bị chuyển công tác từ nhà máy này sang nhà máy khác không lạ gì đối với ông.
Nói chung, sếp của Teixeira là Maria do Rocio Nascimento không thích nghe ông báo cáo sai phạm của các nhà máy. Biểu hiện rõ ràng nhất là mỗi lần Teixeira báo cáo chuyện mờ ám ở nhà máy X thì ông liền bị chuyển công tác sang nhà máy Y. Nếu đã đi hết các nhà máy của bang này thì ông bị điều chuyển sang bang khác.
Báo cáo của ông Teixeira về nhà máy của Công ty Peccin Agro là một giọt nước làm tràn ly. Cứ 2 tuần, ông đến nhà máy này kiểm tra chất lượng sản phẩm. Làm được một tháng thì Teixeira để ý thấy có một dây chuyền đóng gói sản phẩm ngưng vận hành mỗi lần ông đến thanh tra. Công nhân bu quanh dây chuyền dường như để che giấu điều đó, đợi ông đi khỏi thì vận hành trở lại ngay lập tức.
Để tìm hiểu sự thật, Teixeira yêu cầu công ty cung cấp tài liệu liên quan đến việc mua nguyên liệu thô để làm xúc xích và các loại thịt khác. Nghiên cứu kỹ tài liệu, ông phát hiện nhà máy dùng thịt MSM (thịt tách xương bằng máy) quá mức cho phép khi trộn vào thịt bò, heo hoặc gà để làm xúc xích hay thịt băm. Theo quy chuẩn Brazil, thịt chế biến không được trộn thịt MSM quá 60%.
Thịt MSM là thịt dạng bột thu được từ tủy, xương, gân, da tách khỏi xương bằng máy. Thịt bột này có chất đạm và chất dinh dưỡng rất thấp nên bị cấm bán ở châu Âu cho người ăn. Ở Brazil, tỉ lệ thịt MSM trộn vào thịt tươi để làm xúc xích hoặc thịt băm bán cho người ăn không được quá 60%. Tuy nhiên, tại các máy chế biến của Công ty Peccin Agro, thịt MSM thường được trộn vào thịt tươi hơn 85%. Phát hiện vi phạm này, Teixeira báo cáo lên cấp trên vào tháng 9-2012.
Diễn biến đầy kịch tính tiếp theo là Idair Peccin, chủ Công ty Peccin Agro, gọi điện cho Gil Bueno de Magalhaes, viên chức Bộ Nông nghiệp phụ trách vệ sinh ATTP bang Parana, khiếu nại về “phẩm chất” của thanh tra Teixeira. Thế là sau 9 tháng công tác, vị thanh tra “nhiều chuyện” này bị chuyển sang làm thanh tra thuốc thú y.
Ngày 17-3 vừa qua, hai ông Malgalhaes và Peccin bị bắt để điều tra tham nhũng. Sếp trực tiếp của Teixeira là Nascimento cũng bị bắt cùng ngày vì tình nghi ăn hối lộ. Peccin đã đóng cửa nhà máy nhưng đăng thông báo trên trang web Italli Alimentos, một trong các nhãn hàng của ông ta, rằng “những lời tố cáo của thanh tra Teixeira không đúng sự thật”.
Cảm thấy bị chuyển công tác một cách bất công, thanh tra Teixeira tố cáo với cảnh sát liên bang đường dây tham nhũng trong ngành chế biến thịt mà ông là nạn nhân. Cuộc điều tra tham nhũng đã bắt đầu như vậy và đến nay vẫn chưa có hồi kết nhưng hậu quả của nó đối với nền công nghiệp chế biến thịt Brazil là rất lớn.
Hành động dũng cảm của Teixeira khiến đồng nghiệp đặt biệt danh cho ông là “gã điên” vì dám đụng tới một trong những ngành công nghiệp hùng mạnh nhất Brazil. Trả lời phỏng vấn báo chí, ông Teixeira bày tỏ: “Làm người trung thực và tận tụy với nghề khiến tôi điên thiệt”.
Cảnh sát không nao núng
Trước khi nổ ra chiến dịch “Carne Fraca” (thịt kém chất lượng), hằng ngày, giá trị xuất khẩu thịt của Brazil đạt trung bình 63 triệu USD. Tuy nhiên, ngày 21-3, Tổng thống Micgel Temer không khỏi giật mình khi nhận được báo cáo của Bộ Nông nghiệp Brazil rằng thịt xuất khẩu chỉ còn 74.000 USD/ngày.
Phản ứng đầu tiên của Bộ Nông nghiệp là chờ kết quả điều tra nội bộ. Luciano Inacio da Silva, một quan chức cao cấp Bộ Nông nghiệp, nói bộ đang điều tra những lời tố cáo của thanh tra Teixeira, chưa thể kết luận điều gì. Ông giải thích bộ thiếu nguồn thông tin đáng tin cậy nên làm chậm hơn cảnh sát liên bang.
Trong khi đó, các quan chức đầu ngành nhận định rằng việc một số viên chức nhà nước và doanh nhân bị bắt để phục vụ điều tra là “những trường hợp cá biệt”. Theo họ, cảnh sát đã “quảng cáo” thành tích một cách vụng về khiến ngành xuất khẩu thịt hằng năm đem về cho đất nước hơn 30 tỉ USD bị thiệt hại nặng. Nhiều thị trường quan trọng như Trung Quốc và Ai Cập đã ngưng nhập thịt Brazil.
Gilmar Mendes, thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil, còn mạnh miệng hơn. Ông cáo buộc cảnh sát cố tình rò rỉ thông tin khiến chính trường Brazil chao đảo. Tuy nhiên, cảnh sát liên bang không hề nao núng. Họ nói sẽ theo đuổi vụ việc đến cùng.
Phát biểu trên đài phát hanh Eldorado, thanh tra Teixeira xác nhận: “Cảnh sát chưa tiết lộ hết 1% những gì họ phát hiện. Chỉ cần 2 năm, họ đã làm được điều mà Bộ Nông nghiệp làm gần 10 năm nay nhưng vẫn không xong”. Nhận định này phần nào cho thấy thế lực tham nhũng trong ngành chế biến thịt vẫn còn đó, rất mạnh.
Kỳ tới: Thiệt hại 5 tỉ USD
Được bảo vệ 24/24 giờ
Trước sự lo lắng của người tiêu dùng Brazil, ông Teixeira trấn an: “Xin mọi người đừng vì vụ bê bối này mà tẩy chay thịt đóng gói. Hãy tin tôi, 90% đồng nghiệp của tôi là những người liêm chính và có chuyên môn cao. Họ bảo đảm vệ sinh ATTP”.
Thật vậy, cảnh sát Brazil mới phát hiện chưa đầy 50 cơ sở chế biến thịt kém chất lượng trong tổng số 5.000 cơ sở trên cả nước. 33 viên chức Bộ Nông nghiệp bị bắt để điều tra tham nhũng cũng chỉ là con số lẻ của 11.000 viên chức toàn ngành.
Cũng nên biết ông Teixeira không thuộc đảng phái hay phe nhóm nào. Kể từ ngày tố cáo đường dây tham nhũng lớn trong ngành chế biến thịt, ông được cảnh sát bảo vệ 24/24 giờ vì bọn tham nhũng - từ các quan tham đến một số doanh nghiệp làm ăn gian dối - có thể gây ra bất cứ chuyện gì.
và quét mã QR
Bình luận (0)