Đất đai: Đụng đâu sai đó

Các báo cáo tại hội nghị chuyên đề về công tác thanh tra vừa được Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) tổ chức tại tỉnh Ninh Thuận từ ngày 5 đến 7-3, cho biết hầu hết số vụ vi phạm Luật Đất đai bị phát hiện tập trung ở các hành vi: sử dụng không đúng mục đích; nhận đất từ các dự án nhưng không sử dụng hoặc chậm tiến độ; không thực hiện nghĩa vụ tài chính, chuyển nhượng, lấn chiếm đất trái phép…

Hơn 40% vi phạm

Năm 2013, sở TN-MT của 63 tỉnh, thành trong cả nước đã thực hiện 585 cuộc thanh tra, kiểm tra về đất đai của 1.307 tổ chức, cá nhân; Bộ TN-MT triển khai 9 đợt thanh tra, kiểm tra đối với 16 đơn vị (trong đó có 1 cuộc thanh tra chuyên đề trên diện rộng).

Sáu năm sau khi khởi công, KCN Du Long ở tỉnh Ninh Thuận vẫn trơ đất trống

Theo báo cáo tổng hợp của Bộ TN-MT: Có 535 tổ chức, cá nhân bị thanh tra, kiểm tra đã vi phạm các quy định về đất đai, chiếm tỉ lệ hơn 40%. Trong số những tổ chức, cá nhân vi phạm, có 46% sử dụng đất không đúng mục đích; hơn 56% nhận đất từ các dự án nhưng không sử dụng hoặc chậm tiến độ, còn lại là các hành vi: không thực hiện nghĩa vụ tài chính (trên 8,3%), chuyển nhượng, lấn chiếm đất trái phép (10,4%)…

Sở TN-MT các tỉnh và Bộ TN-MT đã kiến nghị thu hồi hơn 3.290 ha của 211 tổ chức và truy thu hơn 13,3 tỉ đồng tiền sử dụng đất của 37 tổ chức; xử phạt hành chính 148 tổ chức, cá nhân với tổng số tiền gần 1,9 tỉ đồng. Có 33 tỉnh, thành trong nước để xảy ra nhiều trường hợp vi phạm về đất đai với diện tích bị kiến nghị thu hồi rất lớn. Điển hình là các tỉnh: Bà Rịa - Vũng Tàu (gần 982 ha), Thái Nguyên (hơn 826 ha), Hà Giang (trên 555 ha), Đắk Lắk (272 ha), Quảng Trị (186 ha)…

Khiếu nại, tố cáo liên tục

Thông tin tại hội nghị cho thấy những hạn chế, lỏng lẻo trong quản lý của các cơ quan chức năng là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai liên tục trong cả nước.

Thống kê từ sở TN-MT các tỉnh, thành cho thấy trong năm 2013, có hơn 6.000 đơn thư khiếu tố thuộc lĩnh vực đất đai. Tuy nhiên, chỉ có 2.700 vụ được giải quyết dứt điểm. Việc giải quyết kéo dài của cơ quan chức năng địa phương khiến phát sinh gần 130 vụ khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai có đông người tham gia. Riêng Bộ TN-MT tiếp gần 100 lượt đoàn đông người. Các tỉnh, thành có số lượt người khiếu nại, tố cáo nhiều là: Bình Dương, Tây Ninh, Bạc Liêu, Cà Mau, Đồng Tháp, TP HCM, Tiền Giang, Yên Bái…

Đánh giá về công tác giải quyết khiếu tố liên quan đến đất đai, Bộ TN-MT nhận định: Một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa chỉ đạo sát sao, tiếp dân chưa tốt; khi phát sinh khiếu kiện không giải quyết kịp thời, thậm chí né tránh, đùn đẩy; nhiều vụ việc đã có quyết định giải quyết nhưng các địa phương thi hành không nghiêm, thiếu đôn đốc, kiểm tra làm phát sinh những vụ kiện mới phức tạp hơn…