Ăn chơi, lắc: Hệ quả của quy luật chuyển biến xã hội

Một khi đời sống ổn định dần, văn hóa giao lưu, hội nhập với thế giới... hơn ai hết thanh niên là lứa tuổi nhạy cảm nhất, dễ thích nghi nhất cũng sẽ là đối tượng tiếp nhận những cái mới, lạ nhanh nhất. Về mặt tâm lý, tuổi trẻ cũng luôn muốn thể hiện mình, không chỉ ngang bằng mà còn hơn người xung quanh, hoặc tỏ ra sành điệu nên rất dễ sa đà, a dua và quá khích, dẫn đến sự lệch chuẩn cho phép.
Một bộ phận thanh niên đi vào xu hướng ăn chơi hiện nay thường rơi vào các trường hợp được tạo điều kiện quá đáng của gia đình, nhưng lại thiếu kiểm soát (thường ở các nhóm có hành vi lệch chuẩn tiền chi tiêu cho việc giải trí, vui chơi cao gấp 10 đến 20 lần so với các nhóm đối chứng khác). Một số cha mẹ còn muốn con cái sung sướng hơn, như cách bù đắp thiệt thòi thời tuổi trẻ của mình nên cho con cái tham gia và tiếp xúc vào các hoạt động xã hội mang tính hiện đại, nhưng lại không lường hết hậu quả.
Có một số ý kiến so sánh và cho rằng phải chăng ở thanh niên đang có một sự khủng hoảng nào đó về lý tưởng nên dẫn đến các biểu hiện tiêu cực. Thực ra, mỗi thời kỳ có một định hướng riêng về lý tưởng, về lối sống, về cách hiến thân khác nhau. Sự lệch chuẩn trong xã hội được nêu ra chỉ là sự báo động về sự nguy hại, ngăn chặn yếu tố lây lan ở một nhóm đối tượng chứ không thể là chỉ số để đánh giá về lý tưởng sống.
Nhà tâm lý học xã hội Shimell cho rằng: “Thời trang (chỉ khuynh hướng xã hội) là sản phẩm mâu thuẫn của con người, vừa muốn mình giống, vừa muốn mình khác với người khác”. Điều này tương ứng với nhu cầu luôn luôn tìm đến những kiểu cách ăn chơi, những trò tiêu khiển mới càng ngày càng khác lạ hơn để hấp dẫn hơn, hay như cách các ngôi sao trên thế giới hiện nay muốn mình khác lạ nên thay giới tính, đổi màu da...
Khi đánh giá về một bộ phận giới trẻ với xu hướng bất thường về lối sống, người ta cũng thường nghĩ đến yếu tố nội tâm ở mỗi cá nhân nhiều hơn tác động của điều kiện xã hội. Thực ra, điều này chưa đúng bởi lẽ khi sự kiểm soát của mỗi cá nhân, mỗi gia đình bị hổng thì các thiết chế xã hội khác sẽ làm nhiệm vụ bù đắp có định hướng để tạo nên sự cân bằng chung. Nhưng ngược lại, hiện nay việc quản lý không sát với thực tế, có những cơ sở hoạt động văn hóa giải trí chạy theo kinh doanh để có lợi nhuận, thiếu định hướng xã hội. Khi môi trường văn hóa chưa lành mạnh thì những hiện tượng bất thường như sử dụng thuốc “lắc”, hoặc các kiểu ăn chơi khác ở giới trẻ đang phát sinh là điều khó tránh khỏi.