Có thấy cắn rứt lương tâm?

Trong lúc án oan 10 năm của ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang gây rúng động xã hội từ 10 tháng trước, dư chấn hiện vẫn còn khi ông chưa được bồi thường thiệt hại, còn một số cán bộ thực thi pháp luật gây oan sai cho ông đang lần lượt bị xử lý thì nay có thêm 2 án oan liên tiếp ở ĐBSCL (tại Sóc Trăng và Cà Mau). Vụ nào nạn nhân cũng khổ sở nhưng so với 7 thanh niên bị giam oan bởi án mạng của một người chạy xe ôm ở Sóc Trăng, trường hợp của Tô Phương Trọng (SN 1994, ngụ xã Tân Thành, TP Cà Mau, tỉnh Cà Mau) tội nghiệp hơn nhiều. Bị tống giam về hành vi “Hiếp dâm trẻ em” khi 14 tuổi (năm 2008), cậu bé nhà nghèo đã phải ở tù suốt 43 tháng, đến giữa năm 2014, khi được tòa phúc thẩm tuyên vô tội thì Trọng đã mất trắng 6 năm trong cuộc đời trai trẻ của mình.

Bao nhiêu nước mắt chảy xuống có hóa thành mực cũng không đủ để viết hết những nỗi ê chề của các gia đình chịu oan khiên, không thể kể hết tội trạng của những ai đã chủ tâm bẻ cong công lý.

Một bên, các cơ quan có thẩm quyền tiến hành xử lý những người gây oan sai, như vụ ông Chấn, vụ Sóc Trăng... Một bên, những người oan ức bắt đầu hành trình đòi lại quyền lợi chính đáng của mình. Trên con đường ấy, có người may mắn được người thân hay mạnh thường quân đồng hành song cũng có người rất đơn độc. Tô Phương Trọng đang rơi vào hoàn cảnh như vậy. Vào tù khi mới học lớp 7 và vướng vòng lao lý oan trái đến hết tuổi đầu đời, Trọng làm gì có cơ hội học hành, hiểu biết. Mày mò mãi, rồi nhờ người hướng dẫn, Trọng cũng vài lần gửi đơn đến VKSND tỉnh Cà Mau (nơi được cho là đã truy tố oan bị can này) để đòi bồi thường vật chất và xin lỗi công khai nhưng chưa được chấp nhận.

“Ngày được thả về, em không còn nhớ đường vô nhà. Gần gũi cha được 15 ngày thì ông qua đời do tai biến. Mẹ em nay cũng lâm bệnh nặng, liệt nửa người. Em trai thì bỏ học; các anh chị đều nghèo khó, làm mướn nuôi thân” - Trọng kể.

Lời tâm sự chưa đầy 50 từ mà đủ khắc họa một gia đình đang tan nát của Tô Phương Trọng. Những người đã làm sai lệch cán cân công lý khi đọc những dòng này có thấy cắn rứt lương tâm? Nếu rơi vào hoàn cảnh của Tô Phương Trọng hay bất cứ ai oan ức khác, liệu có chịu đựng nổi không?...

Bộ Luật Hình sự, Bộ Luật Tố tụng Hình sự, Luật Trách nhiệm bồi thường của nhà nước và Nghị quyết 388 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quy định rõ về xử lý hành vi gây oan sai cùng nghĩa vụ bồi thường cho người bị oan. Cũng như bao vụ oan sai đã minh định khác, trường hợp của Tô Phương Trọng phải được giải quyết đến nơi đến chốn để củng cố niềm tin về xã hội pháp quyền và thượng tôn pháp luật.