Dời KCN cứu sông Đồng Nai

Chủ trương di dời KCN Biên Hòa 1 của UBND tỉnh Đồng Nai để chuyển đổi thành khu đô thị đã có từ lâu và kế hoạch thực hiện bắt đầu cuối năm 2011, thế nhưng đến nay, tất cả vẫn... giậm chân tại chỗ.

Một góc KCN Biên Hòa 1

Cứu sông, chỉnh trang đô thị

Dự án chuyển đổi KCN Biên Hòa 1 thành khu đô thị nhằm chỉnh trang, nâng cấp cảnh quan đô thị TP Biên Hòa, đồng thời khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nước sông Đồng Nai đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận, với nguồn vốn thực hiện hơn 17.000 tỉ đồng. Nhận trách nhiệm thực hiện đề án này là Tổng Công ty Phát triển KCN Đồng Nai (Sonadezi).

Để thực hiện đề án, tỉnh Đồng Nai đã chuẩn bị cơ sở hạ tầng tại KCN Giang Điền (huyện Trảng Bom) nhằm tiếp nhận tất cả các doanh nghiệp (DN) trong KCN Biên Hòa 1 muốn di dời về đây. Theo kế hoạch, việc di dời bắt đầu từ quý IV/2011 và như vậy, sau 50 năm ra đời (1963), KCN Biên Hòa 1 đã hoàn thành sứ mệnh là KCN lâu đời nhất Việt Nam. Trong tương lai, nơi đây sẽ là khu đô thị hiện đại với các trung tâm tài chính, cao ốc văn phòng, nhà hàng, khách sạn, khu chung cư cao cấp, biệt thự sân vườn, trường đại học…

Theo đề án của Sonadezi, việc xây dựng khu đô thị mới chia thành 3 giai đoạn xen kẽ cùng lúc với di dời KCN: Từ năm 2011 đến 2012, vừa di dời các DN vừa xây dựng khu vực phía Tây Nam và khu vực phía Đông Bắc KCN Biên Hòa 1; từ năm 2013-2017, xây dựng khu phía Tây và khu vực trung tâm; từ năm 2018-2022 sẽ xây dựng ở những khu vực còn lại. "Việc chuyển công năng KCN Biên Hòa 1 vừa thực hiện chiến lược chỉnh trang đô thị vừa nhanh chóng hạn chế nguồn ô nhiễm, "cứu" sông Đồng Nai" - ông Đinh Quốc Thái, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, nói.

Những cống xả thải từ KCN Biên Hòa 1 vẫn thường xuyên xả ra sông Đồng Nai nước thải đen ngòm và bốc mùi hôi

Lưu luyến "đất vàng"

Theo tìm hiểu của chúng tôi, khi đề án được xây dựng, khoảng 100 DN đang hoạt động trong KCN Biên Hòa 1 đều ủng hộ chủ trương di dời; tuy nhiên sau đó, nhiều DN đề nghị chủ đầu tư trả lời cụ thể về các chính sách đền bù, hỗ trợ. Để các DN yên tâm, ngoài việc dành gần 4.000 tỉ đồng hỗ trợ di dời, tiền thuê đất, phí sử dụng hạ tầng... tỉnh Đồng Nai còn có thêm chính sách đặc biệt: tất cả các DN tại KCN Biên Hòa 1 sẽ được ưu tiên trở thành cổ đông của công ty quản lý dự án khu đô thị - thương mại - dịch vụ được thành lập sau khi chuyển đổi.

Tuy nhiên, sau gần 3 năm thực hiện đề án, hiện công tác di dời vẫn đang giậm chân tại chỗ. Một cuộc thăm dò của chủ đầu tư cho thấy chỉ 15% DN đồng ý di dời trong giai đoạn 2011-2012, 44% DN không muốn di dời vì khó tìm chỗ ưng ý. Chẳng hạn, Công ty Hóa chất Biên Hòa có 3 nhà máy tại KCN Biên Hòa 1, do đặc thù là một công ty sản xuất hóa chất nên nhà máy bị từ chối khi tìm vị trí mới. Còn Công ty Giấy Cogido có nhu cầu sử dụng từ 4.000 - 5.000 m3 nước/ngày, cũng rất khó chọn được vị trí hợp lý như nơi cũ.

Ông Đinh Quốc Thái khẳng định trong xây dựng đề án, UBND tỉnh đã giao chủ đầu tư tính toán làm sao hạn chế thấp nhất ảnh hưởng đến hoạt động của DN. Tỉnh Đồng Nai cũng sẽ áp dụng chính sách ưu đãi cao nhất của Chính phủ khi thực hiện việc đền bù, hỗ trợ đối với DN.