Chậm giải quyết thủ tục hành chính: Có thể bị khởi kiện ra tòa?

Thay mặt TAND Tối cao trình dự thảo pháp lệnh, Phó Chánh án Đặng Quang Phương cắt nghĩa, thuật ngữ chuyên ngành hành vi hành chính gồm có hành động (thực hiện không đúng, không đầy đủ hoặc vượt quá thẩm quyền) và bất hành động (không thực hiện công việc thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của mình). Chiếu theo định nghĩa trên, ông Đặng Quang Phương cho biết, trên thực tế giải quyết vụ án hành chính của tòa án, chưa có vụ án hành chính nào về khiếu kiện hành vi hành chính “bất hành động”. Trưởng Ban Dân nguyện Lê Quang Bình nhấn mạnh: Lâu nay có nhiều bức xúc, nhưng người ta không kiện là vì... chưa có quy định. “Quy định hiện hành không phù hợp với thực tế, vì có nhiều trường hợp cán bộ, công chức không thực hiện nhiệm vụ có thể gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân” - thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Nguyễn Đức Khiển phản biện. Chẳng hạn, theo ông, khi xin giấy phép xây dựng, đã có đủ hồ sơ hợp lệ, nhưng quá thời gian quy định mà cơ quan cấp phép vẫn chưa cấp phép, thì người dân có quyền khởi kiện cơ quan này ra tòa hành chính.

Đa số ý kiến trong Ban Soạn thảo Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án hành chính (sửa đổi) cũng như cơ quan thẩm tra – Ủy ban Pháp luật của QH - đồng tình là cần quy định khiếu kiện đối với hành vi hành chính “bất hành động” là vụ án hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án.

Về địa vị pháp lý của Viện KSND trong tố tụng hành chính, đa số thành viên Ban Soạn thảo cho rằng, Viện KSND cần tham gia tất cả các phiên tòa hành chính, nhưng không khởi tố vụ án hành chính. Để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự thì không nên cho Viện KSND khởi tố vụ án hành chính như quy định hiện hành, mà giao quyền khởi kiện vụ án hành chính cho cha, mẹ, người giám hộ của những người này thực hiện. Trái lại, theo tinh thần cải cách tư pháp, một số ý kiến bảo lưu quan điểm không nên quy định Viện KSND phải tham gia các phiên tòa hành chính. Đây cũng là quan điểm của cơ quan thẩm tra, bởi Viện KSND tham gia các phiên toà hành chính là không phù hợp với chủ trương giao cho Viện KSND tập trung vào thực hiện chức năng công tố.