Để xảy ra dịch heo “tai xanh” có trách nhiệm của Bộ NN & PTNT

. Phóng viên: Những hộ dân bị thiệt hại đang mong mỏi được Nhà nước hỗ trợ cho họ. Vậy, mức đền bù cho nông dân là bao nhiêu?

- Ông Cao Đức Phát: Chúng tôi đã đề xuất với Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng ngày hôm qua là mức hỗ trợ cho nông dân bị thiệt hại là 10.000 đồng/kg heo hơi. Nhưng trên thực tế, tôi cũng đề nghị các địa phương hỗ trợ thêm cho bà con. Theo thẩm quyền của mình, các tỉnh cũng có thể tự quyết được việc này.

. Nhưng thưa bộ trưởng, mức đền bù này còn thấp hơn mức đền bù thiệt hại trong dịch gia cầm...

- Đúng là thấp hơn, vì gia cầm là được đền bù từ 15.000 đồng đến 18.000 đồng. Chúng tôi đã tham khảo ý kiến của bà con nông dân ở Quảng Nam và thấy rằng mức đền bù như trên có thể chấp nhận được. Riêng ở huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng, địa phương cũng tiêu hủy và đền bù cho nông dân theo mức đó.

. Đến nay, thiệt hại từ dịch heo “tai xanh” đã ước tính như thế nào?

- Hiện nay, tổng số đàn heo bị nhiễm bệnh trên địa bàn miền Trung khoảng 30.000 con, số phải thiêu hủy ước tính lên đến vài ngàn con. Tuy nhiên, việc đền bù chỉ mới hỗ trợ được một phần đối với bà con nông dân. Thiệt hại lớn không phải là gia súc bị chết, chậm lớn mà còn giảm giá. Hiện nay, chúng tôi chưa có con số tính cụ thể, nhưng con số thiệt hại có thể lên đến hàng chục tỉ đồng.

. Trách nhiệm để xảy ra dịch heo “tai xanh” thuộc về ai, thưa ông?

- Trong việc để xảy ra dịch bệnh có liên quan đến nhiều cơ quan chức năng, đến sự lãnh đạo của bộ, sự chỉ đạo chuyên môn của cơ quan thú y, sự tổ chức thực hiện của các cấp chính quyền địa phương trong việc để xảy ra dịch bệnh. Nhưng rõ ràng có trách nhiệm của Bộ NN & PTNT, của các cơ quan thú y chuyên môn của bộ, các cấp chính quyền địa phương chúng tôi phải rút kinh nghiệm để làm tốt hơn.

Kinh nghiệm quan trọng mà chúng tôi rút ra trong các đợt dịch cúm gia cầm và các dịch bệnh khác là phải giám sát chặt chẽ dịch bệnh, phát hiện kịp thời và khi phát hiện phải xử lý rất kiên quyết. Đúng là lần này, việc tổ chức bao vây dịch ở một số địa phương có phần chậm so với yêu cầu chỉ thị, nên để dịch lây lan.

. Thưa ông, điều dư luận cho rằng giải pháp như hiện giờ là cần thiết, song cái người dân cần hơn là việc bộ phải có biện pháp ngăn ngừa từ đầu, chứ không để đợi “nước tới chân, mới nhảy”?

- Đó là trăn trở của chúng tôi từ nhiều năm nay, khi mà dịch bệnh trên gia súc lây lan và xuất hiện nhiều ở nước ta. Nguyên nhân cơ bản sâu xa nằm ở trong khâu chăn nuôi do hệ thống chăn nuôi của chúng ta vẫn còn lạc hậu, vẫn còn mang tính nhỏ, lẻ, phân tán, nhiều nơi trâu bò, gà thả rông; hơn 60% đàn gia cầm được nuôi ở gần 8 triệu hộ nông dân...

Chúng tôi đã và đang cố gắng cùng các địa phương hướng dẫn nông dân, tạo điều kiện chuyển đổi các phương thức chăn nuôi theo mô hình tập trung có áp dụng biện pháp an toàn sinh học. Mô hình mà chúng ta hướng tới là chăn nuôi trong các trang trại lớn như Malaysia, Thái Lan và các nước công nghiệp khác.

. Những biện pháp mà bộ trưởng đưa ra chắc chắn chưa thể làm người dân yên tâm...

- Tất nhiên chúng tôi làm hết sức mình. Nếu nói cam kết thì rất khó, điều đó không phụ thuộc vào ý chí của một cá nhân mà phụ thuộc vào hoạt động của cả một hệ thống, vào diễn biến dịch bệnh, phụ thuộc vào cả nguyên nhân khách quan.

Chúng tôi thực hiện chủ trương công khai minh bạch đối với nhân dân trong thông tin về dịch bệnh. Chúng tôi thông báo rất rõ những nơi nào bị bệnh. Những vùng không có bệnh và có chứng nhận của cơ quan thú ý thì bà con có thể yên tâm tiêu dùng những sản phẩm từ lợn, không nên lo lắng đến mức không dùng. Còn những nơi có lợn dịch, chúng tôi đã yêu cầu bao vây, không được buôn bán và giết mổ.