Dẹp “cơm tù” bắt đầu từ đâu? (*)

“Cơm tù” - một dạng “xã hội đen”

Tôi hoan nghênh sự đóng góp tích cực của báo chí thể hiện sự quan tâm đến lợi ích của cộng đồng và vạch mặt được số kẻ làm ăn chụp giựt, thiếu tính người - cũng là biểu hiện của một dạng xã hội đen bất chấp luật pháp. Sự tồn tại của những loại tội phạm này, thậm chí tồn tại trong thời gian dài không thể không liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan chức năng quản lý Nhà nước tại địa phương đó và các ngành chức năng (sự việc đang nổi cộm hiện nay mà báo chí đang đề cập là Công ty Đông Nam cướp tiền ngân sách Nhà nước qua trốn, lậu thuế khá công khai, trong thời gian dài).

Tôi cũng hoan nghênh một số tỉnh đã thức tỉnh và đang ra tay. Bộ Công an cũng thấy được trách nhiệm thuộc chức năng của mình, đã có chủ trương xử lý mạnh bằng “chiến dịch” bài trừ loại tệ nạn này. Đó là mặt tích cực mà ai ai cũng đồng tình. Tuy nhiên, sự “thức tỉnh”, “ra tay mạnh” là cần thiết nhưng nếu làm được chủ động, kịp thời, thì bảo đảm được an toàn hơn cho dân. Chúng ta đều biết, hành khách đi xe đò phần lớn là người có thu nhập không cao, không có xe riêng, cũng không đủ khả năng thuê xe trọn gói. Một câu hỏi đặt ra: Vì sao bọn chúng hoạt động giữa ban ngày lại ở trên các trục lộ quốc gia (chứ không phải ngõ, hẻm) mà xã, huyện không biết (có biết cũng không dẹp được) để tỉnh phải ra tay?

Vì sao công an lại dễ dàng lùi bước như vậy?

Báo Người Lao Động cũng phỏng vấn số cán bộ lực lượng công an thì được phân trần với bao nhiêu khó khăn và một số lần đã giải quyết theo lối “cảnh cáo” sơ sơ vì “không có chứng cứ cụ thể” theo như biện minh của ông S (công an huyện sông Cầu)... rồi đâu lại hoàn đó, với số đối tượng không sửa hoặc chỉ đối phó qua loa thì lại không có biện pháp gì hơn mà chỉ “kiểm điểm”, tuy biết rằng “tình hình thật sự chưa có cải thiện đáng kể” như lời ông S (trưởng Công an xã Xuân Thọ 2). Chính vì thế mà các chủ quán càng được thể lấn tới, nghiêm trọng hơn, còn đưa ra điều kiện thách thức chính quyền như chủ quán Quê Hương (xem Báo Người Lao Động số 2584 ra ngày 1-1-2003).

Liên hệ trở lại chuyện xưa một chút, ngày nào anh, cha ta phải chấp nhận muôn vàn khó khăn, chiến đấu và đã chiến thắng kẻ thù xâm lược; công an vũ trang phải trừ gian, diệt ác trong vùng kìm kẹp của địch để bảo vệ tài sản, tính mạng cho đồng bào, phải chấp nhận cả hy sinh. Ngày nay, đương đầu với những khó khăn quá nhỏ nhoi ấy mà các chiến sĩ công an lại dễ dàng lùi bước như vậy sao? Nói gần hơn việc bộ đội, công an tham gia cứu trợ đồng bào trong thiên tai, bão lũ... liệu có dễ dàng hơn việc dẹp ngay từ đầu vấn nạn cơm tù này không? Tôi muốn đề cập đến các “chiến dịch” đồng loạt “ra quân” như báo chí hay đề cập. Theo tôi, nạn cơm tù không nhất thiết phải huy động đến mức như vậy. Chỉ cần buộc xã (có thể là huyện) chỉ đạo kiên quyết theo đúng luật pháp là dẹp sạch (thậm chí, nếu xử phạt hành chính nghiêm thì đã đủ xóa sổ ngay những kẻ làm ăn theo lối lưu manh này).

Làm thường xuyên, làm thực chất, không hình thức

Tôi cũng muốn nói tới những đợt tập trung với tên gọi “chiến dịch”, “ra quân” là mang tính phát động quần chúng, nâng cao trách nhiệm của cộng đồng, Nhà nước phối hợp cùng nhân dân chứ không thể coi đó là các biện pháp nghiệp vụ hoặc giả chỉ như là biện pháp đột xuất, tình thế với một số đối tượng nhất định. Nếu lạm dụng nó, biến nó thành phô trương, hình thức, về thực chất hiệu quả sẽ không cao, còn hệ quả của nó nếu sau “chiến dịch”, sau “ra quân” thì phải chăng là không còn việc gì phải làm nữa. Một vấn đề nữa trong “ra quân”, trong “chiến dịch” cũng chưa thấy nhấn mạnh hay đề cập đến là đồng thời phải truy tận gốc trách nhiệm của các ngành chức năng, của địa phương (một số phần tử vì một lý do nào đó có hành vi tiếp tay cho tội phạm).

Tóm lại, tôi muốn nói đến công việc quản lý về an ninh cho đời sống xã hội là việc phải làm thường xuyên (theo chức năng của mỗi ngành, mỗi cấp), làm thực chất chứ không hình thức. Cuộc sống thường ngày của người dân đòi hỏi Nhà nước ta, chế độ ta phải đảm bảo một môi trường sống trong lành, yên ổn. Chúng ta quyết không để môi trường xã hội xấu đi, tạo tâm lý bất ổn trong dân “người ngay sợ kẻ gian”... Đó là yêu cầu chính đáng, cũng là mệnh lệnh của dân đòi hỏi trách nhiệm thực sự từ phía các ngành chức năng, cơ quan quản lý Nhà nước các cấp.

Trọng Dân

(*) Tựa lớn và nhỏ do Báo NLĐ đặt