Chưa chọn được phương án

Ngày 18-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (TVQH) đã họp cho ý kiến về dự án Luật Phòng chống tham nhũng sửa đổi (gọi tắt là dự luật PCTN).

Nhiều ý kiến khác nhau

Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh trình bày 3 phương án quy định Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN (gọi tắt là BCĐ) trong dự luật. Phương án 1: BCĐ trực thuộc Bộ Chính trị do Tổng Bí thư đứng đầu có trách nhiệm chỉ đạo, phối hợp, kiểm tra, đôn đốc hoạt động PCTN trong phạm vi cả nước và Ban Nội chính Trung ương là cơ quan thường trực. Phương án 2: Chỉ quy định trách nhiệm của BCĐ trong việc chỉ đạo, phối hợp, kiểm tra, đôn đốc hoạt động PCTN trên phạm vi cả nước và giao Ủy ban TVQH quy định về tổ chức, nhiệm vụ, quyền hạn và quy chế hoạt động của BCĐ. Phương án 3 là không có quy định về BCĐ trong dự thảo luật.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của QH Phan Trung Lý cho rằng PCTN không chỉ trong Đảng mà trong toàn bộ hệ thống chính trị của đất nước. Vì thế trong luật cần có quy định về BCĐ và nên chọn phương án 2. Còn Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nhìn nhận phương án 3 là hay nhất. “Việc quy định thành lập BCĐ thế này là thể hiện quyết tâm PCTN rất cao của Đảng và cũng thể hiện rằng Đảng tôn trọng pháp luật, không đứng trên luật” – bà Ngân nói.

Về vấn đề này, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng yêu cầu dự luật quy định thế nào để không thấy “mất” BCĐ. Tuy nhiên, ông Hùng cũng bày tỏ sự lấn cấn về mô hình của BCĐ vì ban này chỉ mang tính chỉ đạo chứ không phải thực thi cụ thể, phía dưới còn các cơ quan nội chính thực thi. Bên cạnh đó, Chủ tịch QH cũng cho rằng dự thảo luật chưa tập trung làm rõ được hoạt động của các cơ quan PCTN như thanh tra, kiểm tra, điều tra, kiểm toán, các cơ quan công tố, xét xử, cơ quan giám sát của QH,  HĐND các cấp.

Thiếu tính răn đe

Phân tích tính khả thi của dự luật PCTN, Phó Chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn nhìn nhận: Dự luật quy định về xử lý tham nhũng chỉ có 4 điều nhưng không có biện pháp gì mạnh, thiếu tính răn đe khi chế tài cao nhất cũng là “buộc thôi chức, buộc thôi việc. Trong khi không ít người có suy nghĩ hy sinh đời bố củng cố đời con”.

Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng yêu cầu: “Đối với dự luật này thấy cái gì tồn tại, cần làm tốt hơn thì mới làm. Cái nào chưa chín, không khả thi thì từ từ, không vội phải đưa vào ngay. Cái nào chưa rõ hậu quả pháp lý, quy trình thủ tục, thẩm quyền xem xét của nó thì cũng chưa phải sửa vội”.

Trái Luật Báo chí

Khoản 4 điều 101 dự luật PCTN quy định: “Cơ quan báo chí, phóng viên đưa tin về hành vi tham nhũng có trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền để phục vụ cho việc xác minh, làm rõ hành vi tham nhũng”. Trước đề xuất này, Ủy ban Tư pháp nhận thấy điều 7 Luật Báo chí và Bộ Quy tắc nghề nghiệp báo chí của thế giới thì bảo vệ nguồn tin là một trong những chuẩn mực đạo đức cơ bản nhất của người làm báo. Do đó, Ủy ban Tư pháp cho rằng để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, tránh tùy tiện trong việc yêu cầu báo chí, phóng viên cung cấp thông tin về tham nhũng thì cần quy định ngay trong dự án luật về cơ quan Nhà nước có thẩm quyền yêu cầu cung cấp thông tin cũng như những loại thông tin, tài liệu mà báo chí, phóng viên có nghĩa vụ phải cung cấp khi có yêu cầu.