Điều tiết lũ hay hại dân?

Chiều 4-10, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Đồng Văn Tự - Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý công trình thủy lợi, Tổng cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) - cho rằng việc đơn vị quản lý hồ Vực Mấu (thị xã Hoàng Mai, tỉnh Nghệ An) xả lũ là vì bất khả kháng.

Có lỗi của cơ quan quản lý

Chiều 4-10, nhiều khu vực ở huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam vẫn ngập trong nước Ảnh: ĐẠI AN

Đối với hồ Vực Mấu, trách nhiệm quản lý vận hành thuộc về Xí nghiệp Thủy lợi huyện Quỳnh Lưu, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Nghệ An. Ông Tự cho rằng đơn vị vận hành đã thực hiện đúng quy trình được tỉnh Nghệ An duyệt. Tuy nhiên, do mưa cục bộ trong một phạm vi hẹp ở khu vực này quá lớn cộng thêm triều cường lên cao nên đã gây ra hậu quả nặng nề. “Có thể nói đây là một rủi ro do thiên tai” - ông Tự nhận định.

Ông Tự khẳng định nếu không xả lũ, đập của hồ Vực Mấu sẽ bị vỡ, gây thảm họa lớn hơn rất nhiều cho vùng hạ du, chứ không chỉ dừng lại như thiệt hại đã xảy ra vừa qua.

Về việc nhiều người dân thị xã Hoàng Mai khẳng định họ không hề nhận được thông báo kế hoạch xả lũ của hồ Vực Mấu, ông Tự cho rằng có khúc mắc ở khâu này và cần làm rõ trách nhiệm. “Không lẽ người dân nhận được thông báo xả lũ rồi mà lại nói là chưa” - ông Tự đặt vấn đề.

Ông Vũ Trọng Hồng - nguyên Thứ trưởng Bộ NN-PTNT, hiện là Chủ tịch Hội Thủy lợi Việt Nam - cho rằng đơn vị quản lý hồ Vực Mấu đã mắc lỗi nghiêm trọng nếu xả lũ mà không thông báo cho chính quyền địa phương biết mức nước sẽ gây ngập ở vùng hạ du, dù rằng họ có khuyến cáo di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm. “Nếu cảnh báo được mức nước ngập thì người dân đã không bị chết, thiệt hại về tài sản cũng sẽ ít hơn” - ông Hồng khẳng định.

Theo ông Hồng, việc chiều tối 30-9 tiến hành xả lũ hồ Vực Mấu mà sáng cùng ngày mới thông báo cho chính quyền địa phương vùng hạ du biết là chậm, dân không thể trở tay kịp. “Khi tôi còn công tác ở Bộ NN-PTNT, việc xả lũ ở các hồ lớn phải được thông báo trước 7 ngày; nếu do thiên tai, trong tình huống khẩn cấp thì thông báo trước 3 ngày hoặc chậm nhất là 1 ngày” - ông Hồng nói.

Trở tay không kịp

Đến chiều 4-10, nhiều vùng tại huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam vẫn ngập sâu trong nước, khiến cuộc sống người dân điêu đứng.

Ông Phan Đức Tính, Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc, cho biết nước sông Vu Gia đang trên báo động 2, chính quyền đã thông báo để người dân chuẩn bị mọi phương án đối phó vì thủy điện Đăk Mi 4 sẽ tiếp tục xả lũ. Trước đó, ngày 2-10, thủy điện Đăk Mi 4 đã xả lũ với lưu lượng lớn khiến chính quyền và người dân gần như trở tay không kịp. Ông Phạm Thúy, Phó chánh Văn phòng UBND huyện Đại Lộc, cho rằng thủy điện Đăk Mi 4 không tuân thủ quy trình khi xả lũ. Cụ thể, ngày 2-10, UBND huyện Đại Lộc nhận được 2 thông báo về việc xả lũ của thủy điện Đăk Mi 4. Trong đó, thông báo đầu tiên ghi: Kể từ lúc 8 giờ ngày 2-10, điều tiết nước từ hồ thủy điện Đăk Mi 4A về hạ du sông Vu Gia với lưu lượng 200 m3/s. Tuy nhiên, ngay sau đó, UBND huyện Đại Lộc tiếp tục nhận được thông báo thứ 2 với nội dung: Để duy trì nước hồ chứa ở mực dâng bình thường, thủy điện Đăk Mi 4 mở van cửa đập tràn Đăk Mi 4A về hạ du sông Vu Gia kể từ lúc 9 giờ ngày 2-10 với lưu lượng từ 1.000-1.800 m3/s. “Khoảng thời gian 2 lần mở xả chỉ cách nhau 1 giờ nên mực nước lên nhanh bất thường, gây hoảng loạn trong dân” - ông Thúy nói.

Theo ông Thúy, thông báo xả lũ phải trước từ 3-4 giờ để chính quyền và người dân chuẩn bị. Tuy nhiên, thông báo đến với chính quyền huyện Đại Lộc qua đường fax ghi thời gian nhận là 8 giờ 35 phút ngày 2-10. Như vậy, từ lúc UBND huyện Đại Lộc nhận thông báo đến khi thủy điện Đăk Mi 4 xả lũ đợt 2 với lưu lượng 1.000-1.800 m3/s là chưa tới 30 phút.