Đến hẹn lại... xin cứu đói

Đến ngày 5-1, đã có 15 tỉnh gửi công văn lên Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) xin hỗ trợ tổng cộng hơn 17.000 tấn gạo cứu đói cho người dân trong mùa giáp hạt.

Thu chục ngàn tỉ đồng vẫn xin gạo

Việc xin gạo cứu đói của một số tỉnh đã trở thành... định kỳ vào dịp cận Tết trong gần 10 năm nay.Nghệ An, Thanh Hóa, Yên Bái, Hà Nam... là những tỉnh thường xuyên có tên trong danh sách xin gạo cứu đói. Trong đó, Hà Nam - một tỉnh trồng lúa cũng xin hỗ trợ hơn 418 tấn gạo để hỗ trợ 27.929 người trong dịp Tết.

Giải thích cho việc xin gạo cứu đói năm nay, ông Nguyễn Bằng Toàn, Giám đốc Sở LĐ-TB-XH Nghệ An, cho rằng dân số tỉnh quá đông, đời sống của người dân ở các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa còn khó khăn. “Do nguồn thu hằng năm tăng, đời sống của người dân khá dần lên nên lượng gạo xin cứu đói trong dịp Tết nguyên đán của Nghệ An cũng giảm dần. Năm trước tỉnh xin hỗ trợ trên 3.500 tấn, năm nay còn khoảng 1.700 tấn” - ông Toàn nói.

Người dân nhận gạo cứu trợ do ảnh hưởng sự cố môi trường biển tại Quảng BìnhẢnh: Minh Tuấn

Nếu quy ra tiền, số gạo trên chỉ hơn 20 tỉ đồng. Đối với Nghệ An, số tiền này là quá nhỏ so với nguồn thu hằng năm. Năm 2016, Nghệ An thu ngân sách hơn 10.300 tỉ đồng, là 1 trong 15 tỉnh, thành trên cả nước có nguồn thu hơn 10.000 tỉ đồng. Chắc hẳn nhiều người vẫn chưa quên, cách đây không lâu, tỉnh này đã đề xuất xây dựng khu trung tâm hành chính gần 2.200 tỉ đồng. Rất may, cuối năm 2015, Chính phủ đã đề nghị các tỉnh, thành ngưng việc xây trụ sở, dự án này mới tạm dừng.

Còn tại tỉnh Thanh Hóa, năm 2015 thu ngân sách được gần 11.000 tỉ đồng, năm 2016 khoảng 11.300 tỉ đồng. Thế nhưng, mức chi thường xuyên trong 2 năm qua đều trên 20.000 tỉ đồng/năm nên Thanh Hóa vẫn phải cần trung ương cứu đói.

Theo công văn đề xuất trung ương hỗ trợ hơn 650 tấn gạo, tỉnh Thanh Hóa có đến 9 huyện và thị xã xin cứu đói cho 15.400 hộ dân. Ông Ngô Hoàng Kỳ, Chánh Văn phòng UBND tỉnh Thanh Hóa, lý giải: “Thu ngân sách được bao nhiêu đều chuyển hết về trung ương, sau đó sẽ cân đối lại. Việc thu ngân sách là nằm ở mục thu, còn chi phải dựa trên cơ sở duyệt chi thì mới được phân bổ ngân sách, chứ có phải thu được bao nhiêu thì chi bấy nhiêu tùy thích đâu...”.

Trong khi đó, Quảng Bình là tỉnh chịu thiệt hại nặng bởi thiên tai và sự cố môi trường biển. Ông Trịnh Đình Dương, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH tỉnh Quảng Bình, cho biết các địa phương đang rà soát hộ dân gặp khó khăn. Sau khi có con số cụ thể, UBND tỉnh mới gửi văn bản xin hỗ trợ gạo cứu đói.

Nhiều tỉnh tự lo

Từ khi tái lập tỉnh năm 1997 đến nay, dường như dịp Tết nào tỉnh Quảng Nam cũng xin trung ương hỗ trợ gạo cho người dân. Tuy nhiên, dịp Tết 2017, tỉnh Quảng Nam quyết định không xin gạo.

Theo ông Đinh Văn Thu, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, năm 2016, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh đã có bước phát triển vượt bậc, đời sống người dân được cải thiện. Năm qua, Quảng Nam thu ngân sách hơn 20.200 tỉ đồng, tăng gấp 128,8 lần so với thời điểm tái lập tỉnh. Quảng Nam vừa hứng chịu 2 đợt lũ muộn làm đời sống người dân gặp nhiều khó khăn nhưng năm nay, tỉnh sẽ tự lo cho bà con. Năm 2017, tỉnh Quảng Nam lần đầu tiên tự chủ về ngân sách và sẽ điều tiết về cho “ngân khố” quốc gia.

“Chúng tôi không xin gạo cứu đói không đồng nghĩa với việc không chăm lo cho các hộ chính sách, hộ nghèo. Bằng chứng là UBND tỉnh vừa thông qua kế hoạch chi 10-15 tỉ đồng cho 12 địa phương nhiều khả năng sẽ có các hộ gặp khó khăn trong dịp Tết này. Chúng tôi sẽ theo dõi, nắm bắt thông tin về các hộ nghèo, hộ chính sách để kịp thời hỗ trợ với phương châm không để hộ dân nào thiếu đói” - ông Thu khẳng định.

Tỉnh Thừa Thiên - Huế thu ngân sách năm 2016 chưa đến 6.000 tỉ đồng nhưng đến nay cũng không xin hỗ trợ gạo cứu đói. Đây cũng là một trong 4 địa phương bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển, mưa lũ liên tiếp khiến đời sống người dân bị ảnh hưởng nặng nề.

“Sau các đợt lũ dồn dập, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã xin hỗ trợ 1.000 tấn gạo cho người dân. Riêng gạo cứu đói vào dịp Tết, chủ trương của tỉnh là các huyện phải thẩm tra nhu cầu, tự lo cho dân, nếu vượt quá khả năng thì tỉnh sẽ hỗ trợ trước khi xin trung ương” - ông Hồ Dần, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB-XH tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho biết.