Án tham nhũng: Xử ít, “treo” nhiều

Sáng 22-3, ông Trương Hòa Bình, Chánh án TAND Tối cao, đã đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) do Ủy ban Thường vụ QH tổ chức.

Chánh án TAND Tối cao Trương Hòa Bình thừa nhận niềm tin của nhân dân đối với tòa án hành chính còn có giới hạn. Ảnh: TTXVN

“Không thống nhất, có vấn đề”

Mở màn phiên chất vấn, 2 ĐB Đỗ Văn Đương (TPHCM) và Đào Thị Xuân Lan (Hưng Yên) đi thẳng vào vấn đề đang gây bức xúc trong dư luận nhiều năm qua là số vụ án tham nhũng được đưa ra xét xử chiếm tỉ lệ thấp nhưng số bị cáo hưởng án treo lại nhiều và người dân hoài nghi có tiêu cực. Vậy giải pháp của chánh án là gì?

ĐB Nguyễn Văn Hiến (Bà Rịa - Vũng Tàu) đặt tiếp câu hỏi: “Tại sao có nhiều vụ án tương tự nhưng mỗi nơi lại xử một tội danh khác nhau? Chánh án nghĩ sao khi dư luận cho rằng bức tranh về xét xử tham nhũng rất không thống nhất và có vấn đề?”.

Chánh án Trương Hòa Bình cho rằng việc đưa ra xét xử các vụ án tham nhũng phải trên cơ sở khởi tố, truy tố của công an và VKSND. “Vì thế, việc xét xử án tham nhũng ít còn do hai cơ quan tố tụng trên”. Về tỉ lệ án tham nhũng được hưởng treo cao, ông Trương Hòa Bình khẳng định TAND Tối cao đã chỉ đạo sát sao và nhiều lần thanh tra nên tình trạng này giảm rất nhiều.

Về dư luận hoài nghi  có tiêu cực trong xét xử án tham nhũng, ông Trương Hòa Bình cho biết phạm vi xét xử của tòa án là căn cứ vào cáo trạng truy tố của VKSND. Theo ông Bình, việc xét xử nhằm trừng trị người cầm đầu, chủ mưu và xử lý đúng người, đúng pháp luật. “Trong quá trình xét xử, tòa án cũng áp dụng hình thức khoan hồng. Tuy nhiên, chúng tôi không loại trừ có tiêu cực trong cả quá trình điều tra, truy tố và xét xử” - ông Bình thừa nhận.

Ông Trương Hòa Bình cam kết ngành tòa án sẽ tiếp tục phối hợp các ngành liên quan để xử lý nghiêm các vụ việc có dấu hiệu tiêu cực.

Sửa luật để bịt lỗ hổng

Không hài lòng với tỉ lệ án treo đang giảm như giải trình của Chánh án TAND Tối cao, ĐB Nguyễn Thái Học (Phú Yên) nói: “Chánh án khẳng định án treo giảm là chưa hợp lý vì cử tri cho rằng tỉ lệ hưởng án treo trong các vụ án tham nhũng là rất lớn”. ĐB Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) cho rằng có nhiều vụ án đưa và nhận hối lộ liên quan đến cán bộ ngành tòa án, chất lượng bản án chưa cao. “Để xảy ra tình trạng trên, phải chăng công tác quản lý cán bộ của ngành tòa án có vấn đề?” - ông Vinh chất vấn.

Trước sự “truy kích” liên tiếp của các ĐBQH, Chánh án Trương Hòa Bình thừa nhận: “Niềm tin của nhân dân đối với tòa án hành chính vẫn còn có giới hạn. Đây là câu chuyện có thật và chúng tôi sẽ cố gắng nâng lên”. Về chất vấn của ĐB Nguyễn Thái Học, ông Trương Hòa Bình thừa nhận có tình trạng án treo không đúng pháp luật, nếu phát hiện thì sẽ kiên quyết xử lý.

Là người công tác trong lĩnh vực tư pháp nhiều năm, ĐB Đỗ Văn Đương hỏi tiếp: “Theo quy định, sau 4 tháng thì kháng nghị của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao mới được đưa ra xét xử nhưng có vụ việc vừa kháng nghị đã đưa ra xử, gây hoài nghi trong dư luận?”.  Theo ông Trương Hòa Bình, nguyên nhân là pháp luật hiện quá mở. “Sắp tới, sẽ sửa Bộ Luật Tố tụng hình sự để bịt lỗ hổng này”- ông Bình phân bua.

Điều hành phiên chất vấn, Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu đề nghị Chánh án Trương Hòa Bình trả lời thẳng vào câu hỏi của ĐB Đỗ Văn Đương. “Ý của ĐB là nhiều vụ việc có đơn đề nghị giám đốc thẩm đã 4-5 năm mà không được xem xét. Nhưng một số vụ tranh chấp tài sản lớn thì vừa có đơn là đã đưa ra xét xử?” - ông Lưu nhắc.

Giải trình thực tế “kỳ lạ” này, Chánh án Trương Hòa Bình cho biết theo trình tự, khi có đơn đương sự yêu cầu thì tòa án thụ lý. Tuy nhiên, do số lượng vụ án nhiều mà thời gian, nhân lực ít nên dẫn đến quá thời hạn.

Tham gia chất vấn, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng hỏi Chánh án Trương Hòa Bình: “Đề nghị chánh án cho biết có bảo đảm thực hiện được các chỉ tiêu theo Nghị quyết 07 của QH là không để xảy ra trường hợp kết án oan, chấm dứt việc trả hồ sơ điều tra không đúng, khắc phục triệt để tình trạng án quá hạn luật định và án tuyên không rõ ràng, nâng tỉ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm và tái thẩm, nâng tỉ lệ tranh tụng tại phiên tòa?”.

Thay mặt ngành tòa án, Chánh án Trương Hòa Bình biểu thị sự quyết tâm phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu nêu trong Nghị quyết 07 của QH. “Nếu không đạt được các  mục tiêu trên, chánh án TAND Tối cao sẽ chịu trách nhiệm trước QH” - ông Bình cam kết.