Bài 1: Người chơi “vỗ béo” nhà cung cấp dịch vụ

Thi nhau “soạn và gửi tin nhắn”...

Giờ đây điệp khúc “hãy soạn và gửi tin nhắn qua tổng đài... để bình chọn...” được ra rả phát trên các đài truyền hình, trên sóng phát thanh mỗi ngày.

Khai sinh cho dịch vụ này là chương trình Giải trí với truyền hình, do Trung tâm Công nghệ Thông tin CDiT phối hợp với Công ty Dịch vụ Viễn thông GPC và Đài Truyền hình VN thực hiện vào đầu tháng 1-2003. Người sử dụng dịch vụ có thể gửi tin nhắn hoặc gọi điện thoại qua tổng đài 19001570 để dự đoán kết quả bóng đá và bình chọn bài hát, ca sĩ. Nhận thấy Giải trí với truyền hình ăn nên làm ra, trong 3 năm qua, hàng chục dịch vụ nhắn tin khác thi nhau ra đời. Riêng Giải trí với truyền hình nay cũng đã nở phình thêm nhiều chương trình khác như Đi tìm triệu phú (tổng đài 19001789), Sống khỏe mỗi ngày (19001778), An toàn giao thông (19001776-8338)... Đài Truyền hình TPHCM trước đây cũng có chương trình tương tự như Thử tài người hâm mộ (tổng đài 19001560), sau đó chương trình Người dẫn chương trình truyền hình cũng mở ra 2 tổng đài 19001790 và 19001799 để người xem đài gửi tin nhắn bình chọn thí sinh đoạt giải “Én vàng” hay “Người có giọng nói truyền cảm nhất”. Mới đây, cuộc thi Tiếng hát Truyền hình lần thứ 15 của đài cũng khai thác dịch vụ qua tổng đài 19001790 để thu hút hàng chục ngàn người tham gia bình chọn.

Đài truyền hình các tỉnh phía Nam cũng chạy theo 2 “ông lớn” VTV và HTV. Cách làm của các đài là chiếu những bộ phim võ hiệp Trung Quốc, phim tình cảm Hàn Quốc... , người xem gửi tin nhắn đoán thử diễn viên nào được yêu thích nhất và số người dự đoán, giải thưởng từ 2-3 triệu đồng. Chương trình Từ trong di sản của Đài Truyền hình Đồng Nai cũng khai thác dịch vụ này.

Tốn hơn 800.000 đồng mới có cơ may trúng thưởng

Ở một số trò chơi, ngoài việc dự đoán đúng kết quả, người chơi phải đoán đúng (hoặc gần đúng) tổng số người tham gia, mới thắng cuộc. Thực chất, xác suất để đoán đúng tổng số người tham gia là rất thấp, nhưng nhà tổ chức nhiều lần công bố kết quả số người chơi và con số dự đoán (đúng) xê xích nhau chỉ là ±1. Vì thế, nhiều học sinh chuyên toán của một trường THPT chuyên tại TPHCM đã mở diễn đàn trên mạng, tính toán và phân tích xác suất, sau đó cho rằng “có sự thiếu minh bạch” trong trò chơi này. Chúng tôi mang sự nghi hoặc này hỏi một giảng viên đại học chuyên về xác suất thống kê tại TPHCM, ông ta nói: “Chỉ có... thần tiên mới đoán đúng chính xác cỡ đó!”.

Trung bình, mỗi chương trình dự đoán kết quả bóng đá có trên 50.000 người tham gia (gửi tin nhắn và gọi điện thoại). Một tin nhắn (hay cuộc gọi) được tính 500 đồng thì nhà cung cấp dịch vụ thu được 25 triệu đồng, trong khi đó trị giá phần thưởng chỉ hơn 1/3 số này. Có khi người chơi phải mất tới 3.000 đồng/tin nhắn như chương trình gây quỹ tích điểm Tôi yêu VN. Theo thể lệ, người chơi trả lời các câu hỏi của chương trình bằng cách gửi tin nhắn đến số điện thoại 8338 và phải gửi thật nhiều tin để lọt vào danh sách 12 người có tổng số điểm cao nhất cả năm rồi mới được vào thi chung kết. Đáng nói là mỗi tin tính 3 điểm và mức điểm sàn là 800 điểm. Như vậy, tính ra người chơi phải gửi ít nhất 277 tin nhắn, tức là tốn hết hơn 800.000 đồng mới có cơ may trúng thưởng. Tất nhiên, tổng giá trị phần thưởng nhỏ hơn tổng doanh thu từ dịch vụ tin nhắn rất nhiều.

Hiện nay, số thuê bao điện thoại di động trên cả nước đã tăng hơn 7 triệu và tiếp tục tăng mạnh. Đây là miếng mồi béo bở cho các nhà kinh doanh dịch vụ viễn thông giá trị gia tăng. Số lượng tổng đài nhận tin nhắn, cuộc gọi liên tục nở rộ và lôi kéo ngày càng nhiều người tham gia. Hàng triệu người xem, nghe đài hằng ngày đổ tiền vào những trò chơi mà họ không thể kiểm soát được tính minh bạch và công bằng của nó, chỉ đổi lấy niềm hy vọng mong manh, còn những nhà cung cấp dịch vụ ung dung thu bạc tỉ...