“Dân ta phải biết sử ta, cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam” - câu nói như nhắc nhở, mỗi công dân Việt Nam không thể không biết đến lịch sử nước nhà Việt Nam - một đất nước đã “sản sinh” ra nhiều anh hùng, danh nhân trong các thời kỳ kháng chiến giành độc lập dân tộc, tạo nên một bề dày lịch sử vang khắp thế giới. “Biết sử ta”, càng có ý nghĩa quan trọng trong thời kỳ đất nước bước vào hội nhập. Mỗi công dân Việt Nam lại không thể lắc đầu trước một câu hỏi bất chợt của một vị khách quốc tế rằng, ông Trần Hưng Đạo là ai? Nguyễn Thị Minh Khai là bà nào?...
Sách giáo khoa và cách dạy thiếu sức lôi cuốn
Nhiều người trách giới trẻ hiện nay, nhất là thế hệ 8X hay 9X ít đọc, ít tìm hiểu và ít biết đến các nhân vật lịch sử nước nhà, trong khi họ lại tỏ ra rành rọt tên tuổi, tiểu sử những nhân vật lịch sử của Trung Quốc, diễn viên điện ảnh Hollywood hay các ca sĩ , cầu thủ bóng đá trên thế giới. Chúng ta trách cứ, nhưng có mấy ai đặt dấu hỏi vì sao? Thật ra, giới trẻ hiện nay, chưa hẳn ít đọc, ít tìm hiểu lịch sử Việt Nam.
Ở các chương học từ cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông cho đến cao đẳng hay đại học, các em đều đã được đọc và học căn bản về lịch sử Việt Nam. Thế nhưng, học là một chuyện, còn nhớ hay không lại là chuyện khác. Bản thân tôi (thế hệ 7X), thời học phổ thông, là một học sinh rất khá về môn lịch sử. Những lúc ngồi chuyện trò, tranh luận cùng bạn bè, tôi có thể kể vanh vách các nhân vật lịch sử, các thời kỳ lịch sử của dân tộc nước nhà.
Đặc biệt, tại kỳ thi tốt nghiệp trung học cơ sở, tôi còn đạt điểm 10 môn lịch sử. Khi thi đại học (khối C), tôi cũng đạt điểm khá, và suốt quá trình đại học, vẫn thường xuyên đạt điểm khá môn lịch sử VN... Nhưng thú thật, đó chỉ là cách học vẹt mang tính chất đối phó trước các đợt kiểm tra, kỳ thi, và tính “bền vững” của nó cũng chỉ tồn tại được một thời gian ngắn. Bằng chứng, sau khi rời mái trường đại học, tôi nhận ra rằng những nhân vật lịch sử đeo đuổi tôi suốt quãng thời gian cắp sách đến trường đã vuột mất khỏi trí nhớ lúc nào không hay, dù đây là điều mình chẳng muốn.
Nói như vậy, tôi không có ý biện minh cho giới trẻ hay chính bản thân người viết, mà qua đó để những người làm công tác quản lý, những người làm giáo dục, viết sách hiểu thêm về giới trẻ với lịch sử nước nhà. Đồng thời cũng từ đó, những người có trách nhiệm cùng nhau xem lại cách giảng dạy, tuyên truyền, viết sách sao cho người đọc, người học cảm thấy những nhân vật lịch sử Việt Nam trở nên gần gũi, có sức lôi cuốn, “thấm sâu” vào trong trí nhớ của mọi người.
Chưa được đầu tư đúng mức
Vì sao không ít giới trẻ lại có thể nhớ khá dai những nhân vật, sự kiện lịch sử của Trung Quốc, như: Tần Thủy Hoàng, Trương Phi ...? Là bởi khi đọc nó, bạn đọc như bị hút hồn bởi cách làm nổi bật các sự kiện, nhân vật lịch sử của người viết. Hoặc từ những nhân vật, sự kiện lịch sử có thật, người ta đã chuyển nó sang thành những bộ phim, với cách thức dàn dựng độc đáo, khiến khán giả không thể không bị lôi cuốn.
Còn ở Việt Nam, thử hỏi có bao nhiêu nhân vật, sự kiện lịch sử được dàn dựng công phu thành những bộ truyện, bộ phim thật sự có sức hấp dẫn? Xin thưa là còn quá ít. Và nếu có chăng, thì việc tuyên truyền, trình chiếu những bộ phim lịch sử cũng chỉ thi thoảng xuất hiện trên các kênh truyền hình nhân đợt kỷ niệm một sự kiện hay ngày lễ nào đấy, rồi sau đó lại mất hút.
Trong khi đó, trên các kênh truyền hình lại dành quá nhiều thời lượng để trình chiếu các phim Hàn Quốc, Trung Quốc với những cảnh yêu đương lằng nhằng. Phải nói, trong suốt thời gian vừa qua, những người làm công tác truyền hình, nghệ thuật đã đưa những nhân vật lịch sử như: Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung... xuất hiện khá nhiều trong các tuồng cải lương, hát chèo.
Đây là một nỗ lực rất đáng trân trọng, song thực tế mà nói, những thể loại này lại thường ít được giới trẻ xem hay quan tâm. Không ít giới trẻ đã tâm sự với tôi rằng, mỗi lần bật tivi lên thấy mấy cảnh cải lương, hát chèo, thì dù có hay cách mấy, họ cũng không thể xem quá nửa giờ đồng hồ.
Hình thức tuyên truyền ở những nơi công cộng để giúp “dân ta phải biết sử ta” vừa qua cũng chưa thật sự hiệu quả. Mới đây nhất là chương trình quảng bá các nhân vật lịch sử nữ anh hùng, nữ danh nhân Việt Nam nhân Ngày Phụ nữ Việt Nam 20-10, được nhiều dân quan tâm, hưởng ứng, thế nhưng nó lại nghiêng nặng về hình thức, và mang tính thương mại nhiều hơn.
Nội dung chính cần tuyên truyền trên những banner treo trên cột điện, thì dòng chữ lí nhí, người đang lưu thông trên đường không thể quan sát hết nội dung. Thậm chí quảng bá kiểu này rất dễ dẫn đến tai nạn giao thông, do người dân cố đọc các banner, mà không quan sát đường sá. Rồi nhiều nhân vật lịch sử được quảng bá lại bị khuyết năm sinh hoặc năm mất, thay vào đó là những dấu “?” như đánh đố người dân...
và quét mã QR
Bình luận (0)