Điện: Thiếu thì cắt!

Sắp bước vào mùa khô, hàng loạt diễn biến bất lợi của thời tiết cùng với tiến độ xây dựng chậm, mức tiêu thụ điện tăng vọt đang khiến nguy cơ thiếu điện ngày càng rõ. Điều này đối nghịch với những cam kết của Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực VN (EVN) đưa ra mới đây, rằng năm 2008 bảo đảm không thiếu điện.

Không có nguồn dự phòng

Trong sơ đồ điện VI mới được điều chỉnh, Chính phủ đã phê duyệt nhu cầu điện hằng năm ở mức cao là 22% (trước đây là 15%-16%); đồng thời có quy chế ưu tiên đặc biệt cho các dự án xây dựng nhà máy điện để các dự án mới sớm đi vào hoạt động. Thế nhưng trong thực tế, hàng loạt dự án lớn nhỏ đều chậm tiến độ.

Hai công trình lớn được trông đợi nhất là Thủy điện Tuyên Quang và Nhà máy Điện Cà Mau 1, Cà Mau 2 chắc chắn không kịp tiến độ dự kiến. Thủy điện Tuyên Quang khởi công từ năm 2002, lẽ ra phát điện 3 tổ máy vào các thời điểm tháng 8-2007, tháng 12-2007 và tháng 2-2008, nhưng nhà thầu vừa xin lùi lại thời hạn phát điện tổ máy đầu tiên vào tháng 2-2008; 2 tổ máy còn lại vào tháng 6 và tháng 12-2008. Để hạn chế thiếu điện, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo Tổng Công ty Sông Đà phải tăng ca, huy động thêm nhân công để phát điện tổ máy số 1 Thủy điện Tuyên Quang ngay từ tháng 1-2008.

Ở Nhà máy Điện Cà Mau 1, Cà Mau 2 cũng chậm tiến độ 3 tháng so với kế hoạch dự kiến phát điện (tháng 3-2008). EVN đã đề nghị Chính phủ cho phép huy động chu trình đơn của nhà máy điện này với công suất 500 MW để phát điện ngay thay vì tập trung làm chu trình hỗn hợp. Chính phủ đã cho phép điều chỉnh hợp đồng của Nhà máy Điện Cà Mau 1 và giao Tập đoàn Dầu khí VN cùng nhà thầu Lilama bảo đảm đưa nhà máy này phát điện từ tháng 1-2008.

Hiện nay, các tổ máy bị sự cố như Phú Mỹ 2-2, Phú Mỹ 3 của Nhiệt điện Phú Mỹ vẫn chưa sửa chữa xong. Nhà máy Nhiệt điện Uông Bí mở rộng vẫn đang chạy thử chưa ổn định nên không đạt công suất thiết kế.

Như vậy, khoảng 2.000 MW điện của các nhà máy dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong năm nay đã không thành hiện thực. Theo ông Đinh Quang Tri, Phó Tổng Giám đốc EVN, EVN gần như không có nguồn dự phòng vì nguồn trông đợi nhiều nhất là các dự án mới đã không kịp tiến độ.

Hệ thống điện hoạt động thiếu an toàn

Mùa khô bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 6 hằng năm nên vào thời điểm này, các hồ thủy điện phải tích nước dự phòng. Thế nhưng, hiện miền Bắc đang đối mặt với hạn hán nghiêm trọng. Nước về các hồ thủy điện rất thấp trong khi lại phải tích nước để vừa ưu tiên chống hạn vừa phát điện.

Theo EVN, để đáp ứng được tốc độ tăng trưởng kinh tế hiện nay, hệ thống điện cần được bổ sung 3.000 MW/năm. Riêng mùa khô năm nay cần khoảng 1.500 MW nhưng huy động hết công suất, kể cả nhập khẩu điện của Trung Quốc cũng còn thiếu khoảng 500 MW công suất đỉnh. Do không còn dự phòng, hệ thống điện đang hoạt động thiếu an toàn và có thể gặp rủi ro bất cứ lúc nào. Chỉ cần một tổ máy gặp sự cố, lượng điện thiếu hụt sẽ tăng cao vì không còn nguồn “bù” vào. Nguy cơ cắt điện đang hiện hữu và việc cắt điện sẽ trở thành chuyện hằng ngày. EVN chỉ còn cách kêu gọi tiết kiệm và phải cắt điện luân phiên.

Theo Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0), sản lượng điện trong tháng 1-2008 tiếp tục thiếu hụt và việc cắt giảm điện trong giờ cao điểm vẫn phải thực hiện.