Chôn sống heo tai xanh là lãng phí?

PGS-TS Lê Thanh Hải, Phó Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam, cho rằng heo bệnh tai xanh tuy nguy hiểm trên diện rộng ở loài heo nhưng chưa có tài liệu nào cho thấy bệnh lây lan cho người. Với những con heo mang mầm bệnh nhưng chưa phát bệnh thì vẫn có thể giết mổ, nấu chín rồi mua bán, ăn uống bình thường. “Việc phát hiện rồi chôn heo như hiện nay là vô lý!” - ông Hải nói.

“Vẫn ăn được nếu nấu chín kỹ!”

Chúng tôi đã có trao đổi với ông Trần Đáng, Cục trưởng Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Bộ Y tế). Ông Đáng cho biết: “Nếu ăn thịt heo bị bệnh tai xanh nấu chín kỹ thì không bị sao. Virus gây bệnh tai xanh có thể dễ dàng bị tiêu diệt dưới nhiệt độ cao, song không loại trừ trong heo chết có vi khuẩn liên cầu khuẩn (Streptococcus Suis) sống ở đường hô hấp của heo. Bởi khi heo mắc bệnh tai xanh thì thường bị bội nhiễm bởi các vi khuẩn gây bệnh phó thương hàn, liên cầu khuẩn. Nguy hiểm và độc nhất là những con vi khuẩn này bởi chúng chỉ bị tiêu diệt dưới nhiệt độ trên 100 độ C và phải đun ít nhất 30 phút. Kết quả phân lập các chủng vi khuẩn liên cầu heo cho thấy chủng liên cầu thuộc type hai, có khả năng gây bệnh cho người và có thể lây cho các loại gia súc như trâu, bò, ngựa, dê...” - ông Đáng cảnh báo. Vi khuẩn Streptococcus Suis sẽ xâm nhập vào cơ thể người nếu có sự tiếp xúc với heo, ăn thịt heo nhiễm bệnh chưa nấu chín. Khuẩn liên cầu đi vào người qua các vết thương hở trên da hoặc niêm mạc mũi, miệng.

Cũng theo ông Đáng, các triệu chứng của người bị ngộ độc thường gặp là sốt cao, đau nhức bắp thịt, đau họng, xuất huyết toàn thân, trụy mạch, suy nội tạng, thậm chí hôn mê. Bệnh nhân cần được áp dụng liên tục các biện pháp hồi sức tích cực càng sớm càng tốt. Nếu chậm trễ có thể chết. Như trong mùa dịch heo tai xanh năm 2007 xảy ra ở miền Trung, đã có gần 30 người chết vì nhiễm phải vi khuẩn này” - ông Đáng cho biết.

Tuy nhiên, ông Đáng cũng nhận định: “Cứ chôn sống heo bệnh như hiện nay các địa phương đang áp dụng là lãng phí, gây tổn thất lớn cho nông dân. Chúng ta có thể chế biến đóng hộp sau khi đã xử lý tuyệt đối các con heo mắc dịch. Nếu quyết định chôn lấp thì buộc phải đúng quy trình, nếu không sẽ không thể tiêu diệt hoàn toàn virus gây bệnh tai xanh” - ông Đáng nói. Nếu đúng như ông Đáng nói thì cách chôn lấp hiện nay tại các tỉnh, kiểu như quăng xác xuống, lấp đất lên, thậm chí để dân tự chôn rất đáng sợ!

Người dân xã Quảng An đưa heo đi tiêu hủy. Ảnh: NGUYÊN LINH

Tiêu hủy cho... chắc ăn?

Ngược lại, ông Tô Long Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán thú y trung ương, cho biết heo nhiễm Streptococcus Suis thường chỉ được phát hiện nhờ xét nghiệm. Tuy nhiên để an toàn, người tiêu dùng nên tránh mua thịt heo có màu đỏ khác thường, xuất huyết hoặc phù nề vì đó chắc chắn là heo bệnh. Thịt heo phải nấu thật chín thì loại liên cầu khuẩn trên mới bị tiêu diệt.

Tuy nhiên, có ai dám khẳng định người nông dân chỉ chế biến thịt heo cho gia đình ăn hay nấu chín cho gia súc? Họ có thể vì tiếc của mà bán thịt heo bệnh đó ra các địa phương khác. Đây chính là đường lây lan của dịch bệnh xuất phát từ đó. Cũng theo ông Thành, các Chi cục Thú y địa phương không thể đảm bảo việc vận chuyển heo bệnh khi chưa chế biến kỹ. Vì vậy, phương án tốt nhất trong mùa dịch này vẫn là tiêu hủy, chôn lấp heo mắc dịch tại chỗ.