Chất xúc tác từ phố đi bộ (*): Chỉnh trang khu trung tâm

Theo các chuyên gia, ý tưởng về việc tổ chức các phố đi bộ trong khu trung tâm TP HCM đã có từ lâu. Lãnh đạo TP cũng từng tổ chức nghiên cứu về các không gian đi bộ trong khu trung tâm. Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ mới có phố đi bộ Nguyễn Huệ là đi vào hiện thực.

Triển vọng cho không gian đi bộ

Nguyên nhân là do quy hoạch khu trung tâm TP vẫn chưa thật sự ổn định, trong khi để xác định một tuyến phố đi bộ là bài toán không đơn giản vì phải có hàng loạt yếu tố khác như bãi giữ xe, nhà vệ sinh, tổ chức giao thông, chiều cao các công trình… Điển hình như Đồng Khởi là trục đường thương mại - dịch vụ lâu đời và nhộn nhịp, đường Bùi Viện nổi tiếng là nơi tập trung đông du khách quốc tế hay chợ Bến Thành là khu vực có giá trị lịch sử truyền thống - một biểu tượng của TP. Bên cạnh đó, các tuyến đường và khu vực khác như: Lê Lợi, Hàm Nghi, Công viên Bạch Đằng, Công viên 23 Tháng 9, Bưu điện TP đều có triển vọng tổ chức không gian đi bộ phù hợp.

TP HCM có rất nhiều cơ hội và điều kiện để tổ chức các không gian đi bộ Ảnh: BẠCH ĐẰNG

Theo kiến trúc sư Khương Văn Mười, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, ngoài các trục đường lớn như Lê Lợi, Hàm Nghi dự kiến tổ chức phố đi bộ, các nhánh đường nhỏ len lỏi giữa các trục đường này hay giữa các công trình trong khu vực này hoàn toàn có thể tổ chức không gian đi bộ nhỏ hơn, tạo thành một mạng lưới hay một trung tâm đi bộ của TP.

“Những nhánh không gian đi bộ nhỏ sẽ rất thú vị, thân thiện và phong phú với các cửa hàng, khu giải trí… Hơn thế nữa, các nhánh nhỏ sẽ rất ấm cúng và gần gũi, mang những đặc trưng riêng. Thực tế, các trục đường trung tâm TP như Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Hàm Nghi từ lâu đã là điểm đến của đông đảo người dân để dạo phố, mua sắm, ăn uống, giải trí, đặc biệt là vào các dịp Tết hay lễ hội lớn. Từ đó, có thể thấy khu trung tâm TP hiện có rất nhiều cơ hội và điều kiện để tổ chức các không gian đi bộ, vừa kết nối tốt với phố đi bộ Nguyễn Huệ vừa vẫn bảo đảm tiện lợi, hấp dẫn, an toàn và ít tác động đến giao thông” - ông Mười nói.

Kích thích phát triển

Ông Huỳnh Xuân Thụ, Giám đốc Trung tâm Thông tin quy hoạch TP HCM, cho rằng việc xây dựng và tổ chức các không gian đi bộ không chỉ thuần túy đáp ứng nhu cầu giải trí, lễ hội hay các hoạt động văn hóa mà còn là một nhóm các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, vừa giúp cải thiện môi trường và cảnh quan đô thị vừa kích thích phát triển thương mại - dịch vụ.

Theo ông Thụ, việc tổ chức các không gian đi bộ trong khu trung tâm TP, hạ tầng đô thị như điện nước, cáp quang, thoát nước… sẽ được ngầm hóa và đồng bộ hóa; giao thông công cộng cũng sẽ có cơ hội phát triển. Một trong những vấn đề khó khăn khi tổ chức các không gian đi bộ là giao thông vì còn kém phát triển. Không gian đi bộ vì vậy sẽ được phát triển song hành cùng sự phát triển của giao thông công cộng và giảm dần phụ thuộc vào xe cá nhân. “Nó giống như 2 bình thông nhau, bên này giảm thì bên kia sẽ tăng” - ông Thụ nhận định.

Bên cạnh đó, các không gian đi bộ thu hút một lượng lớn khách du lịch trong và ngoài nước sẽ trở thành cơ hội tuyệt vời cho việc phát triển các cửa hàng, gia tăng thương mại, dịch vụ, bán lẻ. Người dân sẽ tự vận động, tổ chức các hoạt động kinh doanh phù hợp; tự chỉnh trang để kết nối và khai thác tốt lợi ích từ không gian đi bộ.

“Cái làm được nhiều nhất chính là cảnh quan đô thị. Trên cơ sở cảnh quan đô thị mà nhà nước đã đầu tư, kiến trúc đô thị cũng dần thay đổi theo. Khi một tuyến phố được tổ chức thuận lợi cho thương mại - dịch vụ và du lịch thì tự thân nó sẽ thúc đẩy kiến trúc thay đổi sao cho phù hợp, thu hút các nhà đầu tư phát triển” - ông Thụ nói.