Chống tham nhũng: Hãy hành động!

Đối thoại phòng chống tham nhũng (PCTN) lần thứ 11 diễn ra ngày 6-12 tại Hà Nội là hoạt động thường niên trước thềm Hội nghị Tư vấn các nhà tài trợ (CG) do Thanh tra Chính phủ phối hợp với Đại sứ quán Anh tổ chức, với chủ đề:  “Công tác PCTN tại địa phương: Thực trạng và giải pháp”.

Xử lý vụ việc còn ít, kéo dài

Trình bày báo cáo tại cuộc đối thoại, ông Phạm Anh Tuấn, Phó chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, cho biết qua giải quyết 4.572 vụ tố cáo về tham nhũng trong tổng số 5.180 vụ việc tố cáo tham nhũng thuộc thẩm quyền, các cơ quan chức năng đã phát hiện 466 vụ việc với 727 người có hành vi tham nhũng. Tiến hành khởi tố 1.458 vụ án tham nhũng với 3.151 bị can, truy tố 1.603 vụ, 3.889 bị can, xét xử 1.455 vụ, 3.387 bị cáo. Qua điều tra xét xử đã thu hồi về cho ngân sách Nhà nước 1.061 tỉ đồng và 218,8 ha đất.

Cũng theo báo cáo của Ban Chỉ đạo, trong 5 năm (2007 - 2012), trên cả nước có 678 người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng. Trong đó xử lý hình sự 101 trường hợp, xử lý kỷ luật 577 trường hợp. Các tỉnh, TP xử lý nhiều người đứng đầu là Quảng Nam (77 người), Bình Thuận (46 người), Bắc Giang (41 người), Đắk Lắk (38 người), Cao Bằng (31 người).

Ông Phạm Anh Tuấn cho rằng việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu khi xảy ra tham nhũng đã có tác dụng đề cao trách nhiệm người đứng đầu, đồng thời có tác dụng răn đe nhất định.  Tuy nhiên, ông Tuấn thừa nhận số người đứng đầu bị xử lý còn ít so với số vụ việc tham nhũng được phát hiện, xử lý. Nhiều nơi còn nhầm lẫn giữa việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi xảy ra tham nhũng với việc xử lý người đứng đầu do trực tiếp thực hiện hành vi tham nhũng. Quy trình về trình tự, thủ tục và thẩm quyền xử lý trách nhiệm người đứng đầu còn nhiều vướng mắc nên khó thực hiện.

Đừng làm giảm lòng tin nhà tài trợ

Đại sứ Đan Mạch John Nielsen đặt vấn đề liệu Việt Nam có cần nhiều luật về PCTN nữa không trong khi đã có quá nhiều văn bản pháp luật được phê chuẩn. “Tôi đề nghị ít chú trọng đến bàn thảo mà hãy tập trung vào hành động” - Đại sứ John Nielsen thẳng thắn. Nhìn nhận những kết quả đạt được của Việt Nam, bà Louise Chamberlain, Giám đốc quốc gia Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) Việt Nam, cho rằng Việt Nam đã có khung pháp luật tốt về PCTN, tuy nhiên khoảng cách lớn nhất hiện nay là việc thực hiện, thực thi pháp luật trong cuộc sống.

Ông David John Whitehead, Chủ tịch Phòng Thương mại Úc tại Hà Nội (Auscham), bày tỏ lo ngại trước việc các doanh nghiệp nước ngoài muốn hoạt động được ở địa phương phải có tiền lót tay, tạo tiền lệ xấu. “Tham nhũng  làm giảm lòng tin của các nhà tài trợ. Chỉ kiên nhẫn và bền bỉ thôi chưa đủ mà cần phải có hệ thống giám sát độc lập, những chế tài xử lý tham nhũng, cơ chế bảo vệ chặt chẽ những người tố giác tham nhũng, hối lộ và phải  giáo dục nếp nhận thức “tham nhũng là không chấp nhận được” ở các trường phổ thông và đại học” - ông David John Whitehead đề xuất.